Martha Graham

Op vroege leeftijd beïnvloedde de vader van Martha Graham (1894) haar al. Hij was als psycholoog gespecialiseerd in zenuwaandoeningen. Hij was sterk van mening dat het lichaam haar innerlijke emoties kon uiten door middel van beweging. Hierdoor was Graham geïntrigeerd. Na het overlijden van haar vader begon ze aan een dansopleiding aan Denishawn School of Dancing and Related Arts. Ted Shawn, oprichter van de dansschool, choreografeerde Xochitl waarin Graham een aangevallen Azteek meisje speelde. Haar rol en optreden in dit stuk zorgde voor lovende kritieken en haar carrièredebuut. 

In 1923 verliet ze Denishawn en nam ze verschillende banen als docent aan in de Verenigde Staten. In 1926 richtte ze haar eigen dansschool en -gezelschap op: Martha Graham Dance Company. Graham haalde voor haar voorstellingen inspiratie uit religieuze ceremonies, Griekse mythologie en verschillende psychologische theorieën van Freud en Jung. 

Martha Graham wordt naast Picasso, James Joyce en Stravinsky geplaatst als artistieke grootheid in de 20e eeuw. Door TIME-magazine werd Graham uitgeroepen tot ‘danser van de eeuw’ en People magazine noemde haar ‘icon of the century’.

Martha Graham Dance Company

In de 50 jaar dat Graham choreografe was, creëerde ze 181 voorstellingen, waaronder solo’s maar ook grote theatervoorstellingen. In de meeste voorstellingen danste ze ook zelf. Tot op de dag van vandaag is de Martha Graham Dance Company erg populair. De missie van het gezelschap is om Graham’s ziel, vindingrijkheid en talent te behouden en voort te laten bestaan. 

Vanaf het begin is de Martha Graham Dance Company een gezelschap geweest waar veel bekende choreografen en dansers hun carrière begonnen en uitgroeiden tot talenten van de 20e of 21e eeuw. Voorbeelden hiervan zijn Merce Cunningham, Erick Hawkinds, Paul Taylor en Anna Sokolow. 

Bekende dansers zoals Rudolf Nureyev, Mikhail Baryshnikov, Maya Plisetskaya en Kathleen Turner vinden we terug in haar werken. 

Naast het gezelschap bestaat er ook een Martha Graham School of Contemporary Dance in de Verenigde Staten. Jonge en getalenteerde dansers komen naar deze school om vooral te trainen in de Grahamtechniek en repertoire aangeleerd te krijgen. Ook hebben ze kans om na deze opleiding door te stromen naar de Marta Graham Dance Company of andere bekende gezelschappen in de VS zoals Jose Limón Dance Company. 

Graham danstechniek

Na het oprichten van haar eigen dansschool, vormde Graham al snel een eigen artistieke visie. Ze richtte zich voornamelijk op bewegingen zoals contraction en release. De uitademing bij de contraction en de inademing bij de release werden belangrijke elementen. Met deze twee principes als basis van haar danstechniek, groeide haar dansvocabulaire en worden de menselijke emoties via haar techniek uitgelicht. De emoties worden omgezet in scherpe, hoekige, dramatische en directe bewegingen. Ook zijn vallen, rollen en de spiralen in de bewegingen kenmerkend voor de dansstijl. 

Deze danstechniek wordt voornamelijk gedaan op blote voeten en gaat gepaard met veel grondoefeningen. De Grahamtechniek heeft een uitgewerkt en duidelijk curriculum met vastgelegde oefeningen en patronen die zorgen voor het begrijpen van het contraction and release principe. 

Haar dansstijl is nu een grote inspiratiebron voor de hedendaagse en toekomstige generatie dansers. 

Bekijk hier hoe Martha Graham haar eigen solo’s danste: