Een danstheateroptreden dat lijkt op een mix van een rockconcert, een tragedie en een nachtclub. Het is een samenwerking tussen de Israëlische choreografe en danseres Keren Rosenberg en Britse choreograaf en visueel artiest Graham Adey. De twee kijken in Gender Fuck[er] met homoseksuele ogen naar heteroseksualiteit. In het interview leren we meer over deze bijzondere dansvoorstelling die een nieuw licht werpt op identiteit.

Vullen jullie elkaar aan in de samenwerking?

Keren lacht, schudt haar haar los en begint enthousiast te vertellen. “Toen ik Graham ontmoette, vroeg hij mij of ik met hem wilde samenwerken. ‘Ja!’ zei ik meteen, ik vond hem namelijk zo'n interessante kunstenaar. Graham heeft ontzettend veel talent voor scenografie, dat heb ik helemaal niet! Ik denk dat zijn aandeel in de productie verborgen en subtiel blijft, omdat ik in de voorgrond treed. We vullen elkaar zeker aan: Graham werkt conceptueel, terwijl ik heel traditioneel ben. Ik heb me lang afgevraagd hoe ik hiervan moet afwijken en Graham helpt me hierbij. Wij zijn allebei hetero, maar voelen ons beter thuis in een homoseksuele omgeving.

Waarom is Gaga zo’n geschikte dansstijl om seksuele identiteit mee te onderzoeken?

Keren: De schoonheid van Gaga is dat de dansstijl een vloeibare en hybride omgeving biedt om verschillende fysieke kenmerken en het effect hiervan op het lichaam te onderzoeken. In de voorstelling vertolken we twee perspectieven van één lichaam.

Zijn er dansbewegingen die man en vrouw van elkaar onderscheiden?

Graham: Die bewegingen zijn alleen aangeleerd. In de voorstelling kaarten we aan dat dit niks met geslacht te maken heeft. We zijn in het echte leven constant een rol aan het spelen: man of vrouw.

Keren: Die rollen zijn ook overal verschillend. Israël kent bijvoorbeeld een patriarchale en militaire cultuur. Hier gaan mannen op een andere manier met vrouwen om. De man-vrouw rolverdeling is gebaseerd op de normen van een bepaalde cultuur.

Wat vormt de inspiratie voor jullie choreografieën?

"Tax free shopping at airports", zegt Graham lachend. "Ik ben geobsedeerd door de parfumreclames! De advertenties in de Westerse cultuur zijn belachelijk. Ze laten de mannelijke blik op vrouwen zien en hier reageren we op in de voorstelling. Verder word ik geïnspireerd door controversiële politieke onderwerpen en de mensen met wie ik werk. Dat is voor mij het belangrijkste. We vinden een gedeelde interesse." Graham kijkt Keren bescheiden aan. “Jouw beurt”, zegt hij beleefd in zijn leuke Britse accent.

Keren: Ik lees veel. Ik zoek naar theorieën waarmee ik mijn werk kan beargumenteren. Ik ben geobsedeerd met muziek. Ik kijk elk jaar naar het Eurovisie Songfestival - écht waar! Daar hebben Graham en ik elkaar trouwens ontmoet, maar dat is een lang verhaal. Ik ben ook ontzettend geïnteresseerd in lichaamstaal. Ik imiteer vaak het loopje van de persoon voor mij op straat. In mijn werk experimenteer ik met seksuele posities en hoe het lichaam hiermee omgaat. Zowel de fysieke als de mentale kant zijn belangrijk voor mij.

Geeft dans het antwoord op de controversiële vraagstukken over seksuele identiteit?

Graham: Ja. Het is de meest toegankelijke en vredige manier om een onderwerp te benaderen.

Keren: Voor mij gaat dans over zelfemancipatie en kracht. Ik word geconfronteerd met mijn eigen identiteit: hoe moet ik mezelf presenteren? Dans zorgt voor sociale interactie die verder gaat dan seksualiteit, klasse of etniciteit. Laatst kreeg ik de kans om een geweldige Syrische danser te ontmoeten. Door onze verschillende culturen worden we beperkt in de omgang met elkaar. Dans kent geen grenzen. We zijn allemaal op zoek naar hetzelfde: geluk en veiligheid.

Hoe waren de reacties op de voorstelling?

Keren: Elke voorstelling is anders. De eerste show was geweldig, het publiek begreep ons gelijk. Bij de tweede voorstelling hadden we een publiek dat niet reageerde. Ik werd opnieuw geconfronteerd, ik voelde me alsof ik mezelf anders voor moest doen om bij het publiek in de smaak te vallen. Het voelt alsof je huid transparant is.

Graham: Het is een provocerend onderwerp en niet iedereen weet ermee om te gaan. Mannen en vrouwen reageren na de voorstelling erg verschillend. Vrouwen gaan na afloop vaak naar Keren toe en praten met haar. Mannen voelen zich uitgedaagd, alsof hun mannelijkheid in gevaar is.

Keren: Sommige mensen hebben er geen begrip voor. De partner die ik destijds had keek vol onbegrip naar de lichaamsposities in de voorstelling. "Is that how you want to be fucked?" vroeg hij me. Nee, natuurlijk niet!

Op welke manier biedt Gender Fuck[er] een nieuw perspectief op oude vraagstukken over seksuele identiteit? 

Keren: Het gaat over machtspositie. Over perceptie en dominantie. Ik kan sociale situaties nu beter lezen. Ik weet nu hoe ik me moet gedragen om te krijgen wat ik wil. Moet ik een hoge stem opzetten en mijn vrouwelijkheid laten zien? Je past je gedrag aan aan de context.

Graham: Je ziet inderdaad dat identiteit vloeibaar is. Op straat valt extreem mannelijk of vrouwelijk gedrag me nu veel meer op. Niet alleen gedrag, ook je taalgebruik speelt mee. Het woord 'meisje', bijvoorbeeld. Het lijkt onschuldig, maar bepaalde woorden kunnen vernederend zijn zonder dat het opvalt.

Keren lacht. Er schiet haar een anekdote te binnen: "Laatst zat ik in de tram. Het was een hete dag en ik had een kort jurkje aan. De man die tegenover me zat staarde naar mijn borsten en mijn kruis. Ik voelde me ongemakkelijk en ik besloot om gewoon op dezelfde manier terug te staren. Ik keek met open mond naar zijn kruis en legde mijn pink op mijn lip. Hij was geschokt! Dat ik zo naar hem durfde te staren - ongelooflijk."

Ik bedank het sympathieke duo voor het interessante gesprek én voor het nuttige advies van Keren. Dat zal zeker van pas komen, de volgende keer in de tram.

Benieuwd naar Gender Fuck[er]? De voorstelling is op de volgende data te zien op het Amsterdam Fringe Festival:

·         Zondag 10 September 17.00u

·         Maandag 11 September 21.30u

·         Dinsdag 12 September 19.00u

·         Zaterdag 16 September 17.00u

Ga voor tickets naar de website van Amsterdam Fringe Festival of Ostade A'dam Theatre.

Lees hier vast een review van de voorstelling