Geen Europese vorst zat zolang op de troon als Lodewijk XIV. Maar liefst 72 jaar zwaaide ‘de Zonnekoning’ met harde hand de scepter over Frankrijk. Kunst diende vooral ter persoonsverheerlijking. Al raakte dans zijn zachte kant. Hij was zelf danser en wist hofdans te theatraliseren tot ballet.

Lodewijk XIV

Lodewijk werd geboren op 5 september 1638. Hij was de zoon van Lodewijk XIII en Anna van Oostenrijk. Na de dood van zijn vader in 1643, werd hij op vijfjarige leeftijd koning. De bestuurstaken werden overgenomen door zijn moeder, die toen regentes werd, en kardinaal Mazarin, die de eerste minister van Frankrijk werd. Toen Mazarin overleed in 1661, nam Lodewijk de regering zelf op zich. Zijn lange bewind was bepaald geen zege voor zijn onderdanen. Lodewijk was namelijk een ambitieus heerser, die alle macht naar zich toetrok en Frankrijk in een serie bloedige oorlogen stortte. Met de bouw van Versailles en de culturele instituties die hij oprichtte, werd hij een belangrijk patroon voor de kunsten, die zich met name concentreerden rondom zijn hof. Lodewijk is 72 jaar koning geweest. In 1715 stierf hij.

Dansende zon

Op veertienjarige leeftijd, in februari 1653, maakte Lodewijk zijn debuut als danser. In de voorstelling Ballet de la Nuit, gecomponeerd door Jean-Baptiste Lully, danste hij mee. In het laatste deel van het twaalf uur durende ballet, kwam de jonge koning op als zon. Zijn opkomst was door een luik, waardoor het leek alsof de zon opkwam. Om hem heen dansten de andere dansers, die de planeten moesten voorstellen. Later in zijn leven gebruikte de koning de zon als metafoor voor zichzelf. Vandaar de bijnaam “De Zonnekoning”. Voordat Lodewijk optrad, had het Franse volk geen vertrouwen in de regering. De mensen haatten Mazarin, die op dat moment president was. Na het dansen van Lodewijk, kregen mensen vertrouwen in de nieuwe koning. Het optreden van Lodewijk als zon staat dan ook als symbool voor de nieuwe hoop van het volk.

Dansacademie

De liefde van Lodewijk voor het ballet bleef niet alleen bij zelf optreden. Hij richtte in 1661 de Académie Royale de la Danse op. Dit was de eerste dansacademie in Europa. Hij huurde dertien dansmeesters in en gaf ze de opdracht om het ballet als dansvorm te perfectioneren. Aan het eind van de opleiding kregen de meesters een diploma. De academie werd later de basis voor het academische ballet van andere opleidingen. In de loop van de achttiende eeuw werden er ook dansers opgeleid.

Het hofballet

Door de standaardisering van de danstechnieken op de opleiding, werd het eerste hofballet ontstaan. Dat kwam ook omdat Lodewijk geen voorstellingen meer in het paleis organiseerde, wat toen gebruikelijk was, maar in een apart gebouw: het theater. De balletvoorstellingen werden toen gehouden in Ballet de Theatre, later de Opéra de Paris, het operahuis van Parijs. Het ballet trok volle zalen, echter duurde het tot 1681 dat er vrouwen mochten meedansen met het ballet. Vanaf de voorstelling Le Triomphe de l’amour liet Lully vrouwen toe in het gezelschap.