Vrijdagavond 12 december ging in het Muziektheater in Amsterdam de baletvoorstelling Cinderella van Christopher Wheeldon in reprise bij het Nationale Ballet. Dit sprookjesballet ging twee jaar eerder in (wereld)première en was toen een groot succes. Mede dankzij het decor en de kostuums van Julian Crouch is Cinderella een magisch sprookje waar je niet anders dan in meegezogen kunt worden. Door de nieuwe look en de diepgang die Christopher Wheeldon in het verhaal bracht is deze familievoorstelling leuk voor zowel grote als kleine ‘kinderen’. 

Klaar voor de betovering van het Muziektheater

In het Muziektheater voelde ik me even weer acht jaar oud; dat kleine meisje dat er van droomde ballerina te worden. Dankzij de perskaart zat ik voor het eerst op de eerste rang, in plaats van de goedkopere plek op het tweede balkon. Daar vandaan keek ik vroeger naar zwevende figuren op het toneel, zittend naast mijn moeder, ver weggezonken in mijn fantasie. Nu wees achter mij een man mij op het feit dat ik mijn tas ook in de garderobe had kunnen laten, “want dit was geen plek voor gewone burgers” hoorde ik hem zeggen. Nu voel ik me vrij op mijn gemak in een wat elitairder milieu, maar het zou voor sommige mensen misschien een drempel kunnen zijn. Dat is jammer want het Muziektheater is een prachtige plek. Het zou voor iedereen een fantastisch beleving zijn zich zo te mee laten voeren door sprookjes.

Want dat is het! Cinderella van Christopher Wheeldon is een echt sprookje; een fantasierijke magische wereld waar je als kijker alleen maar van kunt genieten. Werkelijk alles werd uit de kast gehaald om een wereld te creëren - wat ik ook niet meer dan verwachtte van het Nationale Ballet. De prachtige live muziek van het Balletorkest liet de dansers bewegen of zweven in een soort drie dimensionaal schilderij waarin alles mogelijk leek. Ook danstechnisch vond er vernieuwing plaats; er zaten zelfs kleine stukken grondwerk in! Veel personages moeten ook veel mime-en, waar veel humor in zat. Met name het personage madame Mansard, de danslerares van de jonge prins en zijn vriend, was erg grappig.

Een dansend schilderij

Het decor en de kostuums, ontworpen door kostuumontwerper Julian Crouch, waren een feest om naar te kijken. De magische boom (een boom die op het graf van Assepoesters moeder stond en die uiteindelijk de koets en de jurk tevoorschijn tovert) en koets, bedacht en ontworpen door de Amerikaanse poppenspeler en ontwerper Basil Twist, maakten het sprookje af. Het hele decor kwam op mij over als een tot leven gekomen schilderij. Op het podium werd de ene na de andere omgeving gecreëerd tot in detail. Het hoogtepunt was de koets die uit de boom getoverd werd met een enorme lap stof, vier wielen en dansers. Voor mij liet dit zien hoe de magie van theater werkt; een paar eenvoudige (maar prachtig afgewerkte) attributen en effecten en iedereen is in een ‘ohohhh’ stemming. Het publiek was erg enthousiast over de koets en applaudisseerde luid. 

Ook alle kostuums lieten niks te wensen over er zijn zelfs speciale gouden spitzen gemaakt speciaal voor deze productie. Alle kleding die voorbij kwam was prachtig af gewerkt en heel origineel: minder geïnspireerd op de klassieke ballet tutu’s maar meer op historische kleding (Venetiaans) of op kleding van modeontwerpers van nu. 

Christopher Wheeldon geeft personages gelaagdheid

Wheeldon’s Cinderella onderscheidt zich van eerdere versies door de verdieping van de personages. Natuurlijk staat de stiefmoeder nog altijd voor het domme kwaad en Assepoester, ofwel Cinderella, voor de naïeve goedheid. In deze versie is Assepoester, gedanst door Anna Tsygankova, echter geen slachtoffer, maar is ze juist sterk! Zo verstopt ze haar gouden spitz nadat ze de andere was verloren op het bal. Zo neemt ze haar lot in eigen handen.

De stiefzussen van Assepoester zijn ook niet louter twee gemene heksen, maar worden gemanipuleerd door hun gemene moeder. Een van de twee zussen is zelfs wat lief en sullig en verliefd op de vriend van de prins. De stiefmoeder heeft iedereen in bedwang, maar Wheeldon laat ook haar van een andere kant zien. Op het bal van de prins is ze dronken en zet ze zichzelf voor schut. Ook de prins, gedanst door Matthew Golding, waar we in de eerste akte kennis mee maken als klein ondeugend jongetje, heeft zijn dilemma’s. Zo moet hij trouwen van zijn ouders maar is hij eigenlijk opzoek naar ware liefde. Zo krijgt ieder personage meer gelaagdheid en ga ik als kijker vanuit een ander perspectief naar goed en kwaad kijken. Hierdoor kon ik mij meer inleven in het sprookje, dat doorgaans voorspelbaarder is omdat goed louter goed is en kwaad louter kwaad. 

Geïnspireerd door Gebroeders Grimm

Wheeldon heeft zich gebaseerd op het verhaal van de Gebroeders Grimm. Er is dus geen goede fee zoals in vele anderen vertellingen, maar een magische boom en vier beschermengelen die haar begeleiden door dit stuk en haar leven. Ook zijn er vier geesten die Assepoester leren dansen voor ze naar het bal kan gaan. In de choreografie wordt ze letterlijk door de beschermengelen gelift en begeleid wat mooie beelden op levert en interessante lifts. Assepoester kan door hen echt vliegen. Al denk ik dat ze dat op eigen kracht ook zou kunnen. Anna Tsygankova laat Assepoester echt over het podium zweven. 

Blijven dromen

Na de voorstelling zag ik een jong meisje dansen in de foyer. Ze was duidelijk nog helemaal in het sprookje en betovert door de magie ervan. Ik was jaloers op haar: kon ik als volwassene ook nog maar zo onbezorgd dansen temidden van anderen. Want dat is wat Cinderella mij in ieder geval vertelde: “Blijf altijd dromen.” Zoals dat kleine meisje van acht in mij die dat ook altijd deed