Gevonden dagboekfragmenten, die de negentienjarige Hetty van der Togt schreef tijdens haar gevangenschap het laatste jaar van de Tweede Wereldoorlog, komen tot leven in de voorstelling Dagboek 44 45. Dansgroep Haarlem speelt een indringende voorstelling over verraad, verzet, verdrukking en verdriet, maar vooral over hoop. Op 28 en 29 augustus te zien in Theater de Liefde in Haarlem, op 23 en 24 oktober in de Werkspoorfabriek in Utrecht en begin januari 2022 in het Oranjehotel in Scheveningen.

Het leven in gevangenissen en werkkampen

Nadat ze opgepakt werd belandt verzetsstrijder Hetty in verschillende gevangenissen en werkkampen. Daar hield zij een dagboek bij. Choreograaf en artistiek leider van Dansgroep Haarlem Haya Maëla vertelt: “Hetty schreef alles op verschillende briefjes, stukken karton, of zelfs toiletpapier. Alles wat ze maar kon vinden. Deze briefjes droeg ze heimelijk tijdens haar gevangenschap op haar lichaam met zich mee. Na een aantal overplaatsingen naar andere concentratiekampen en gevangenissen werd Hetty uiteindelijk naar Dachau gebracht en in de AGFA-camerafabriek tewerkgesteld. Deze fabriek werd in die tijd gebruikt voor de productie van wapenonderdelen. Hetty beschrijft o.a. het zware, onmenselijke werk inclusief de staking en sabotage die de Agfa vrouwen uitvoerden in het tijdens hun werk”. 

Dagboek komt tot leven

Pas na haar overlijden in 2011 vonden haar kinderen een rode tas op zolder. Met hierin, netjes gebundeld, de briefjes. Dorien Reitsma, dochter van Hetty, werkte de notities uit. Hieruit kon het verhaal van Hetty opgemaakt worden. Het verhaal dat zij haar kinderen zelf niet wilde of kon vertellen, komt nu tot leven in Dagboek 44 45.

“Toen ik in contact kwam met Dorien en over de dagboeknotities en het verhaal van haar moeder hoorde, raakte dat mij direct. We besloten er een voorstelling van te maken. Tijdens het stuk volgen we de chronologie van Hetty’s verhaal. Ik ben met mijn dansers op zoek gegaan naar de mensen achter de namen. Ik probeer een antwoord te vinden op de vragen hoe je dergelijke verschrikkingen overleeft, hoe belangrijk de vriendschappen zijn die je ter plekke maakt en hoe je weer verder moet met je leven na de oorlog.”

Heb jij een passie voor dans? Lees dan Dans Magazine! Neem een abonnement. 

Of schrijf je in voor de nieuwsbrief voor het laatste dansnieuws, spannende reportages en de mooiste interviews.

Een spannende ontsnapping

In de dansvoorstelling straalt in elke scene wel een sprankje hoop door bij de karakters. Hoop op een beter leven. En dat kwam er, want tijdens de laatste maand van de oorlog in 1945 lukte het een clubje vrouwen om te ontsnappen. Op een van de notities beschrijft Hetty de bevrijding als volgt: “Even later kwamen ze onder de poort door. Ja, waarachtig Amerikaanse tanks rolden ons om 06.03 uur voorbij. Direct ernaartoe gerend. Een ogenblik om nooit te vergeten, het moment waar we al vijf jaar naar verlangd hebben. We zeiden “We are Dutch prisoners!”. “No,” zeiden ze: “You were!”.

Verbinden van verschillende dansgroepen

Na de voorstellingen in Haarlem, is Dagboek 44 45 ook nog te zien in Utrecht en Den Haag. In elke stad wordt samengewerkt met een lokale dansgroep, die een deel van de voorstelling voor haar rekening neemt en figureert in de grotere scènes. Door samen te werken met dansscholen die moderne dans op hoog niveau aanbieden, wordt een project van deze omvang realiseerbaar. Bovendien is het uniek in Nederland om op deze manier verschillende dansgroepen met elkaar te verbinden en gezamenlijk repertoire te creëren.

Dagboek 44 45 door Dansgroep Haarlem is op 28 en 29 augustus 2021 te zien in Theater de Liefde in Haarlem, op 23 en 24 oktober in de Werkspoorfabriek in Utrecht en op 8 en 9 januari 2022 in het Oranjehotel in Scheveningen. 

Kaarten via de website.