Bis van Jan Martens en Truus Bronkhorst

Foto Leo van VelzenEen menselijke schreeuw gaat door merg en been, het maakt je alert, het maakt je bang. Maar is zo een fysieke en rauwe ademuitstoot altijd wat het lijkt of is ze een aanzet tot een ander geluid?

Truus Bronkhorst, dansvedette en choreografe uit de jaren ’80 en ’90, staat weer op het toneel. Jan Martens maakte een solo voor haar. Beide houden zij van rauwe en scherpe kantjes, de schoonheid van het imperfecte en doorzettingsvermogen. Bis laat je achter in vertwijfeling.

Truus, als icoon van intense dans, rent op in joggingkleren, fanatisch krast ze de woorden COMEBACK, STAY, LEAVE, PLEASE met krijt op de achterwand. Ze rent, ze valt. Jan helpt haar, sleurt haar door de ruimte, ruimt haar kleren op. Aandoenlijk. Hij is voorzichtig met haar, zij lijkt ineens kwetsbaar. Truus klimt als een standbeeld hoog op een kruk, gekleed in een kantenpakje. Truus alleen op een voetstuk, door Jan daar neergezet.

Dan schreeuwt zij de longen uit haar lijf, waarbij zij zich behoedzaam ronddraait op haar kruk. Het houdt aan, mensen lopen weg, krimpen ineen of kijken gefascineerd toe. Truus lacht en schreeuwt alleen op haar kruk en verandert langzaam in een vogel. Jan zet haar voorzichtig weer op de grond. Truus drijft de spot met ons en met zichzelf.
Ze zet door, herneemt zich en laat ons zien tussen welke grote choreografen zij een plekje bezit. Zo laat zij het contrast tot haarzelf verschijnen. Citaten van onder meer Rosas en Lucinda Childs. Alsof de geschiedenis in Truus’ vorm aan ons voorbij trekt, maar als Truus langzaam uitgeput raakt, verdwijnt zij in haar eigen cirkel.

Verrast blijf je achter, fans staan tegen over de haters, maar meer nog zie je de vertwijfeling, om te benoemen wat het net zag. Dat is de kracht die ze achterlaat.