Op woensdag 2 april ging de dansvoorstelling Jeuk (4+) van Project Sally in première in Jeugdtheater de Krakeling in Amsterdam. Deze voorstelling voor kinderen vanaf vier jaar gaat over hoe vriendschap het ultieme middel is tegen ruzie en ander kriebelig ongemak. Het is de eerste kinderdansvoorstelling die ik in mijn leven zag, en ik ben al 26 jaar. Ik wist niet wat ik moest verwachten en werd compleet overdonderd. Wat een genot. Alles aan deze voorstelling klopt. Ik was ook blij verrast door de technische bekwaamheid van de dansers en hun prachtige mimiek. Jeuk is ook leuk voor grote kinderen!

Hatsjoe!

Het is lente. De zon straalt en niemand heeft zijn jas nog aan. Ik loop langs de grachten van Amsterdam, onderweg van het Centraal Station naar Jeugdtheater de Krakeling. In mijn neus en oren kriebelt het. Ik heb jeuk, maar kan er niet bij. Ik voel een nies aankomen en knijp mijn neus dicht. Het lijkt te helpen, ik laat los. Hatsjoe! Zakdoeken ben ik vergeten mee te nemen. Vervelend, die hooikoorts.

Het theater staat in de steigers en ik loop er bijna aan voorbij. Binnen ontdek ik een verborgen schat. De foyer is een prachtige grote ruimte met hoog plafond, op de muren en tafels afbeeldingen van circusartiesten en dieren. Het wemelt er van de kinderen die vrolijk rond rennen en de treden van de trap op en af springen. We worden gevraagd een rij te vormen: kinderen met hun ouders vooraan, zij mogen als eerste de theaterzaal betreden.

De banken voor het publiek zijn bedekt met kussens in alle kleuren van de regenboog. Op het toneel een rode vloer met daarop een fort, samengesteld uit lange, dikke witte linten - net zoals kinderen dat in de woonkamer met dekens over stoelen doen. Terwijl we plaatsnemen is een danser bezig de linten op te rollen. Dan stopt hij en kijkt bedenkelijk. Hij niest: Hatsjoe! Ik moet glimlachen. "Zou hij ook hooikoorts hebben?" vraag ik me af.

Later in de voorstelling moeten de andere dansers ook niezen. De danser knijpt de neuzen van zijn twee medespelers dicht. Het helpt maar even. Hatsjoe! Hatsjoe! De kinderen uit het publiek vinden het leuk. “Hatsjoe!” roepen ze een voor een terug. Jeuk hebben we blijkbaar allemaal!

Jeuk (4+)

Jeuk van choreografen Stefan Ernst en Ronald Wintjens gaat over het kriebelende gevoel dat je krijgt als je je ongemakkelijk voelt. Bijvoorbeeld wanneer je ruzie hebt met je beste vriend. Het jongetje met de meeste jeuk wordt gedanst door Patricio Bucci. Hij heeft een indianentooi op en verstopt zich achter een van zijn opgerolde linten. Dan komt zijn speelmaatje ten tonele, gedanst door Yannick Pepijn Wagenaar, die de linten al dansend en plagend uitrolt. De indiaan vindt dit niet leuk en krijgt er jeuk van, maar krabben mag hij van zijn vriendje niet.

Wanneer de een jeuk heeft, krabt de ander. Zo zorgen de vrienden voor elkaar. Zolang de grenzen maar gerespecteerd worden. Wanneer de indiaan de kieteldood krijgt, moet hij aanvankelijk lachen, maar roept dan steeds luider "Stop!" Er wordt niet gestopt. Dan is hij boos, sloopt het decor en trekt zich terug.

Een jongenswereld

Jeuk is duidelijk het verhaal van twee jongens. Er wordt geplaagd en gestoeid. Wanneer er een meisje (Morgane Michel) op het toneel verschijnt lijkt ze van een andere planeet te komen. Ze draagt een rode legging en jurk en heeft een hondenkap op. In contrast met de hedendaagse dans van de jongens, zijn de klassieke balletpassen van het meisje vreemd. De jongens vinden het spannend. Wanneer het vriendje de interactie aangaat, kijkt de ander verlegen toe.

Wanneer de twee verliefd lijken te worden, wordt de indiaan jaloers. Hij wil er ook bijhoren! Hij probeert de aandacht te trekken. Even spelen ze samen, dan staat hij weer buiten spel. Zijn vriendje heeft alleen nog maar aandacht voor het meisje, maar als vriend is hij hem niet kwijt: zodra hij jeuk krijgt is de aandacht weer voor hem.

Toch is de indiaan verdrietig en eenzaam. Dan is het oorlog. Als de jongens vechten, komt het meisje tussenbeiden als vredestichtster. Dat is mijn enige kritiekpunt. In de voorstelling is het meisje alleen maar lief en mooi en interessant, we zien haar geen een keer woedend. Ze is weliswaar niet de protagonist van het verhaal, maar ik zou graag zien dat meisjes ook boos mogen zijn en mogen stoeien.

Puur genot

De dansvoorstelling is echt een genot doordat alle elementen elkaar versterken. Het decor is fantastisch. Net zoals kinderen dat doen, wordt alles de hele tijd verbouwd en is alles mogelijk. Het fort van linten is multifunctioneel en dient als huis, als wagen, als wipwap. De linten worden opgerold en uitgerold, opgepakt en weggesmeten. Een poetsdoek dient als speeltje, als beest, als handpop. In een bol met linten blijkt een skippybal verstopt te zitten. Deze wordt als troef pas in de tweede helft ingezet. Ik zit direct weer op het puntje van mijn stoel.

Met name door de dansers ben ik verrast. Ze zetten de kinderlijke wereld overtuigend neer door hun sterke mimiek en slepen je mee in het verhaal en hun emoties. Maar puur toneelspel is het niet, al dansend wordt er gespeeld en geplaagd en zorgen de vrienden voor elkaar. Dit zijn professionele en atletische dansers en niet alleen ik ben van ze onder de indruk. Ook de kinderen klappen wanneer ze iets bewonderen, zoals een handstand. Door de nadruk op universele herkenbare emoties raakt deze voorstelling jong en oud, maar de prachtige hedendaagse dans is echt de kers op de taart. Deze voorstelling is smullen, ook voor mij.

Jeuk is nog tot en met 25 mei 2014 te zien. Bekijk hier het volledige programma.