De koptelefoons gaan op en de gordijnen van de ingang gaan dicht. Er blijft een pikdonker aanzicht over waarin al je zintuigen alert gaan zoeken naar de eerste tekenen van geluid, licht of beweging. De onafgebakende ruimte zet mijn blik op oneindig. De grote fascinatie van choreograaf Tim Darbyshire voor taal en klank schemert de eerste minuten van de voorstellingen al aardig door. Via de koptelefoon komt er een vredig gemum binnen. Dit moeten de dansers zijn.

Heel langzaam komt er een zwak licht binnen. Ver weg in de onafgebakende ruimte liggen drie ‘wezens’. Zij bewegen mechanisch kronkelend over de grond. Langzaam zorgt het licht ervoor dat ik meer en meer van de wezens mag zien. Het lijkt alsof ze blauwe regenpakken aan hebben, zelfs hun hoofd is ingepakt. De rest van het podium is leeg op enkel een lang, bankvormig object in het midden na, dat de afstand tussen het publiek en de dansers nog groter maakt.

Geen dansconventies

Dit is een van de eerste dansvoorstellingen waarin ik niet naar dansers kijk die in een stijl zijn getraind. De mechanische bewegingen die zij maken zijn dierlijk, maar toch kun je ‘de dans’ op vele verschillende manieren interpreteren. Tim Darbyshire heeft lang gezocht naar bewegingen die niet refereerden aan bepaalde dansconventies en dat is te zien. Ik kan geen specifieke dansachtergrond bij de dansers plaatsen en dat zorgt ervoor dat er geen etikettes geplakt worden.

In een interview met Robbert van Heuven geeft Tim Darbyshire dat zelf ook aan:“Er is een aantal danstalen en –conventies die iedereen in de danswereld kent. Op een gegeven moment had ik die zo vaak gezien, dat ik de behoefte had daar los van te komen. Als ik merkte dat ik teveel een bekende kant op ging, dan probeerde ik daaraan te ontkomen, door het wat abstracter te maken.”

Geprikkelde fantasie

Er lijken zeegeluiden binnen te komen, of is het een trein die langsrijdt? Mijn zintuigen staan nog op scherp, maar toch blijft mijn fantasie geprikkeld omdat er alle ruimte over blijft voor interpretatie. De armen van de dansers leiden een eigen leven en doordat het geluid sterk binnenkomt, voel je de uitputting van de dansers door het gehijg, vol van ritme en eenheid.

De dansers blijven ver weg en daardoor zeer anoniem. Zijn het mensen of wezens? Stukje bij beetje komen ze wat dichterbij. Ze gaan zitten op het bankvormige obstakel, dichtbij elkaar en haast ineengedoken. Ze komen nog dichterbij, in een wit vlak van licht. Voor mij worden het plots mensen. Eindelijk zien we de gezichten en een klein glimpje karakter. Een tastbaar moment.

De dansers blijven introvert, en nog steeds kan ik als kijker niet in de ziel van de dansers kijken, de ogen blijven gesloten. Het voelt alsof we in de wereld van de drie dansers terecht zijn gekomen zonder dat zij weten dat we meegluren en luisteren. Het is intiem en op het moment dat ik dat besef, zijn de dansers alweer voorzichtig richting de achterzijde van het podium gegaan.

Gevoel van vrijheid

Langzaamgaat het licht uit, terwijl ik door mijn koptelefoon een knarsend geluid hoor die mij doet denken aan het fietsen over een schelpenpad. Na de voorstelling praat ik nog even na. Alles wat we hebben gezien als publiek hebben we zo vanuit onze eigen ervaringen geïnterpreteerd, dat het bijna eng is om er een review over te schrijven. Zo zag iemand er constant allemaal dagelijkse routine activiteiten van de mens in terug, terwijl ik die dansers juist lange tijd als ‘wezens’ heb bestempeld. Maar één ding voelden we allemaal heel sterk: het gaf een enorm gevoel van vrijheid om de voorstelling More Or Less Concrete te zien.

Eenmaal buiten, terug op het Noorderzon Festival, besef ik me pas echt wat een bijzondere ervaring het was. Door de voorstelling van Tim Darbyshire ben ik heel eventjes in een andere wereld geweest!