Alexandra Radius (Amsterdam, 1942) is één van de bekendste Nederlandse ballerina’s. Ze werd in 1957 ontdekt door Sonia Gaskell tijdens danslessen bij Nel Roos en waarna ze gevraagd werd om bij het Nederlands Ballet te komen (later Het Nationale Ballet). Hier ontmoette ze in 1959 haar toekomstige echtgenoot Han Ebbelaar.

Alexandra Radius bij het Nederlands Dans Theater

Als een aantal dansers en danseressen in 1959 besluit het Nederlands Dans Theater op te richten, gaat Radius mee. Ze blijft tot 1968 bij dit gezelschap en werkt veel samen met Hans van Manen. Ze danst onder andere in zijn balletten Symphony in Three Movements en Vijf Schetsen. Hierna danst Radius twee jaar bij het American Ballet Theatre in New York, samen met Han Ebbelaar. 

Alexandra Radius bij het Nationale Ballet

In 1970 keert het echtpaar terug naar Nederland om te gaan dansen bij Het Nationale Ballet, onder leiding van Rudi van Dantzig. Ze dansen dan onder andere in de balletten Het Zwanenmeer (Marius Petipa, Lev Ivanov), Agon (George Balanchine), Romeo en Julia en Vier Letzte Lieder (Rudi van Dantzig). Samen vormt het stel een beroemd danspaar en ze staan op vele grote podia in binnen- en buitenland. In 1973 komt Hans van Manen ook als choreograaf in dienst van Het Nationale Ballet en hij maakt dan een aantal choreografieën speciaal voor Radius, waaronder Twilight, Adagio Hammerklavier, Le Sacré du Printemps en Kwintet.

Dansersfonds '79

Radius en Ebbelaar richten in 1979 samen het Dansersfonds op voor dansers die hun danscarrière moeten beëindigen vanwege hun leeftijd of hardnekkige blessures. Het fonds biedt deze dansers financiële steun en helpt bij het zoeken naar andere beroepsmogelijkheden. Tevens wordt elke twee jaar een balletgala georganiseerd, waar diverse prijzen worden uitgereikt.

In 1982 begint het echtpaar, naast hun verplichtingen bij Het Nationale Ballet, ook met vrije producties, zoals Romantisch klassiek ballet en De ballerina, een tijdsbeeld (de afscheidsvoorstelling van Alexandra Radius).

Alexandra Radius Prijs

Als eerbetoon aan Radius wordt in 1988 door de Vrienden van Het Nationale Ballet de Alexandra Radius Prijs ingesteld. De prijs voor aanstormend jong danstalent wordt jaarlijks uitgereikt aan een danser van het gezelschap. Recente winnaars zijn Casey Herd en Matthew Golding.

Na 33 jaar, waarvan 28 jaar als eerste solist, stopt Radius in 1990 op 48-jarige leeftijd met dansen op hoog niveau. Ze is in haar lange carrière te zien geweest in honderdtwintig balletten van meer dan veertig choreografen, waarvan er vijftien speciaal voor haar vijftig rollen creëerden. Hans van Manen gaf Radius zelfs een rol in vijftien van zijn balletten.

Bron: Een leven lang theater