Op het eerste gezicht zijn vrouwen goed vertegenwoordigd in de danswereld. In allerlei dansstijlen schitteren zij immers op het podium. Danseressen dansen echter niet vaak in een choreografie van een vrouw: er zijn namelijk een stuk minder vrouwelijke dan mannelijke choreografen. Om een idee te krijgen van deze scheve verhouding hoef je maar te kijken naar de uitreiking van de Zwanen tijdens de Nederlandse Dansdagen 2018: met slechts één uitzondering zijn alle genomineerde dansvoorstellingen gemaakt door een man. Toch groeit het aandeel van vrouwelijke choreografen gestaag in de Nederlandse danswereld. In het kader van Internationale Vrouwendag 2019 zetten wij een aantal van hen in het zonnetje.

Krisztina de Chatêl

De van oorsprong Hongaarse choreografe Krisztina de Chatêl vierde een jubileumjaar in 2018. Haar 75-jarige verjaardag werd gevierd met de tentoonstelling The Third Space, waarin een selectie van De Châtel’s werken én een nieuwe installatie werden getoond. De voorstellingen van De Châtel draaien om contrasten en confrontaties: kwetsbare menselijke lichamen staan tegenover natuurelementen als wind, aarde en water. Regelmatig werkt ze buiten de muren van het theater of maakt ze voorstellingen samen met brandweermannen, vuilnismannen en mensen met psychische klachten.

Naast vele andere prijzen, ontving De Chatêl in 2010 de Gouden Zwaan voor haar grote bijdrage aan de ontwikkeling van de moderne dans in Nederland. In 2018 werden de danseressen in de herneming van één van haar klassieke stukken, Thron, genomineerd voor een Zwaan, maar reikte de De Chatêl ook zelf een prijs uit: met haar stichting Imperium looft ze elk jaar de De Chatêl Award uit om jong talent te ondersteunen en stimuleren.

Florentina Holzinger

De van oorsprong Oostenrijkse choreografe Florentina Holzinger (1986) studeerde choreografie aan de School voor Nieuwe Dansontwikkeling (SNDO) in de Amsterdamse Hogeschool voor de Kunsten. In 2008 en in 2011 ontving Florentina de DanceWEB beurs van het ImPulsTanz festival in Wenen. In 2012 kreeg ze voor haar afstudeersolo SILK de Prix Jardin d’Europe op ImPulsTanz. Holzinger maakt indruk met haar explosieve en sterk fysieke performances. Via haar radicale lichamelijkheid levert zij stevige kritiek op de westerse consumptiemaatschappij.

In 2015-2017 was Holzinger artiest in residentie bij ICKamsterdam, International Choreographic Arts Centre. Daar maakt ze haar eerste balletvoorstelling. Ze ging op zoek naar de tegenstellingen binnen het klassiek repertoire en ontwikkelde uiteindelijk de dansvoorstelling Apollon (2017): met dit nieuwe perspectief op een choreografie van Balanchine doorprikt ze de mythe van de perfecte vrouw.

Krisztina de Châtel reikte in 2018, haar jublieumjaar, zelf de De Chatêl Award uit aan Holzinger. 'Florentina Holzinger heeft het lef om bekende ingrediënten op een fysiek sterke en visueel prachtige manier neer te zetten. Zij heeft lef, moed en extremiteit in haar werk en ik wil haar aanmoedigen om te blijven maken wat zij wil maken. Ik wou dat meer theaters ook de moed hadden haar voorstelling te programmeren.'

Annabelle Lopez Ochoa

De Colombiaan-Belgische Annabelle Lopez Ochoa voltooide haar dansopleiding aan de Koninklijke Balletschool van Antwerpen, België. Na een twaalfjarige carrière bij verschillende Europese dansgezelschappen besluit Ochoa in 2003 om zich uitsluitend te concentreren op choreografie. Inmiddels heeft Ochoa choreografieën gemaakt voor meer dan vijftig dansgezelschappen over de hele wereld, waaronder het Scapino Ballet Rotterdam en Het Nationale Ballet. In april 2012 maakt ze haar eerste avondvullende ballet "A Streetcar Named Desire" voor The Scottish Ballet. Dit werk werd bekroond met de South Bank Award, de National Dance Award voor beste klassieke choreografie én een nominatie voor de Olivier Award.

Ochoa leverde ook een bijdrage aan het She Said programma van het Engelse Nationale Ballet in 2016. Dit programma presenteerde uitsluitend vrouwelijke choreografen. Ochoa maakte, geheel toepasselijk, een choreografie over één van de grootste vrouwelijke iconen van de 20ste eeuw: Frida Kahlo. Deze choreografie ontwikkelt zij nu tot een avondvullende voorstelling voor het Nationale Ballet.

Sharon Eyal

Sharon Eyal danste van 1990 tot 2008 bij Batsheva Dance Company. Bij dit gezelschap creëerde zij dan ook haar eerste choreografieën in kader van het Dancers Create Project. Van 2005 tot 2012 is Eyal toen, naast danseres, als huischoreograaf verbonden geweest aan Batsheva. Vanaf 2009 creëert zij ook choreografieën voor andere dansgezelschappen wereldwijd: Killer Pig (2009) en Corps de Walk(2011) voor Carte Blanche Dance in Noorwegen, Too Beaucoup (2011) voor Hubbard Street Dance Chicago en Plafona (2012) voor Tanzcompagnie Oldenburg in Duitsland. In 2008 werd ze gekozen tot Chosen Artist van de Cultural Excellence Foundation van Israel. Haar eerste werk voor het Nederlands Dans Theater (NDT), Sara, creëerde zij in samenwerking met Gai Behar in mei 2013. Sindsdien heeft het duo veel succesvolle voorstellingen gecreëerd voor NDT, waaronder Bedroom Folk (2015).  

Crystal Pite

In 1990 maakte Crystal Pite haar debuut als choreograaf aan het Ballet British Columbia. Sindsdien heeft ze al meer dan vijftig werken gecreëerd voor gezelschappen als Paris Opera Ballet, The Royal Ballet, Nederlands Dans Theater, Cullberg Ballet, Ballett Frankfurt, The National Ballet of Canada, Les Ballets Jazz de Montréal (huischoreograaf, 2001-2004), Cedar Lake Contemporary Ballet, en Ballet British Columbia. Sinds 2008 is Pite als associate choreographer aan het NDT verbonden. Voor NDT 1 heeft Pite diverse werken gemaakt waaronder Plot Point (2010, genomineerd voor de Benois de la Danse) en The Statement (2016). Naast dit alles richtte Pite in 2002 haar eigen gezelschap Kidd Pivot op.

Gabriella Carrizo

De van oorsprong Argentijnse choreografe Gabriela Carrizo begon op haar tiende met dansen en choreograferen op een multidisciplinaire school. Op negentienjarige leeftijd vertrok de jonge dansmaker naar Europa, waar ze samenwerkte met onder andere Caroline Marcadé, Alain Platel en Les Ballets C de la B. In de tussentijd bleef ze haar eigen choreografieën maken, zoals de solovoorstelling Et tutto sara d’ombra et di caline en Bartime. Carrizo’s experimentele stijl bevindt zich op het kruispunt tussen dans en theater, het alledaagse en het mysterieuze.

In 2000 richtte Carrizo het Brusselse collectief Peeping Tom op, samen met Franck Chartier. Sindsdien is Peeping Tom uitgegroeid tot een nationaal en internationaal gewaardeerd danstheatergezelschap. Peeping Tom toerde internationaal met de trilogie Le Jardin (2002), Le Salon (2005) en Le Sous Sol (2006). In 2013 maakte Carrizo haar eerste creatie voor de dansers van NDT 1, The Missing Door. In lijn met dit werk creëerde Chartier The Lost Room in 2015. In 2017 werd deze trilogie voltooid met nieuw werk van deze twee choreografen voor het programma Side B: Adrift.

Regina van Berkel

Als danseres bij William Forsythe´s befaamde Ballett Frankfurt ontdekte Regina van Berkel dat het ‘zelf creëren’ haar eigenlijk wel heel goed lag. Van Berkel presenteerde in 1998 een solo op het Holland Dance Festival. Dit leverde haar meteen de Zilveren Theaterdansprijs van de Vereniging van Schouwburg- en Concertgebouwdirecties (VSCD) op. 

Vanaf dat moment ging het hard met Van Berkel's choreografische ontwikkeling. In 2000 hakte ze de knoop definitief door: ze zei Ballett Frankfurt vaarwel om zich geheel aan de choreografie te wijden. Sindsdien maakt ze producties voor onder meer Pretty Ugly Dance Company, Ballett Augsburg en en Nederlands Dans Theater (NDT). Voor al haar producties ontwerpt Van Berkel zelf de kostuums en werkt ze voor het decor- en lichtontwerp samen met haar partner Dietmar Janeck. In 2018 maakte haar choreografie Frozen Echo (2011) deel uit van het programma Moderne Meisjes van Introdans. In dit stuk maakt een zwevende dinosauruswervel van geschakelde computerschermen deel uit van het decor.

Sól Leon

De Spaanse Sol León kwam in 1987 in dienst van juniorengezelschap Nederlands Dans Theater 2, na een dansopleiding aan de balletacademie in Madrid. In 1989 maakte ze de overstap naar Nederlands Dans Theater 1, waar ze uitgroeide tot favoriet van meesterchoreografen als Jiří Kylián, Hans van Manen, Mats Ek en Ohad Naharin. In 2003 stopte León met dansen om zich volledig aan de choreografie te wijden, samen met Paul Lightfoot. León en Lightfoot vormen als sinds 1989 een choreografenduo en samen hebben ze meer dan vijftig stukken voor het gezelschap gemaakt. Hiermee hebben ze een eigen, karakteristieke beeldende danstaal ontwikkeld. Sinds 2002 zijn León en Lightfoot aangesteld als huischoreografen voor NDT. Voor hun choreografieën ontvingen zij vele prestigieuze prijzen, waaronder tweemaal de Zwaan voor beste dansproductie (2003-2006) en de Benois de la Danse (2005).