Huis van talentontwikkeling DOX en breakdance collectief 155 gaan opnieuw samenwerken deze zomer. Na de coproductie 155 trekken dansers van de organisaties langs festivals met de nieuwe voorstelling Ultranormaal.
Moderne Dans
De moderne dans is ontstaan in het begin van de twintigste eeuw. Met het begrip modern werd vooral het onderscheid met de klassieke dans, het ballet, aangegeven dat als te formeel en verouderd werd gezien. Binnen de moderne dans staat de danservaring zelf en de innerlijke oorsprong van beweging centraal. Inmiddels heeft de aanduiding 'modern' zijn eigenlijke betekenis - eigentijds – verloren. Zo is de ‘moderne’ dans van pionier Martha Graham nu even traditioneel als de techniek van het academische ballet. De opvolger van moderne dans is de postmoderne dans, wat letterlijk betekent: na het moderne. ‘Moderne dans’ is nu een totaal begrip, neem de term dus vooral niet te letterlijk.
Geschiedenis van Moderne Dans
De moderne dans ontwikkelde zich in de eerste helft van de twintigste eeuw zowel in Europa als in de Verenigde Staten. De vernieuwingen in de dans stonden niet op zichzelf. Rond 1900 stond de samenleving voor ingrijpende veranderingen op politiek en sociaal gebied: vrouwen dwongen politieke zeggenschap af, de wetenschap onderging revolutionaire vorderingen met Albert Einstein (1879-1955) en Sigmund Freud (1856-1939), socialisten eisten in het begin van de twintigste eeuw in Europa wetgeving en politieke macht, en de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) eiste miljoenen slachtoffers en vormde een harde breuk met voorgaande tijden. Kunstenaars schilders, architecten, schrijvers, componisten èn choreografen voelden die veranderende mentaliteit feilloos aan. Om hun gedachten en gevoelens tot uitdrukking te brengen, braken ze met de academische traditie en zochten ze naar nieuwe vormen; qua techniek, stijl en thematiek.
Moderne dans in de Verenigde Staten
Door de verschillen in cultuur, politiek en geografie ontstonden er binnen de moderne dans verschillende stijlen. De diversiteit van die stijlen sluit grofweg aan bij de beeldende kunststromingen van het impressionisme en het expressionisme. Eerste generatie Amerikaanse danspionier Isadora Duncan (1877-1927) bijvoorbeeld kan gezien worden als een impressioniste, en tweede generatie pionier Martha Graham (1894-1991) als een expressioniste. Van de diverse moderne dans choreografen is de Amerikaanse Martha Graham de bekendste. In haar moderne dans staat de expressie van persoonlijke emoties centraal die op verhalende wijze door haar verbeeld worden.
Moderne dans in Europa
De moderne dans in Europa haakte daarentegen veel meer in op eigentijdse thema’s zoals oorlog en innerlijke conflicten en werkte dat op abstract-symbolisch wijze uit. Europees moderne dans wordt dan ook duidelijk onderscheiden van Amerikaans moderne dans. Vanwege de radicale verandering in dansstijl en uitdrukking ten opzichte van ballet, is de naam moderne dans nooit veranderd en nog altijd een alledaags begrip.
Moderne dans binnen dansacademies
De ontwikkeling van de moderne dansvorm is vaak ten nauwste verbonden geweest aan een bepaalde persoon. Zo wordt op dansacademies voor de moderne danslessen vaak een onderscheid gemaakt tussen Graham techniek, Limon techniek en Cunningham techniek – respectievelijk vernoemd naar de beroemde Amerikaanse moderne dans choreografen Martha Graham , José Limón en Merce Cunningham. Het gemeenschappelijke kenmerk is dat de moderne danskunstenaars zich niet baseren op de academische ballettechniek. In Europa bieden scholen vaak ook Europees moderne dans technieklessen aan.
Kijken naar Moderne Dans
Het meest revolutionaire aspect van moderne dans is te zien in het dansvocabulaire: moderne dansers willen niet ‘zweven’ als een ballerina of vastgelegde patronen in houding, armbewegingen en passen gebruiken, maar zij staan geaard met beide voeten op de grond en weerhouden zich niet van vloerwerk of van alledaagse bewegingen in hun dans.
Een fundamentele vraag die moderne danskunstenaars bezighoudt is: Wat beweegt ons te bewegen? Voor sommigen ligt het antwoord in het omzetten van gevoelens in beweging. Anderen zien het antwoord in het onderzoeken van de fysieke impulsen van dans: “Waar zit de bewegingsimpuls, de aanzet tot dans? In het bekken, in de ademhaling, in een zenuwknoop, in de verdeling van energie en krachten, in de reactie op zwaartekracht?”
Bij moderne dans zijn torsobewegingen met een aanzet vanuit het fysieke centrum en acties over de grond (vloerwerk) vanzelfsprekend. Iconisch voor moderne dans is Graham’s techniek van ‘contraction’ en ‘release’, oftewel het kernachtig en krachtig samentrekken en ontspannen van spieren rond het bekken. Andere veelvoorkomende kenmerken vanuit de Graham-techniek zijn: spiraaldraai rond de ruggengraat, het flexen (buigend optrekken) van handen en voeten, parallelle beenposities en het gebruik van een diepere laag zoals gevoelsconflicten of maatschappelijke en politieke conflicten.
Moderne dans choreografiëen zijn niet zozeer verhalend, maar eerder symbolisch. Daarmee is sinds de moderne dans een eigen interpretatie van de voorstellingen geoorloofd. Er is niet per se iets (van een verhaal) dat 'begrepen' hoeft te worden.
Belangrijke choreografen in de Moderne Dans
Amerikaanse danspioniers
In de Verenigde Staten (en vervolgens ook in Europa) trof je tussen 1890- 1930 de volgende Amerikaanse danspioniers: Francois Delsarte (1811-1871), Loïe Fuller (1862-1928), Isadora Duncan (1877-1927), Ruth st. Denis (1979-1968) en Ted Shawn (1891-1972) (ook samen kortweg Denishawn genoemd). De Amerikaanse moderne dans werd vervolgens pas echt op de kaart gezet door: Martha Graham (1894-1991), Doris Humphrey (1895-1958), José Limón (1908-1972), en Merce Cunningham (1919-2009) (al wordt Cunningham binnen de dansgeschiedenis ook tot de postmoderne dans gerekend).
Europese danspioniers
In Europa brachten de volgende Duitse danspioniers vrijwel gelijktijdig een dansomslag naar het modern dansexpressionisme: Rudolf Laban (1879-1958) (met Émile Jacques-Dalcroze (1865-1950)), Mary Wigman (1886-1973) en Kurt Jooss (1901-1979). Tussen 1920 – 1940 werd deze Ausdruckstanz ook vanuit Nederland beïnvloed door: Corrie Hartong (1906-1991), Gertrud Leistikov (1885-1948) en Yvonne Georgi (1903-1975).
Het expressionistisch danstheater van Pina Bausch (1940-2009) is zowel een voorzetting van de Ausdruckstanz, als een reactie op het postmodernisme. Bausch heeft met haar werk de moderne dansvorm door ontwikkeld tot het neo-expressionisme. Haar invloed reikt tot bekende namen op Nederlandse en Vlaamse bodem, zoals Anne Teresa De keersmaeker (1960) en Conny Janssen (1958). Choreografen zoals Isabelle Beernaert (1973) (bekend van SYTYCD) keren ook vaak terug naar de expressie van een gevoelsinhoud.
Feit
Wie denkt dat dans van hoog niveau alleen ‘jong geleerd, jong gedaan’ is, heeft het mis! Martha Graham wist pas na het zien van een voorstelling van Ruth Saint Denis op 16 jarige leeftijd dat ze een danseres wilde worden. Ondanks dat ze te oud werd gezien om te beginnen met dansen, koos ze toch voor haar dansdroom. Hoewel haar danscarrière pas op 22 jarige leeftijd van start ging, danste Martha Graham door tot op extreem hoge leeftijd (75 jaar!) en creëerde daarbij alle hoofdrollen voor zichzelf.
In eigen woorden
Isadora Duncan
“You were once wild here. Don't let them tame you.”
“The dancer's body is simply the luminous manifestation of the soul.”
Martha Graham
“‘Age’ is the acceptance of a term of years. But maturity is the glory of years. ”
“Great dancers are not great because of their technique, they are great because of their passion.”
“The body never lies. ”
Doris Humprey
“The dancer believes that his art has something to say which cannot be expressed in words or in any other way than by dancing.”
Evites Kids Dansschool is sinds kort begonnen met de Voorselectie Evites Dansschool Talentenprogramma, waarin deelnemende kinderen (6-8 jaar en 9-14 jaar) minimaal twee keer per week Klassiek Ballet en MIX Dans krijgen aangeboden. Aanmelden voor dit voortraject is nu mogelijk!
Museum Kranenburgh komt deze zomer met Pionier van een nieuwe wereld, een tentoonstelling van 29 juni t/m 2 november voor Gertrud Leistikow, toonaangevend danseres en choreografe van Duitse komaf. Na haar eerste optreden in Nederland, precies honderd jaar geleden, zet ze in de jaren daarna de moderne dans als kunstvorm op de kaart.
In samenwerking met het Julidans Festival organiseert de Henny Jurriëns Stichting talloze intensieve zomerworkshops voor professionals en semi-professionals. Veel bekende choreografen, docenten en dansgezelschappen zullen hier tussen maandag 30 juni en vrijdag 18 juli open workshops aanbieden.
Tijdens het SPRING Performing Arts Festival in Utrecht van 15 tot en met 25 mei 2014 vonden er verschillende SPRING Academies plaats, programma’s met discussies, workshops en voorstellingen voor kunstenaars en academici.
Van 29 mei tot en met 9 juni presenteert choreograaf Loïc Perela dagelijks de dansperformance SPACE in het architectuurfestival ZigZagCity 2014. In het kader van zijn lange termijn onderzoek met als thema 'zintuigen', ontwikkelde Loïc Perela voor het festival een werk met vijf performers dat op en rondom het Grote Kerkplein in Rotterdam uitgevoerd gaat worden.
Danseres en choreograaf Lieneke Mous gaat danslessen geven in Brazilië onder de naam Changing Lives Through Dance (CLTD). Het project loopt van juni tot en met juli 2014. CLTD biedt danseducatie projecten aan maatschappelijk kwetsbare jongeren in ontwikkelingslanden.
De 67ste editie van het Holland Festival, dat op 1 juni opent met de dansvoorstelling Vortex Temporum van Anne Teresa De Keersmaeker, is de tiende en laatste editie onder artistieke directie van Pierre Audi.
Over een paar dagen gaat de Unblocked Expositie in Groningen van start van choreograaf Edan Gorlicki. De expositie wordt feestelijk geopend op zondag 25 mei om 15.00u aan de Oosterstraat 52 te Groningen. De opening is toegankelijk met een entreebewijs voor de expositie. Deze worden tijdens de opening aan de deur verkocht.
Volgens de jury van Everybody Dance Now waren de dansers van De KISS moves veruit de beste. Toch gingen ze vanwege gebrek aan publieksstemmen niet door naar de finale. Dans Magazine praat met Dorottya Kiss over haar deelname aan dit populaire tv-programma.
Pagina's
