De Europese première van Complexity of Belonging vond plaats op 21 mei in de Stadsschouwburg van Utrecht tijdens het jaarlijkse SPRING Performing Arts Festival. Deze voorstelling, die naadloos tekst en dans combineert, volgt het leven van negen mensen en hun worsteling met de vraag: waar hoor ik bij en hoe hoor ik erbij? Anouk van Dijk en Falk Richter hebben met de dansers van het Australische dansgezelschap Chunky Move een waanzinnig goede voorstelling ontwikkeld waar de identiteitsvraag en de intrigerende monologen van de dansers in combinatie met de prachtige choreografie een blijvende impact maken.

Complexity of Belonging van Australisch dansgezelschap Chunky Move

Dat elk individu op het podium met identiteitsvragen kampt wordt duidelijk door het scala aan verhalen van de dansers. Deze verhalen - van gerenommeerd Duitse schrijver en regisseur Falk Richter - zijn feilloos geschreven en lijken fictie en realiteit te hebben verweven, waardoor we tegelijkertijd worden meegesleept maar ook afstand bewaren.

Vier verhalen die sterk bijblijven zijn die van het homostel, de therapeut met een lange afstandsrelatie, de jonge vrouw die haar perfecte man beschrijft en de ietwat ‘nerdy’ onderzoekster die de rode draad is in de voorstelling.

Thema’s die in de voorstelling naar voren komen zijn nationaliteit en etniciteit, seksualiteit en gender, het uiterlijk, geschiedenis en tijd. De thematiek wordt ondersteund en versterkt door effectief gebruik van (social) media en technologie. Een Australische website beschrijft Complexity of Belonging als een ‘gedurfde’ danstheatervoorstelling dat op theatrale wijze de dagelijkse obstakels en uitdagingen in een ‘hyper-connected, hyper-sensitive, globalised society’ heeft geëxposeerd. De choreografie van Anouk van Dijk illustreert de gevoelens van de dansers op geraffineerde wijze.

Chunky Move toont complexiteit van toebehoren en identiteit in 21e eeuw

Wat ik mooi vind is dat Van Dijk met een heel persoonlijk thema heeft gewerkt. In het introductiepraatje vertelt Van Dijk dat ze de afgelopen drie jaar een nieuwe cultuur heeft moeten ontdekken. Ze verhuisde namelijk naar Australië om het artistieke leiderschap van Chunky Move op zich te nemen.

In één van de eerste scènes staan de dansers achter vijf microfoons op het podium. Ze beschrijven in korte zinnen dingen uit hun eigen levens. De meeste zinnen beginnen met “Ik voel me vreemd over…” en worden door de dansers aangevuld. De Aziatische mannelijke danser zegt “Ik voel me vreemd dat ik Aziatisch ben” en de deels Aziatische vrouwelijke danser zegt “Ik voel me vreemd dat ik niet Aziatisch genoeg ben.” Ook zegt ze, “Ik voel me vreemd over dat ik niet met mijn levenspartner kan trouwen.” Ze legt haar seksualiteit bloot en toont kwetsbaarheid door dit met het publiek te delen. Ik voel me onderdeel van haar verhaal, omdat ik ook een partner heb van hetzelfde geslacht maar wij mogen wél trouwen.

Social media spelen een belangrijke rol in Complexity of Belonging

De smartphone app Grindr wordt bespreekbaar gemaakt door een homoseksuele danser die beschrijft dat hij nog nooit een vaste relatie heeft gehad, maar dat hij nu een leuke man heeft ontmoet via Grindr. Dit wordt uiteindelijk ook zijn levenspartner, na allerlei obstakels te hebben moeten overwinnen, zoals het uit de kast komen van zijn partner naar zijn pinkstergemeente ouders. Dit aandoenlijke verhaal zorgt voor lachsalvo’s in de zaal.

Er is een koppel wat een lange afstandsrelatie heeft en regelmatig met elkaar Skypet. Het gebruik van real-time video wordt hier effectief ingezet om de situatie te illustreren door middel van twee camera’s die op rollende statieven staan en bestuurd worden door de dansers.

De vrouwelijke therapeut legt uit dat ze naar Australië is geëmigreerd en dat ze erg moet wennen aan een nieuwe cultuur. Haar lange afstandsrelatie verergerd tijdens de voorstelling en ze legt –soms schreeuwend- uit dat haar relatie meer lijkt op die van therapeut-cliënt dan op een intiem partnerschap. Het helpt natuurlijk ook niet om een relatie te moeten onderhouden via Skype met vaak een slechte verbinding.

Danseres Lauren Langlois wil perfecte man

De monoloog van de cliënt die haar perfecte man beschrijft aan de therapeute is hilarisch. In een lijst van bijna 200 criteria vertelt danseres Lauren Langlois wat de man van haar dromen allemaal moet kunnen en doen en hoe hij eruit moet zien. Tijdens haar grappige ratelmonoloog wordt er nog een schepje bovenop gedaan wanneer een danspartner Langlois’ bewegingen manipuleert en haar omver duwt, haar op zijn schouder legt en van hem laat afglijden en haar rondslingert. Terwijl dit gebeurt praat ze maar door en ontvangt ze applaus van het publiek. Uiteindelijk zit Langlois met verward haar op de grond en zegt ze “… heeft doelen.” De therapeut valt in “…right.” De zaal ligt even plat van het lachen om deze komische situatie. De timing van deze dansers is subliem.

Danstheatervoorstelling van Anouk van Dijk en Falk Richter

Aan de ene kant lijkt de choreografie louter ‘een mooie opvulling’ te zijn, maar als we in meer detail naar de dans kijken vinden we de worsteling van de identiteit zoektocht terug in het vallen en opstaan, het wegschuiven en aantrekken, het reiken van de handen door gespannen vingers, het wegkijken, de melancholische blikken, het partneren en tegelijkertijd het alleen-zijn. De choreografie ondersteunt de tekst en vice versa. Het is een prachtig partnerschap om te aanschouwen. Het verbaast me dan ook niet dat Van Dijk en Richter na vier keer samenwerken weer besloten om een voorstelling te maken met de expertise van hun disciplines. De makers, en theater en dans, vullen elkaar perfect aan.

Terwijl ik naar de dansers zit te kijken vraag ik me af wat voor theatertraining ze hebben ontvangen, want ze navigeren de disciplines zo perfect dat het lijkt alsof ze nooit iets anders hebben gedaan.

Staande ovatie voor Complexity of Belonging

Complexity of Belonging krijgt een welverdiende staande ovatie. Ook al voel ik dat er veel persoonlijke thema’s zijn aangeraakt, vraag ik me toch af waarom ik me niet meer ontroerd voel. De dansers hebben laten zien dat ze uitstekend kunnen acteren en op zo een manier dat het voelt alsof we een kijkje in hun huiskamer nemen, maar ik voel toch nog wat afstand. Misschien komt dit omdat alles zich zo rap laat opvolgen en er continu iets gaande is op het grote toneel, maar ik kan mijn vinger er niet geheel op leggen. Toch neemt Complexity of Belonging van Chunky Move het publiek echt mee in de 21e eeuw. Het is een absolute aanrader om te ervaren.

Complexity of Belonging was eenmaal te zien in Nederland, als aftrap van het Utrechtse SPRING Festival 2015.

Trailer Complexity of Belonging van Chunky Move