Op 13 december vond de opening van de expositie Dancing Light plaats in  fotografiemuseum Huis Marseille aan de Keizersgracht in Amsterdam. Het dubbele grachtenpand zat vol bezoekers, kunst. Dancing Light is een expositie in Huis Marseille waarbij meer dan dertig kunstenaars zich door middel van fotografie, video en film richten op het vastleggen van de magie van dans. De expositie is te bewonderen tot en met 8 maart 2015.

David Michaleks’ Slow Dancing bewonderingswaardig

“I wanted to capture each dancers’ unique artistic expression and technique.”

Aldus NYC kunstenaar David Michalek, op de opening van de expositie Dancing Light. Uit de expositie van meer dan dertig kunstenaars springt Michalek’s Slow Dancing er duidelijk uit. David Michalek is een voormalig fashion fotograaf die in de leer bij beroemd fotograaf Herb Ritz alle kneepjes van het vak leerde. Tevens is hij een goede vriend en ben ik vanavond zijn gast op de opening. Op dit moment werk ik ook met hem samen aan een dansvoorstelling die in 2016 gerealiseerd zal worden in NYC. Ik leerde David tijdens mijn dansstudie in NYC kennen en al snel ontstond er een wederzijds respect voor elkaars werk, instelling en geest. Als echtgenoot van principal Ballerina van het NYC ballet Wendy Whelan heeft Michalek altijd dicht op de danswereld gezeten zonder er zelf deel van uit te maken.

Dansfotografie was voor Michalek altijd onbevredigend. Stijf. Nietszeggend. Hij vroeg zich af: “Wat als een dansfoto zou kunnen bewegen, al was het maar een klein beetje? Zou het dan mogelijk zijn om de echte magie van de danser te kunnen vastleggen?” Dit concept werkte hij uit tot het werk Slow Dancing dat debuteerde in 2008 op het Lincoln Center Festival in New York City.

Michalek maakte voor Slow Dancing gebruik van een high-definition video technologie waarmee hij 43 dansers op minder dan een-een onderste van hun originele snelheid filmde en zelfs dit nog vertraagde met een speciale software. Zo stretchte Michalek elke vijf seconde durende dansvideo uit tot een video van 9 á 12 minuten. Een resultaat waarbij elk fysiek detail voor de toeschouwer stap voor stap te volgen is.

In Huis Marseille valt een kleinere variant van dit werk te zien in een donkere ruimte. Er liggen pittenzakken tegen de muren zodat de kijker wordt uitgenodigd tot een comfortabele, zelf getimede zitsessie. Tijdens het kijken legt David me stuk voor stuk uit hoe de dansers heten, wie ze zijn en wat hen zo speciaal maakt. Ik luister naar hem terwijl ik geniet van het zien van de fysieke slowmotion details die je normaal nooit te zien krijgt. Op dit tempo kun je zo intens de dansers bestuderen dat je er ook achter komt wat hun artistieke en fysieke kracht is. In het werk zie ik ook terug wat hem in ons doorgaans contact ook typeert: een combinatie van precisie, liefde voor esthetiek, liefde voor exactheid en onderzoek en technisch vernuft. Dit uit zich in een beeldschoon resultaat.

Donker spel in de kelder door Tejal Shaft en Camille Mutel

Contrasterend met de schoonheid en esthetiek van Michalek’s werk op één hoog, lijkt er in de onderste vertrekken van het museum – op ironische wijze – een haast belachelijk donker spel der kunst te worden gespeeld. Ik zie meteen dat de magie van dans hier op een totaal andere manier wordt weergegeven. De ruimte heeft donkere wanden en is gevuld met een verzameling van bizarre taferelen die ieder op zijn eigen manier refereren naar een bepaald politiek stelsel of cultuur gebonden sociaal probleem.

Zo worden in de video van Tejal Shaft op de vuilnisbelt van Ploona insectachtige wezens in en uit beeld gezapt, worden door middel van Butoh-dans de demonen der wereld aangeroepen en symboliseren honden politieke machten. Door de choreografe Camille Mutelworden ons vragen voorgeschoteld als: “Is er eigenlijk wel een wezenlijk verschil tussen de octopus en de mens?”

Heelhuids verslonden door Antoñita de la Signa

Twee trappen naar boven en ik bevind me weer tussen werk van meer esthetisch gezinde kunstenaars als Xavier Miserachs, Carlijn Mens en Lukas Felzmann. Vooral Miserachs fotografie van de doofstomme zigeunerin Antoñita la Signa is zowel ontroerend als indrukwekkend. De negenjarige flamencodanseres straalt in de reeks foto’s een universele, haast tijdloze kracht uit die zowel mannen als vrouwen rücksichtslos verslindt. Ik vind haar prachtig en met haar gedecideerde blik weet ze me op elke foto te betoveren. Ze belichaamt dans en hoewel de foto’s stuk voor stuk stilte opnames zijn, gaat de intensiteit, beweeglijkheid en momentum van de dans niet verloren.

Antonita de la Signa lijkt hierdoor het perfecte voorbeeld te zijn van het vastleggen van de magie van dans. Ze geeft op de vraag die centraal staat in deze expositie: “Is het mogelijk om de beweeglijkheid van dans vast te leggen in de stilheid van kunstvormen zoals foto, video en film?” direct een bevestigend antwoord.

Deze mening heeft het bestuur van Huis Marseille overduidelijk ook gedeeld aangezien Antoñita de la Signa op alle flyers, boekjes en expositiefolders te bewonderen is als gezicht en uithangbord van Dancing Light.

De magie van dans vereeuwigen

Huis Marseille lijkt wel een doolhof vol trapjes, ruimtes en gangetjes. Overal is het even druk. Er klinkt een enthousiast geroezemoes door het hele museum en als ik zo nu en dan eens let op de reacties op de kunstwerken, dan is deze vrijwel altijd positief. Er zijn zoveel verschillende dingen te zien dat er voor ieder wat wils is. Hoe divers de expositie ook is: uiteindelijk streven al deze kunstenaars naar hetzelfde. Namelijk het bijna ongrijpbare moment van de magie van een dans vereeuwigen in een ‘vaste’ kunstvorm zoals film, video en fotografie. Michalek doet dit door extreme slowmotion, Miserachs door het fotograferen van een prachtige danseres op precies de juiste momenten, Shaft door wezens op een vuilnisbelt te laten verdwijnen en verschijnen. Ze spelen allen een bijzonder spel met momentum en beweging en allemaal hebben ze een speciale band met dans. Dit is te voelen door de hele expositie heen.

Huis Marseille is tot en met 8 maart een plek voor fascinatie, liefde en  bewondering voor dans en dus dé place to be voor alle dansliefhebbers. Klik hier voor meer informatie over Dancing Light.