Op 19 maart ging dansvoorstelling Symphysis van Nederlands Dans Theater 2 (NDT2) in première in het Lucent Danstheater in Den Haag. Symphysis is een avondvullende dansvoorstelling met wereldpremières van Jiří Pokorný (A Honeydew Hunt) en Edward Clug (mutual comfort) en reprises van NDT’s associate choreographers Johan Inger met I New Then en Alexander Ekman met LEFT RIGHT LEFT RIGHT. Symphysis betekent het samensmelten van structuren, iets dat NDT2 graag wil bereiken met deze dansvoorstelling. Het is een geslaagd concept waarin de choreografie van Edward Clug uitblinkt. 

Edward Clugs mutual comfort hoogtepunt van de avond

De choreografie mutual comfort van Edward Clug is een verfrissende ode aan de moderne danskunst. Ook al ontbreekt narratief noch thema, er ligt een diepere dimensie in deze choreografie zonder dat ik mijn vinger erop kan leggen. 

Een vrouwelijke danser in zwarte broek en transparante oranje top ligt met haar buik op de grond. Terwijl de andere dansers bewegen blijft mijn blik bij haar. Heel langzaam komt haar bekken omhoog. Ze beweegt als een slang. Van bekken naar hoofd en terug van hoofd naar bekken. Ik vind de manier waarop ze haar lichaam op langzame en geconcentreerde wijze articuleert fascinerend. 

Het verhaal– en themaloze mutual comfort doet me denken aan Merce Cunninghams werk - “movement for movement’s sake” - maar dan interessanter. Ook zie ik elementen uit de Oskar Schlemmers periode met zijn onderzoek naar geometrische vormen in beweging. Clugs bewegingstaal voor mutual comfort lijkt op een gechoreografeerde poppenimprovisatie waar woorden als ‘samenzijn’ en ‘individualiteit’ naar boven komen. 

De manier waarop de dansers bewegen - met elkaar, afzonderlijk van elkaar, door de articulaties van hun lichamen, het zien van de tepels door de tops, de manier waarop de dansers elkaar soms zacht en tegelijkertijd krachtig aanraken - is sexy. Choreografie mutual comfort is een waarlijk hoogstandje. Op het moment dat ik concludeer dat mutual comfort het hoogtepunt van de avond is krijgt de choreografie van Edward Clug een staande ovatie. 

Vreemde figuren in A Honeydew Hunt van Jiří Pokorný

Jiří Pokorný dekt zichzelf in door te vertellen dat zijn choreografie uit “losgekoppelde elementen” bestaat die toch “onderdeel zijn van elkaars bestaan.” Pokorný gaat in zijn wereldpremière van A Honeydew Hunt op zoek naar thema’s als (on)afhankelijkheid en dat de natuur niet zonder de vlieg die honingdauw produceert kan. Dat is ook wat ik zie: een zoektocht van de choreograaf, maar geen samenhangend ‘af’ product. 

Een vrouwelijke danser ligt op de grond. Een mannelijke danser beweegt langzaam achter een andere man met robotarmen. Er staat een vrouw met een rode paraplu en een man in een zwart schort. In combinatie met de dreigende muziek doet dit beeld me denken aan de film Hunger Games waar men elkaar moet afmaken om te overleven. Het woord ‘hunt' (jacht) doet me zoiets dergelijks vermoeden, maar ook al zijn er heel veel bewegingen, ze lijken weinig toe te voegen aan de choreografie.

Een visueel verrassend element in deze choreografie is de panterachtige danser in een spiegelpak. Wanneer het licht op het pak valt verschijnen er allemaal kleine lichtjes in het donker, alsof het vuurvliegjes zijn boven een meer. Dit beeld wordt vergezeld door geluiden uit de natuur. Het is een mooi beeld, maar niet meer dan dat. Ik vind Pokorný’s A Honeydew Hunt onrijp voor het grote podium. Hoge verwachtingen blijven onbevredigd. 

I New Then (2012) van Johan Inger mag intiemer

Johan Inger maakte I New Then om dansers te helpen hun masker af te zetten.
Pas op het moment dat de vrouwelijke solist schreeuwt begint de spanning van de choreografie te stijgen. De spanning wordt verder opgevoerd wanneer een koppel tussen de stokken – een soort doolhof – verdwijnt.

Terwijl de twee dansers langzaam kledingstuk voor kledingstuk uittrekken nadert een andere danser. Hij buigt naar voren en zegt “ooh” met een redelijk hoge stem. Het is onverwacht en komisch, want het woordje “ooh” wordt een monoloog waarin louter “ooh” herhaaldelijk wordt toegepast in allerlei toonhoogtes en snelheden, terwijl de danser gevarieerde bewegingen uitvoert. De danser komt enigszins clownesk over en voegt humor toe aan de choreografie. 

Aan het einde van I New Then verschijnen de dansers één voor één in hun ondergoed op een rij. Het is alsof Inger hiermee wil illustreren dat de dansers zich blootgeven. De thematiek van authenticiteit zie ik alleen niet systematisch terugkomen. Het grote imposante theater zorgt voor veel afstand, wat de ‘echtheid’ van de dansers moeilijker maakt om te ervaren. Terwijl deze choreografie mooie momenten beleeft in het Lucent, voel ik toch dat de dans meer tot zijn recht komt in een intieme setting, zoals ik reeds eerder zag in het Vondelpark Openluchttheater en in het Trouw gebouw in Amsterdam.

Militaristische loopbanden in LEFT RIGHT LEFT RIGHT (2012) van Alexander Ekman

LEFT RIGHT LEFT RIGHT is een grote hit onder het publiek en ook hier wordt een staande ovatie gegeven. Het hele NDT2 gezelschap staat voor dit laatste stuk van de avond op het podium, in grijze pakken en witte sportschoentjes, alsof ze in een gevangenis of een psychiatrische instituut thuishoren. De dansers verschijnen als getrainde militairen op loopbanden, in een entertainend stuk dans. Er wordt met geamuseerd gelach gereageerd op de slapstick momenten in deze choreografie. De bewegingen zijn strak en perfect gerepeteerd. Alexander Ekman heeft een humoristisch groepswerk gemaakt dat bij aanslaat als een bom.

Uitvoering van Symphysis mag meer bezieling bevatten

Symphysis laat de handtekening van NDT2 zien waarin een danstechnisch hoogstandje wordt getoond, maar toch zou ik meer diepgang willen zien bij de prachtige jonge dansers. Ik ben benieuwd hoe ze over vijf of tien jaar in het dansvak staan. Ook al ben ik zelf niet compleet bevlogen over deze dansvoorstelling, ik vind Symphysis wel een aanrader voor moderne dansliefhebbers!

Symphysis is te zien t/m 22 maart in het Lucent Danstheater in Den Haag. Daarna toert NDT2 tot en met juni met Symphysis door het land waarna de toer voort wordt gezet in Madrid, Spanje in juli. Ga naar de website van Nederlands Dans Theater voor de speellijst van Symphysis.