Home » Review
Oerol 2018 Terschelling Nachthexen 1: Jeanne

Dansers op Oerol gebruiken woorden, heel veel woorden (2)

o.a. Burning Bridges en Garage 29
Joost Goutziers

Jens van Daele’s Burning Bridges gebruikt veel woorden. Het gezelschap staat op Oerol, op Terschelling, met ‘Nachthexen 1: Jeanne’. Dit stuk gaat in oktober als binnenvoorstelling in première op de Nederlandse Dansdagen in Maastricht, maar is voor Oerol omgebouwd tot een locatievoorstelling.

Van Daele verdiepte zich in historische, sterke vrouwen en laat zich voor deel I van zijn reek inspireren door een Russisch regiment uit de Tweede Wereldoorlog dat bestond uit vrouwen, zowel de piloten als de technici. Het verhaal van regiment Taman verbindt hij met de geschiedenis van de Franse heldin Jeanne D’Arc.

Parkeerstrook

‘Nachthexen 1’ staat op een parkeerstrook. De duinen scheiden de speelplek van de zee. Die strook heeft iets weg van een landingsbaan, smal en erg diep. Aan de achterzijde, en dat is best ver weg, staat een overdekt podiumpje met muzikanten. Rechts zijn palen te zien, links geparkeerde auto’s. En erg ergerlijk: tijdens de voorstelling rijdt af en toe een auto weg.

Ook in dit stuk is tekst, heel veel tekst. Van begin tot eind is een sterke vrouw, gehuld in een donkere jas, aan het woord. “Ik geef niet op…ik verklaar sorry….ik verklaar geen sorry…ik verklaar dat ik een broek draag…ik verklaar dat ik geen broek draag…” De teksten verwijzen onder meer naar Jeanne D’Arc.

Vier danseressen staan op de duin en rennen naar beneden. Op de betonnen strook, dicht bij de tribune, bewegen ze met veel energie. Ze dragen elkaar, vangen elkaar op, stoten elkaar af, vechten en zoeken elkaar weer op. Het gaat er soms heftig aan toe, al verdwijnt de intensiteit deels in de weidsheid van de omgeving. Waarschijnlijk komt de intensiteit van deze voorstelling in een zaal beter tot zijn recht, al is een buitenoptreden ook hier een bijzondere ervaring.

Sculpturen op het strand

De omschrijving van de voorstelling van het Belgische Garage 29 klinkt veelbelovend, maar blijkt teleurstellend. Er komt geen woord aan te pas, maar daar ligt het niet aan.

Het decor van de voorstelling ‘UNIFORME Remain’ is het strand bij Hoorn, met de zee op de achtergrond. Het publiek zit op een tribune en ziet zeker honderd strakke sculpturen van zand. Grote en kleine architectonische vormen een halve meter hoog, hoger soms, staan in halve cirkels op het strand en doen denken aan een tempelcomplex. De zandsculpturen zijn overdag gemaakt door Oerolgangers die kwamen aanwaaien.

Twee dansessen, zwarte broeken, witte blouses, donkere paardenstaarten, bewegen tussen de zandblokken. Daarbij kijken ze het publiek een beetje wezenloos aan en het lijkt, zeker in het begin, dat ze door een onbestemde kracht worden aangestuurd. Hun eerste stappen tussen de zandsculpturen zijn voorzichtig.

Ongecontroleerd

De danseressen bewegen traag, maar langzaamaan sneller. Ze vallen tussen de blokken, storten zich neer en staan snel weer op. De bewegingen zijn krachtig, hoekig, ogenschijnlijk ongecontroleerd.

Het duurt niet lang voordat de eerste sculptuur sneuvelt. Met een lange armbeweging beschadigen de performers de zandsculpturen, Na enige tijd vallen ze met hun hele lijf op de blokken en pletten de zandvormen. De synchroniciteit in beweging neemt toe. Het ene na de andere blok sneuvelt en de danseressen kijken steeds uitdagender naar het publiek met een blik van ‘ wie doet mij wat?’ De muziek is een pulserende dreun gemixt met strijkers. Die soundscape onderstreept de ontembaarheid van de danseressen.

Destructie

De destructie gaat gestaag door en het strand oogt na enige tijd als een vernielde speeltuin. Het is wachten op een wending, op een climax, maar die komt niet. De muziek stopt en de performers lopen naar de kust. Ze vallen, staan op en lopen weer door.

Ondertussen harken twee vrijwilligers de speelplek aan en zetten er bekisting op. Met die kisten kunnen nieuwe sculpturen worden gemaakt. Gaat dat gebeuren? Wat gaat gebeuren? Neemt de spanning toe? Als toeschouwer zit je op het puntje van de harde, houten tribune. Vervolgens gebeurt er niets. Het stuk is voorbij. Dat is een tegenvaller. Zeker omdat achter de zandsculpturen een installatie met fietswielen staat. Een mobiel met mogelijkheden. Die blijft onaangeroerd.

Faust

Op Oerol is veel tekst- en muziektheater, maar dans neemt een volwaardige plaats in. Zo is ook ‘Uniform’ van Maas theater en dans te zien. ‘Faust’ van het Noord Nederlands Toneel is een samenwerking met Club Guy & Roni.

Meer inspiratie