Gezien: 16 april 2017 in de Stadsschouwburg Amsterdam. Smoke and Mirrors is te zien tot 1 juni op diverse locaties in Nederland. Speellijst

In Smoke and Mirrors van het NDT 2 worden de jonge, virtuoze dansers uitgedaagd zich een verscheidenheid aan stijlen en repertoires eigen te maken. In een intens ontroerend, humoristisch, en vervreemdend vierluik wordt de condition humaine subliem onderzocht. Van kleinschalig individu tot macrosociaal niveau, en alles wat er tussenin zit.

The Grey van nieuw, choreografisch bloed (Marne & Imre van Opstal )

In de monumentale zaal van de Stadsschouwburg Amsterdam opent Smoke and Mirrors met The Grey: een onderzoek naar extremen en de tussenruimte, de verstilling in het grijze gebied. De dansers zijn gehuld in communistisch aandoende grijze kostuums, een eenheidsworst met sporadische individuen die zich los weten te maken van de groep. Een eenling, de intens sterke Fay van Baar, probeert de dreunende, kloenkige elektronische muziek te ontstijgen als ze het collectief toespreekt door de hangende microfoon. “Listen, listen!” roept ze, en, “words, words, words!”.

Opeens stopt de choreografie, pauzeren de dansers op het toneel, rekken zich uit, drinken water. De choreografie gaat in de reprise, maar dit keer maken de dansers iets andere keuzes, wat een ander resultaat tot gevolg heeft. The Grey laat zien dat elke stap een mogelijk cruciaal moment is, en elke volgende stap opnieuw een scala aan verschillende consequenties presenteert. Collectief versus individu, vrijheid versus gebaande paden, angst versus liefde. The Grey schetst een boeiend filosofisch portret van de maakbaarheid van het zijn en haar vele valkuilen.

Comic relief met Sara (Eyal & Behar)

De intensiteit van The Grey wordt voortreffelijk doorbroken met de mysterieuze, alieneske choreografie Sara. In flinterdunne huidskleurige bodysuits verbeelden androgyne, fluïde wezens herinneringen en dromen, een ander belangrijk aspect van het mens-zijn. De vervreemdende elektronische muziekcompositie van Ori Lichtik in combinatie met de mistige enscenering trekt de toeschouwers mee in het altijd veranderlijke onderbewuste. De bewegingen zijn schokkend, dan weer vloeiend, als een bakje felroze bibberpudding.

Onverwachte danstaal in Midnight Raga (Marco Goecke)

Het lichtzinnige karakter van Sara, dat als een glas water het palet schoon heeft gespoeld, wordt ruw afgewisseld door Midnight Raga. Opzwepende, complexe Indiase muziek van Ravi Shankar wordt, geheel onverwacht, niet beantwoord met Bollywoodse bewegingen. Integendeel, Alexander Anderson en Guido Dutilhs lichamen sidderen en beven, nerveus en in een continue doorspoelstand. Virtuoos is hun lichaamscontrole waarbij iedere minieme beweging van Goeckes uitputtende choreografie boekdelen spreekt. Hun ontblote bovenlichaam en contrasterende donkerblauwe pantalons sluiten naadloos aan op de belichting: half schaduw, half licht. Verbinden en loslaten, dood en leven hebben de dansers met elke vezel van hun lichaam geïnternaliseerd.

Spetterende afsluiter SH-BOOM! (Sol León & Paul Lightfoot)

SH-BOOM! combineert gevoel voor humor en ironie: de zwarte kant (ironie) en de lichtere kant (humor) worden met elkaar gemengd en verweven. Mannen gekleed in witte, klungelig ouderwetse onderbroek en hemd, vrouwen in vrome, zwarte, Amish-achtige jurken ontmoeten elkaar in een verhitte paringsdans. Danser Surimu Fukushi doorkruist de menigte in zijn flitsende witte pak en paarse stropdans, grijnst en grimast. De soundtrack wordt gevormd door naoorlogse klassiekers van over de hele wereld en brengt ons terug naar een tijd waarin alles eenvoudiger was. Of is dit ook weer een illusie?  

De mix van gevestigde choreografen (Sol Léon en Paul Lightfoot, Marco Goecke) en nieuwere (Imre en Marne van Opstal, Sharon Eyal en Gai Behar) brengt NDT’s fundament, creativiteit en diversiteit, goed tot haar recht. Smoke and Mirrors is verschillend in danstaal, snelheid en enscenering, maar tegelijkertijd zijn alle vier de choreografieën de dansers op het lijf geschreven. 

NB: Deze review is samen geschreven met mijn goede vriendin Manon Pieper