Victor

Victor, over de relatie tussen kind en volwassene. Beeld door Phile DeprezVictor is een opvallend werk van choreograaf Jan Martens en Belgische theatermaker Peter Synaeve. Niet zozeer door de zeer sobere vorm van de voorstelling, maar vooral door de open en soms gevaarlijk onbegrensde relatie tussen kind en volwassene. In de traditie van het Belgische productiehuis CAMPO staat jong en oud naast elkaar op het podium en wisselen herkenbare interpersoonlijke relaties zich af met theatrale cliché’s.

Met een grijns op het gezicht kijkt een jongen van dertien uitdagend het publiek in. Hij heeft er zin in, dat is duidelijk. Naast hem staat een volwassen mannelijke danser, die minstens 20 jaar meer levenservaring heeft. Midden op het podium staan ze in hun afgetrapte trainingskleding met gaten. De makers hebben gekozen voor soberheid en puurheid. Geen decor, alleen een langerekte lamp aan het plafond en korte fragmenten Gregoriaanse zang die een gevoel van acceptatie en devotie oproepen.

Het is een opmerkelijke keus van Martens die in het begin van zijn makerscarriere juist op ironische en frisse wijze de confrontatie aanging met het ongemakkelijke en alles behalve accepterend was. De afgelopen jaren is zijn stijl sterk verandert. Zo begon hij met een kopie van het ruige werk van Ann Van den Broek, maar richt hij zich nu steeds meer op de fysieke portretten van intieme menselijke relaties. En in dat opzicht is de voorstelling Victor, als uitvergroting van de relatie tussen een jongen en een man, een logische vervolgstap.

Twee ontblote bovenlijven haken rigide in elkaar. Het is een mooi gezicht. Pure verstilling. Na een fysieke krachtmeting, vormen de ruggen een ademende sculptuur van spieren. Langzaam draaien ze naar elkaar en nemen elkaar op met een grijns van verstandhouding. Pats! Hard kletst de kleine hand onverwacht in de ontspannen buik. De toon is gezet. Maar dan gaat de uitdagende speelsheid over in iets dwingends. Voortdurend verandert hun verhouding tot elkaar. Van bescherming tot last, van verlies tot sensualiteit. Ook een verwijzing naar het seksueel misbruik in de Katholieke kerk komt langs, wanneer de kwetsbare fysieke posities van de kleine jongen precies samenvalt met het kerkelijke gezang van de monniken.

Zo is er in Victor aangenaam veel te zien. Maar de voorstelling is een gedetailleerd en uitgebreid fysiek onderzoek gebleven. Met het ontbreken van een goede opbouw, kabbelt het geheel daardoor een beetje voort. Martens’ eerder gemaakte portrettensolo’s Bis en La Bete, die op dit moment tijdens Spring Utrecht samen te zien zijn onder de titel Dialogues, zijn daarentegen krachtiger in elkaar gezet. Desondanks is Victor een meer dan aangenaam werk waarin menselijke relaties op sensitieve wijze worden afgetast, in een bijzonder sterke performance van een kleine jongen en een oudere danser.

Choreografie: Jan Martens & Peter Synaeve
Beeld: Phile Deprez