Riverdance en doedelzakken: Hoe is Ierse dans ontstaan?
Door een geschiedenis vol invasies leerde de Ierse cultuur verschillende dansen kennen. De eerste dansen in Ierland werden gedanst door de druïden. Zij dansten religieuze dansen in een cirkel om zo de zon en de eik te honoreren. Ook de Kelten brachten 2000 jaar geleden hun eigen traditionele dansen mee. Welke stijlen zijn er en hoe zijn die ontstaan?
Geschiedenis
De Carol werd de eerste officiële dans in Ierland die vooral in cirkelformaties gedanst werd. De eeuwen daarna ontwikkelde dans in Ierland zich en kwamen nog drie andere danssoorten tot leven: Irish Hey, Rinnce Fada en de Trechmore. In deze dansen kwamen steeds meer lijnformaties terug en namen de cirkels af. Doedelzakken en harpen werden muziekinstrumenten die de dansen begeleidden.
Deze dansen lijken niet op de Ierse dans die we vandaag de dag kennen, maar formaties en patronen van deze dansen kunnen we wél terugvinden. Pas in de 18e eeuw werden de dansen pas gevormd naar hoe we ze nu kennen. Dat kwam door de Dancing Master. Dit was een dansdocent die van dorp naar dorp reisde en de bewoners deze dansen aanleerden. De beste danser van de gemeenschap werd als solist benoemd en mocht tijdens een deel van de muziek zijn talent laten zien. Zodra de solist een solo deed, werden er houten deuren op de grond gelegd, zodat het leek alsof deze danser ook echt op een podium stond. Er was een sterke competities tussen de dancing masters uit verschillende regio's en dit heeft ertoe geleid dat we nu aan danswedstrijden doen.
Ierse dans
Ierse dans kenmerkt zich door de minimale of geen beweging in het bovenlichaam. De voeten maken daarbij snelle en precieze bewegingen. Sommige dansen hebben ook een strikt aantal passen. Dit komt omdat er in de 18e en 19e eeuw weinig plek was om te dansen. De dansen werden namelijk vooral in drukke en kleine bars gedanst waar niet veel plek was voor uitbundige dansbewegingen. De Ierse dans is sterk beïnvloed door de Franse Quadrille. In de 18e en 19e eeuw werd deze dans gedaan aan de koninklijke hoven. Het wordt gedanst in een vierkant door vier koppels en vijf choreografische patronen.
Bekijk hier hoe dit eraan toe gaat:
Er zijn in totaal zes Ierse dansstijlen. Toch zijn er in deze zes stijlen maar twee technieken genaamd Ballet Up en Flat Down. Bij Ballet Up worden de bewegingen op de tenen of de bal van de voet uitgevoerd. Flat Down wordt gekenmerkt door bewegingen waarbij de hak van de voet meer wordt gebruikt en het lichaamsgewicht naar de grond wordt gebracht om zo het geluid van de schoenen te accenturen.
De zes dansstijlen zijn:
1. Traditional Irish Step Dancing: benen en voeten bewegen in de flat down techniek in lange lijnen, cirkels of vierkante opstellingen.
2. Modern Irish Step Dancing: bewegingen met het hele lichaam met ballet up techniek worden door een vrouwelijke danseres gedaan. De man maakt danst en maakt tapgeluiden met zijn schoenen.
3. Irish Set Dancing: deze stijl wordt gedaan met vier koppels die allemaal dezelfde choreografie dansen. Daarna splitsen zij zich en zal ieder koppel dezelfde choreografie doen, maar dan als individueel koppel. Hierbij wordt de flat down techniek gebruikt.
4. Irish Ceili Dancing: dit een traditionele dansstijl die wordt gedaan op traditionele Ierse muziek en gaat gepaard met de ballet up techniek.
5. Irish Sean Nos Dancing: dit is de oudste dansstijl in de Ierse traditionele dans en wordt solo gedaan met de flat down techniek.
6. Irish Two Hand Dancing: deze dansstijl wordt vooral gedanst op sociale evenementen. Net zoals bij de Irish Set Dancing, wordt deze dans in koppels gedaan alleen worden hier specifieke choreografische patronen gedanst en niet herhaalt. Er wordt gebruik gemaakt van de flat down techniek.
Hedendaagse Ierse dans
Ierse dans werd pas écht op de kaart gezet door de voorstelling ‘Riverdance’ door Michael Flatley.
Ondanks dat we veel Ierse danspassen in Riverdance terugzien, is het een barok dansstijl waarbij dansstijlen zoals flamenco en Russische derwisj. Flatley was ook te zien in voorstellingen zoals Lord of the Dance, Feet of Flames en Celtic Tiger Live.
Bekijk hier een kleine sneak peak van Lord of the Dance: