Op televisie, op internet en in de danszaal zie je ze overal: de dunne meisjes met lange benen en een perfecte uitdraai, dansend op de spitzen in een ballet. Ze lijken een perfect danslichaam te hebben. Veel dansers worden daar onzeker van. Waar komt dit beeld vandaan en hoe ga je er mee om?

Marie Camargo

In de achttiende eeuw werd balletdanseres Marie Camargo gezien als de perfecte danseres. Ze was klein en had lange, lenige benen. Ze danste bij het Paris Opéra. Ze was geliefd bij choreografen en het Franse publiek. In die tijd was het gebruikelijk dat alle dansers dezelfde lengte moesten hebben als de ster van het ballet. Daarom werden er geen danseressen die langer waren dan 1,65 meter, de lengte van Camargo, aangenomen in het ballet. De Franse choreografen wilden dat alle danseressen er hetzelfde uitzagen, zodat het hele ballet één geheel vormt.

Inmiddels is de regel van de lengte van de danseressen niet meer van toepassing, maar bestaat het ideaal van het perfecte danslichaam nog steeds.

Breuk tussen klassiek en modern ballet

In het begin van de twintigste eeuw begon het ballet zich te moderniseren. Dat leidde tot een scheiding binnen het ballet en werd het ballet als ware opgedeeld in twee stijlen: klassiek en modern ballet. Klassiek ballet houdt zich keurig aan de regels, terwijl modern ballet wat vrijer is en de expressie voorop staat. Die scheiding kwam door veranderingen in het wereldbeeld van mensen: vrouwen kregen meer rechten, de wetenschap maakte grote stappen door ontdekkingen van bijvoorbeeld Einstein en de Eerste Wereldoorlog vond plaats.

Sinds de komst van het moderne ballet, ontstaan er overal ter wereld nieuwe soorten dans: van jazzballet tot hiphop. Regels worden losgelaten en steeds meer dansers zijn welkom in de danswereld, ongeacht gewicht of huidskleur.

Heidi Guenther en een wake-up call

Toch blijft het stigma in de balletwereld dat dansers dun moeten zijn. Een voorbeeld van de danseressen die leed aan de grote druk, was Heidi Guenther. De jonge danseres begon haar carrière in 1994 aan de San Francisco Ballet School, waar ze te horen kreeg dat ze moest afvallen, omdat ze anders geen contract zou krijgen. Een paar jaar later, toen ze werd aangenomen bij het Boston Ballet, kreeg ze hetzelfde te horen. Onder andere deze opmerkingen leidden uiteindelijk tot een eetstoornis bij het meisje. Tijdens een vakantie naar Disneyland overleed de 22-jarige aan een hartstilstand, als gevolg van ondervoeding.

De heftige gebeurtenis leidde tot een wake-up call bij veel dansers en choreografen. Sindsdien wordt er vaker aandacht aan het onderwerp gegeven en hulp geboden op dansscholen.

Luna Montana

De 18-jarige balletdanseres Luna Montana is vlogger. Ze legt haar leven als ballerina vast en verspreidt de video’s via YouTube. In 2018 plaatste ze een video genaamd I hate my body, waarin ze praat over haar onzekerheid over haar lichaam als danseres. Ze beweert dat elke danser onzeker is over zijn/haar lichaam. Dat komt door de hoge standaarden die worden gehanteerd bij bijvoorbeeld audities en afsluitende ‘medische’ keuringen. De onzekerheid komt voornamelijk doordat je jezelf constant vergelijkt met anderen, zegt Luna in de video. Als je elke dag geconfronteerd wordt met je eigen lichaam in een zaal vol spiegels, kun je hier onzeker van worden.

Een paar maanden later maakt Luna een nieuwe video waarin ze tips geeft over het omgaan met onzekerheden. Deze kun je hier bekijken.

Blogger en dansboek

Gelukkig zijn er inmiddels heel veel blogs en websites die jonge dansers kunnen helpen bij hun zelfbeeld. Eén daarvan is Dancers Who Lift, een website opgericht door Amber Tacy. Zij promoot krachttraining onder dansers, die daardoor sterker worden en beter kunnen dansen. Ze wil laten zien dat gespierde dansers ook mooi zijn.

Ook ballerina Misty Copeland, de eerste Afrikaans-Amerikaanse danseres van het American Ballet Theatre, schreef verschillende boeken over dit onderwerp. Een daarvan is Firebird, een kinderboek waarin ze jonge meisjes van kleur aanmoedigt om ballerina te worden. Ook schreef ze het boek Ballerina Body, hierin geeft ze tips en advies over het bereiken van een gezond ballet-lichaam. Sinds 2007 is ze soliste en schenkt ze veel aandacht en tijd aan dit onderwerp.