Oerol 2019: 'Hé Alexander, van wie is welk been?'
Gezien op Oerol, Terschelling, 14 t/m 23 juni. Ook te zien op Noorderzon Festival in Groningen, 21 en 22 augustus.
Het is een laboratorium, de voorstelling Screws van de Vlaamse circusartiest Alexander Vantournhout. Een lab voor circus, dans, beweging, een lab voor grondig onderzoek naar balans en stabiliteit van het menselijke lichaam. En dan artistiek vormgegeven, klein, intiem en geraffineerd. Bij Alexander Vantournhout is acrobatiek niet van het grote gebaar. Het is gecontroleerd, evenwichtig, avontuurlijk, verfijnd, vooral ook experimenteel.
Basketbalveld
De Nederlandse première van deze voorstelling was op Terschelling, tijdens Oerol. Deze keer geen typische Oerolvoorstelling op het strand, in een duinpan of in een dicht bos, maar in de desolate, beetje urban omgeving van de oude campus van de Zeevaartschool. Met uitzicht op zee. Op het grasveld tussen de lelijke woonblokken met studentenkamers, tussen palen waarop de bebouwing rust en bij het basketbalveld.
Screws bestaat uit meerdere scènes in de openlucht met telkens twee tot vijf acrobaten en dansers. De voorstelling begint op een veld met twee acrobaten van wie de lichamen, vooral de benen, zijn verstrengeld, zeg maar in elkaar gedraaid. Het is moeilijk te zien van wie welk been is, maar elke beweging, hoe klein ook, lijkt overdacht. Er komen meer acrobaten bij en ze houden elkaar volledig in balans.
Vleermuizen
Ook de tweede scène is klein. Twee vrouwelijke acrobaten hangen aan een rekstok, als vleermuizen, langgerekt, met de hoofden naar beneden. Ook nu verstrengelen de twee. Eerst de hoofden in elkaars nek, dan de lichamen. Dat gebeurt subtiel, lieflijk en vol vertrouwen in elkaar en het materiaal.
Optreden in de openlucht brengt soms cadeautjes met zich mee. Een acrobaat danst in een omlijnd vierkant bij een basketbalnet. In zijn hand balanceert een bal, een soort bowlingbal. De bewegingen die hij maakt doen denken aan balspelen. Het cadeautje is een vlinder die om de bal cirkelt.
Heftiger en indringender is de scène met vier acrobaten, koppeltjes van twee, met scherpe ijsschoenen aan hun voeten. Ze schoppen de pinnen in een houten plaat die in het zand ligt en creeren extra stevigheid. Het maakt het hellen, voorover en achterover makkelijker. De grenzen van wat een lichaam kan worden opgerekt.
Veelpotig insect
In de afsluitende scène bewegen vijf artiesten. Opnieuw zijn de benen en lijven verstrengeld. Het zorgt voor balans, stevigheid. De vorm doet denken aan een veelpotig insect.
Screws zoekt de vernieuwing in het circus en speurt naar nieuwe vormen in acrobatiek. En dat enkele dagen voor de premiere een acrobaat geblesseerd moest afhaken, is geen seconde merkbaar voor wie dat niet weet. Ook dit weet de collectieve verstrengeling op te vangen. 'Screws' is in niets te vergelijken met 'Red Haired Men', de vorige van VanTournhout. Die was theatraler, komisch ook, absurd. Deze voorstelling is fragmentarisch en het toonbare resultaat van van een onderzoek.