Afgelopen vrijdag 21 maart ging de dansvoorstelling OFFline van OFFprojects in première in Korzo Theater in Den Haag. OFFprojects is een collectief rond choreograaf en popmuzikant Amos Ben-Tal die na negen jaar het Nederlands Dans Theater verliet om zich volledig aan zijn eigen choreografieën te kunnen wijden. Met OFFline - een avond vol moderne dans, live muziek en publieksparticipatie - wil hij een tegengeluid laten horen en het tastbare herontdekken omdat de digitale wereld steeds vaker de plek van persoonlijke contacten inneemt. Maar delen de bezoekers zijn verlangen om het contact op te zoeken wel?

Digitale wereld

Wanneer ik ‘s middags alvast mijn perskaart ophaal, adviseert het meisje bij de kassa mij om die avond vooral op tijd te zijn omdat vooraf ook van alles te beleven is. Als ik later terugkom zie ik in de hal mensen op banken liggend naar het plafond staren. Ik kijk omhoog en zie een videoprojectie van twee dansers met daaromheen witte touwen.

Dan wijst een pijl van witte stickers me naar de kleine zaal waar dezelfde beelden nu op de grond geprojecteerd zijn. Bovenop de projectie ligt een dorre boomtak. Daarboven vormen nog meer witte draden een hangende kubus die je blik naar de video leiden. Naast deze installatie liggen koptelefoons klaar. Ik zet er een op en luister naar een poëtische monoloog. Film en geluid zijn fragmentarisch en duren allebei slechts een paar minuten voordat ze opnieuw beginnen. Het vormt een sterk contrast met de onbeweeglijkheid van de tak. De digitale en analoge wereld. De toon is gezet.

Analoge wereld

In de studio ernaast staan allerlei spellen waar het publiek druk mee in de weer is. Mensen doorlopen met moeite een parcours terwijl ze kijken door een lens waardoor alles verder weg lijkt. Zelf probeer ik de kleuren te benoemen van een lijst kleurnamen die in een andere kleur zijn afgedrukt (het woord blauw is bijvoorbeeld geel). Anderen proberen een cirkel te tekenen terwijl ze alleen het spiegelbeeld van hun hand zien. Voor iedereen die een introductievak psychologie heeft gedaan zijn het bekende tests, maar ze bereiken hun doel wel: ze benadrukken de complexiteit van perceptie en zetten daarmee de zintuigen op scherp. Dan is het tijd voor de dansvoorstelling.

Gestructureerde improvisatie

De theaterzaal is omgebouwd zodat het publiek om de dansvloer heen kan zitten en er een gemeenschapsgevoel gecreëerd wordt omdat de dansers letterlijk in ons midden zijn. Als iedereen een plekje heeft gevonden opent singer-songwriter Dyzack (Erik Hofland) met een akoestisch nummer.

Choreograaf en danser Amos legt vervolgens uit dat de dans uniek is omdat het geen vaste choreografie is maar wel uit delen bestaat die zijn voorbereid. Hij vraagt of we onze ogen open hebben, en onze oren. Plots is het donker: “Does my voice sound different when you cannot see me? Of als ik in het Nederlands spreek? Did you see the dancer that just walked onto the stage?” Er wordt afwisselend met ja en nee geantwoord. “Can you see the sweat on her forehead?” De dans begint. 

Dat de dans uit gestructureerde improvisatie bestaat is zichtbaar, maar niet opvallend omdat de regels bijna niet te doorzien zijn. Frases worden herhaald en veranderd. Je ziet de drie dansers op elkaar reageren en elkaar uitdagen. Trios, duetten en solos wisselen elkaar af. Uniek is dat de dansers ook zelf omstebeurt de muziek en belichting bedienen. Ze zijn uitermate geconcentreerd. Omdat hun aandacht niet verslapt, verveel ik me geen enkel moment. Met de zin “Can you see the sweat on her forehead?” geeft Amos ook het eindsignaal.

Publieksparticipatie

Na de dansvoorstelling is er een nagesprek, maar omdat Amos de vragen van het publiek gebruikt als uitnodiging om nog meer te dansen, is het een organisch onderdeel van de avond en wordt het publiek verrast met vele toegiften. Wanneer een vrouw aangeeft dat ze de dans graag ook vanuit het ander perspectief zou beleven gaat Amos daar enthousiast op in. De vrouw gaat op de vloer liggen en Amos en danseres Aurélie Cayla dansen om en over haar heen. “Dit is toch wel een beetje eng” geeft ze toe.

Een jongen vraagt wat wel en niet gepland was en Amos legt de improvisatieregels van de voorstelling uit. Vervolgens doen ze een stuk nog eens voor, maar wat begon als voorbeeld mondt uit in een nieuw stuk dans met meer live muziek van Dyzack. Amos en Milena Twiehaus belanden in een prachtig duet. Daarna geeft een man uit het publiek, ook een lid van OFFprojects, aan dit duet nog nooit gezien te hebben, waarop Amos naar de muzikant wijst en lacht. “He was not supposed to play!” Na het nagesprek begint Dyzack weer te spelen om de avond af te sluiten, maar ook hij lijkt niet te willen stoppen en geniet zichtbaar.

Maak contact!

In de trein naar huis vraag ik me af waarom OFFprojects OFFline is gegaan. Het was een mooie en vermakelijke avond, maar wat wilden ze met de voorstelling zeggen? Ik kijk om me heen naar mijn medereizigers en het valt me op dat iedereen - behalve een oude man - met zijn of haar smartphone in de weer is. Een meisje met een grote koptelefoon haalt zelfs ook een e-reader tevoorschijn. De oude man daarentegen kijkt rustig voor zich uit, om zijn nek hangt een oude analoge camera. Ik kijk hem aan en glimlach naar hem - de boodschap van de voorstelling is ineens helder. Maak contact!

Amos, dankjewel.