Danswetenschapster Francesca Magnini plaveit in Inspiration de wegen van choreografen Emio Greco en Pieter C. Scholten met vele inzichten, zonder belemmering van hiërarchieën omtrent esthetiek of academische conventies die zo vaak bij de evaluatie van dans aan de orde zijn.

De volledige titel die op het omslag staat is lang: Inspiration: Emio Greco & Pieter C. Scholten. The Multiplicity of Dance. En dan heb ik het nog niet eens over de andere - overigens wel tot de verbeelding sprekende - woorden waarmee het voorplat verder gevuld is: ‘The nature of movement is to be an architectural combination of technique and bodily intuition, reaction, emotion and anecdote. It is very complex. Many different inputs converge to create a choreographic path.’

Dit citaat van choreografen Emio Greco en Pieter C. Scholten ondersteunt ook de aanleiding van het boek: hun twintigjarige samenwerking. Scholten en Greco begonnen in 1995 al gezamenlijk aan een zoektocht naar nieuwe en experimentele dansvormen en met deze jubileumpublicatie brengt Magnini hun belangrijkste werk in beeld.

‘To capture dance in words’

Zoals het citaat op het omslag al doet vermoeden, ligt bij deze choreografen de focus op de aard van beweging waar techniek en lichamelijke intuïtie, reactie, emotie en anekdote in samenkomen. Hoewel door de jaren heen in het werk van Greco en Scholten verschillende verschuivingen te zien zijn, komt één element steeds terug: lichamelijkheid. Het levende, bewegende lijf is voor hen een primaire creatieve inspiratiebron en taal en woorden spelen daarbij een belangrijke rol. In het eerste hoofdstuk (van de vijf) reflecteert Magnini dan ook op de rol van taal in het werk van de choreografen. Greco en Scholten geloven dat het met dans en bewegingen mogelijk is een nieuw vocabulaire te creëren en dat bewegingen die anders lastig uit te drukken zijn, geverbaliseerd kunnen worden. Deze elementen geeft Magnini aan de hand van de eerste choreografie (Bianco, 1996) tot aan een van hun recentste voorstellingen (L’Etranger/One Man Without a Cause, 2013) weer als een soort cyclus: hun werk begint en eindigt bij het lichaam.

Hedendaagse dans (niet) beschouwd vanuit academische invalshoek

Interessant is dat Magnini een academische invalshoek heeft, maar deze tegelijkertijd probeert te doorbreken. Wanneer Magnini ingaat op de stand van zaken in het onderzoek naar hedendaagse dans is ze een echte academica. Op een analytische manier bespreekt ze Greco’s en Scholtens techniek, stijl, vocabulaire en principes van het choreograferen.

Tegelijkertijd laat Magnini zien dat men niet alleen het esthetische aspect van dans moet beschouwen. Zo laat ze zien dat het in (het bespreken van) hedendaagse dans niet per se gaat om het in stand houden en heropvoeren van bestaande choreografieën. Magnini zoomt juist ook in op de kleinere choreografische elementen die een repertoire creëren. De Double Points Series vormden bijvoorbeeld belangrijke ‘ingrediënten’ voor het repertoire van Greco en Scholten. Dit zijn een soort studies en oefeningen die Greco en Scholten gebruikten om onderzoek te doen voor een grotere productie, om nieuwe artistieke ideeën op te doen of om bestaand werk verder te ontwikkelen.

Magnini’s academische kennis biedt diepgang aan het werk van Greco en Scholten, maar op een toegankelijke manier. Dat ze is gepromoveerd met een proefschrift over dans, repertoire, traditie en overdrachtsmethodes van moderne choreografie blijkt wel in het laatste hoofdstuk, waar ze inzoomt op oosterse en westerse tradities in het hedendaagse dansen. De nadruk ligt daarbij op het feit dat er geen objectieve formule is voor de evaluatie van dans en dat onderzoekt ze dan weer aan de hand van projecten waarin Greco en Scholten een samenwerking met artiesten uit verschillende landen zijn aangegaan om de verschillende technieken van het lichaam te verkennen.

Inspiratie zonder belemmeringen

Het omslag suggereert dat het boek drie kernpunten heeft: ‘dissemination of knowledge’, ‘contamination of cultures’ en ‘food for thought.’ Vooral het laatste punt kenmerkt het boek goed. De ideeën van Scholten en Greco bieden stof tot nadenken over hedendaagse dans, evenals de manier waarop Magnini hun standpunten presenteert. Precies zoals men naar dans zou moeten kijken, zonder filter en zonder beperkingen, is dit boek te lezen. Aan de hand van de tot verbeelding sprekende citaten van Scholten en Greco en de prachtige foto’s van hun choreografieën, wordt de lezer bovendien de mogelijkheid gegund om op zijn eigen manier inspiratie uit het werk van Greco en Scholten te halen, academisch geschoold of niet.

Francesca Magnini – Inspiration: Emio Greco & Pieter C. Scholten. The Multiplicity of Dance

ArteGrafica pls | 978-8894006001

Koop ’m voor € 38,50 in de lokale boekhandel of bestel hier.