Gezien op 18 mei – Stadsschouwburg Utrecht.

The Common People is in alle opzichten een sociaal experiment. Het uitgangspunt? Twee ‘gewone’ mensen die voor het eerst kennismaken op een podium en een gemeenschappelijke lichaamstaal ontdekken. En dat 24 keer. Jan Martens toont met The Common People dat dans en lichaamstaal universeel kunnen zijn en dat het verbindt. Daarmee wordt SPRING 2016 – een tiendaags performance arts festival in Utrecht – afgesloten met een hoopgevende theatervoorstelling.

Dat The Common People een bijzonder performance gaat worden, is al meteen duidelijk. Bij binnenkomst krijgen alle bezoekers een bandje om hun pols en een boekje in handen waarin de spelregels staan. Er zijn drie verschillende plaatsen: het podium waar de ontmoetingen plaatsvinden, de installatieruimte met mobiele telefoons achter het podium en de bar. Met het bandje mag je vrij tussen deze zalen bewegen, maar alleen tussen elke ontmoeting door.

De ontmoetingen van The Common People

Het eerste wat me opvalt aan deze voorstelling is het gemak waarmee het publiek en ik zomaar aannemen dat we nu naar gewone mensen gaan kijken. Blijkbaar begrijpen we allemaal wie dit zijn en vinden we het niet noodzakelijk om dit begrip helderder te definiëren. In deze voorstelling is de gewone mens iemand zoals jij en ik, met de kanttekening dat ze geen performers zijn.

Als de eerste ontmoeting gaat beginnen, worden twee gewone mensen vanachter het podium vandaan gehaald en met de ogen dicht naar het midden van het podium gebracht. Wat volgt is een ontroerend tafereel van aftasten, erkennen en overgeven en dat allemaal in minder dan drie minuten. Paar op paar van deze gewone mensen volgt en ik observeer dat zij allen een unieke draai aan het concept van ontmoetingen geven, zonder het te plannen.

Martens houdt onze maatschappij een spiegel voor

Tijdens de ontmoetingen liggen in de installatieruimte alle telefoons van de deelnemers klaar om te worden ingekeken. Dit schouwspel van beeldschermen raakt bij mij de gevoelige snaar. Het toont precies de actualiteit van ons bestaan: we benaderen elkaar liever vanachter onze schermen dan face-to-face en krijgen daardoor een misplaats gevoel van anonimiteit en veiligheid.

Martens boort dit thema van disconnectie aan in zijn theaterstuk en weet over te brengen dat zoiets simpels als fysiek contact mensen nader tot elkaar kan brengen. Ik kan niet anders dan concluderen dat elkaar echt in de ogen kijken en contact zoeken het einde van de façade van anonimiteit en het begin van openheid betekent. En dat allemaal met dans.

The Common People zijn overal

Tussentijds in de bar zit ik even bij te komen van wat ik net heb gezien. De woorden uniek en geruststellend schieten me te binnen als ik aan The Common People denk. Het is lang geleden dat ik een theaterstuk mocht bijwonen waar de boodschap zo diep gaat en zoveel lagen meegeeft aan de performance zelf. De een lijkt geen bestaansrecht te hebben zonder de ander. Terwijl ik hierover na aan het denken ben, zit ik om me heen te kijken en plots valt me op dat ik ook hier word omring door allemaal gewone mensen.