Afgelopen zaterdag ging in naar de voorstelling Danza 220V, in het kader van de Flamenco Biënnale Nederland. Een eye-opener voor een doorgewinterde flamencoliefhebber.

Een golf van mannenlijven beweegt zich op de elektronische ruis. Geen gitaarmuziek, maar  samples uit een Mac Airbook. Geen ruisende rokken, maar drie mannen in broek en t-shirt, waarvan twee op blote voeten. Dit is flamenco onder hoogspanning. En niet alleen vanwege de titel (Danza 220V) maar ook omdat uit de hoek van de hardcore flamencoliefhebbers kritiek te horen was op de moderne programmering van de Flamenco Biënnale Nederland, in het kader waarvan deze voorstelling op 17 januari te zien was in de Rotterdamse Schouwburg.

Ontleding van dans

Wat je er ook van vindt, het is een productie die laat zien tot hoe ver flamenco kan gaan. Het gezelschap Estévez/Paños/Ruz noemt Danza 220V zelf “het product van de ontleding van dans, op zoek naar de minimale essentiële elementen om zo de grenzen te verkennen op het spanningsvlak van dans, muziek, geluid, stilte, atonaliteit, melodie, choreografie, improvisatie en mens en machine.”
Een mooie missie, maar ik merk dat ik me toch ergens overheen moet zetten. Zeker: de bewegingen zijn krachtig, de dansers van hoge kwaliteit. En de flamencozang van Sandra Carrasco is ronduit prachtig. Maar de zwaarte van de voorstelling maakt dat ik moeilijk mijn aandacht er bij kan houden. Stuk voor stuk mooie plaatjes, maar ik word niet meegenomen. Pas als Carrasco a palo seco (flamenco voor a capella) zingt en David Coria er een mooi stuk voetenwerk bij danst, ben ik er echt helemaal bij. Dus als het herkenbaar flamenco wordt. En net als ik denk dat het ook allemaal een beetje te serieus is, word ik dan toch verrast: de drie mannen dansen gezamenlijk een wat mix tussen Spaanse klassieke dans, gekenmerkt door stoere trotse poses en gekletter van de castagnetten, flamenco met voetenwerk en de fysieke expressie van de moderne danser. Deze lichte noot is exact wat de voorstelling nodig had.
Danza 220V laat een mooie breedte in dans zien. Voor wie nooit flamenco heeft gezien, zal het een eye-opener zijn. Flamenco ligt heel anders in het gehoor, met de 12-tellen ritmes en de bijzondere accenten. Voor flamencoliefhebbers is het even zoeken naar de herkenning. Maar ik denk dat het belangrijk is om ook over de grenzen van de herkenning te kijken – het is inherent aan de flamencokunst om grenzen te verkennen. Geografisch, cultureel, ritmische en melodisch. In die zin is Danza 220V typisch flamenco. Ook al ruisen er geen rokken en klinken er geen gitaren.

Estévez/Paños/Ruz – 'Danza 220V'
Flamenco Biënnale Nederland
Artistieke directie en choreografie: Rafael Estévez, Valeriano Paños, Antonio Ruz
Muziek en composities: Artomatico
Dansers: Valeriano Paños, Antonio Ruz, David Coria (als vervanger van Rafael Estévez)
Zang: Sandra Carrasco

Tekst: Ginette Lavell. Foto: Annemiek Rooymans.
Lees meer over de Flamenco Biënnale en andere flamenco-evenementen op www.flamencoagenda.nl