Dansvoorstelling Hanuman maakt een Oosterse vertelling over een Hindoestaanse, aapachtige god toegankelijk voor westerlingen. Choreografe Vraja Sundari Keilman combineert hierin Indiase dans met moderne dans, klassiek ballet, urban dansvormen en yoga. Het dansante heldendicht van Samadhi Dance Company was 20 november 2015 in theater De Meerse in Hoofddorp te zien. Het zwarte decor en de felgekleurde Indiase kostuums voeren je twee uur lang mee in een culturele hoeksteen van het Hindoeïsme.

Hanuman gaat over de gelijknamige Hindoestaanse superheld uit het dansepos Ramayana. Via een demon - vermomd als een hert - steelt demonenkoning Ravana de vrouw, Sita, van oppergod Rama. Daarop vraagt Rama de apengod Hanuman om hulp. Door devotionele dienstbaarheid vindt de superheld Sita terug.

Sundari Keilman geeft bewegingstaal mee

Het zwarte decor valt meteen op. Hiertegen tekenen de Indiase kleurrijke kostuums beeldig af. Rama en Hanuman dragen een Indiase ‘broekrok’. Hun bovenlichamen zijn ontbloot. Rama’s lichaam is blauwgekleurd. Door deze enscenering bevind ik me in een Indiase sprookjeswereld.

Sundari Keilman heeft iedere rol een specifieke bewegingstaal meegegeven. Zo danst zijzelf sierlijk en langzaam als Sita. Ravana's vrouw danst op spitzen en maakt schokkerige bewegingen, passend bij haar rol als slechterik. Hanuman danst op zijn hurken en maakt af en toe een salto of andere sprong. Rama is de enige die Indiaas danst. Zo stampt hij op de grond en zakt hij ver door zijn knieën. Wel nemen alle dansers geregeld Indiase handgebaren aan, zoals het duim-omhoog-gebaar (gebaar voor held) en het gebaar waarbij de vingers een dierenhoofd uitbeelden (betekent ‘gezicht van leeuw’).

Hanuman vertelt en danst

In Hanuman wisselen muziekstukken en een voice-over elkaar af. De voice-over zorgt voor tijdversnellingen. Zo wordt in een paar zinnen het omvangrijke verhaal verteld hoe Rama zijn echtgenote Sita kwijtraakt. De voice-over vertelt mij hoe ver het verhaal gevorderd is. Geen nood aan de man, mocht je het verhaal niet kennen.

Dansstukken zorgen daarentegen voor tijdvertragingen in het verhaal. De scène die me het meest bij blijft is van Sita. Ze kijkt wanhopig voor zich uit. Dan pakt de danseres haar paardenstaart, die reikt tot aan haar middel,en wikkelt die langzaam om haar nek. Sita is zo radeloos dat ze zich wil ophangen. Een schok gaat door mijn lichaam. Hoe erg moet het zijn als je zo uitzichtloos bent en je jezelf van je leven berooft? In het dansepos heeft Ravana Sita net verteld dat ze Rama nooit meer zal zien. Sundari Keilman neemt de tijd voor de huilmomenten. Ik leef mee met de dansers.

Hanuman is Indiaas georiënteerd

Twintig jaar geleden zag ik Ramayana (waarvan Hanuman een onderdeel is) in Indonesië. Het eilandenrijk kent deze heldendichten door het hindoeïstische verleden. Ik weet nog dat ik de Oosterse bewegingstaal enkel kon volgen door de toelichtingen van mijn Javaanse ouders. Doordat Sundari Keilman een voice-over en moderne dansvormen gebruikt, is Hanuman goed te volgen. Toch doet Hanuman oosters aan door de Indiase kostuums en de handgebaren. Eerst als orale literatuur binnen talloze Hindoestaanse generaties doorverteld, nu dankzij cross-over choreografie van Sundari Keilman voor iedereen geschikt.

De dansvoorstelling is op 27 november 2015 in Cultuur Centrum De Adelberg in Lommel (België) te zien. Kijk voor meer informatie op de website van het gezelschap.