Merce Cunningham, soms ook “Einstein van de dans” genoemd, is beroemd geworden door zijn nieuwe ideeën over dans. In december komt er een documentaire uit over Cunningham’s leven, zijn werken en zijn ideeën.

Bekijk de trailer hier:

Merce Cunningham

Merce Cunningham werd geboren in 1919 te Centralia, Washington. Hij kwam uit een gezin met juridische achtergrond. Zijn twee broers volgden hetzelfde pad, maar Merce koos voor een carrière in de danswereld. Hij werd ontdekt op twintigjarige leeftijd toen hij werd uitgenodigd om te dansen bij Martha Graham Dance Company. In 1953 richtte hij zijn eigen dansgezelschap op: Merce Cunningham Dance Company.

Samen met zijn levenspartner John Cage maakte hij voorstellingen: Cunningham verzorgde de choreografie en Cage was componist. Robert Rauschenberg verzorgde voor twintig voorstellingen rekwisieten, staging en het lichtplan.

Film en dans

In de jaren 70 kreeg Cunningham meer interesse in het maken van dansfilms. Hij werd producent en wilde via de camera focus leggen op onopvallende details. Later gebruikte hij ook computersoftware om choreografieën te maken.

Cunningham ontving vele prijzen in zijn leven, waaronder in 1985 de Kennedy Center Honors en een Olivier Award voor de “Beste nieuwe dansproductie van het jaar”. Op negentigjarige leeftijd overleed Cunningham. Voor zijn dood had de choreograaf een plan gemaakt wat er met Merce Cunningham Dance Company moest gebeuren: het gezelschap zou nog één keer op wereldtournee gaan en daarna ontbonden worden. De tweehonderd dansen worden bewaard in het Merce Cunningham Trust, een fonds waarin de rechten en video’s van zijn voorstellingen bewaard worden en uitgegeven kunnen worden. Zo kunnen moderne dansgezelschappen de dansen blijven uitvoeren.

Traditionele ideeën over dans doorbroken

Cunningham speelde graag met de traditionele ideeën die in de danswereld heersten. Hij had andere opvattingen over bijvoorbeeld de rol van de danser, de rol van het publiek en de grenzen van het podium. De choreograaf zag, net als Cage, muziek en dans als twee losse dingen. In zijn visie stonden de twee kunstvormen los van elkaar. De choreografie en muziek werden bij de première pas bij elkaar gevoegd. Verder bevatten zijn dansen geen boodschap, plot of rollen. Hij beschouwde dans enkel als beweging in tijd en ruimte.

Kansberekening in de dans

Net als zijn levenspartner, begon Cunningham nieuwe strategieën toe te passen op het choreograferen. Hij maakte gebruik van kans: zo wierp hij een muntje op om te bepalen welke passen hij ging gebruiken. Cunningham liet dansers een kaart trekken en die kaart bepaalde wat de volgende stap in de choreografie zou zijn. De choreograaf maakte veel gebruik van het Boek der Veranderingen, ook wel I Ching genoemd. Dat is een oud boek vol wijsheden en hexagrammen, die inspiratie vormden voor Cunningham’s dansen.