Op 27 mei vond tijdens het SPRING festival in Utrecht een double bill plaats met twee fysieke voorstellingen die de hashtag #toughtheatre met elkaar gemeen hebben. CPR Practice van Geumhyung Jeong en We don’t speak to be understood van Pieter Ampe en Benjamin Verdonck laten een exploratie zien van spanningsopbouw. De poging naar ‘spannend theater’ creëren in beide voorstellingen is niet geheel geslaagd.

Spannend theater voorbij de mainstream bij SPRING

SPRING heeft hashtags geplaatst om bezoekers een idee te geven over het type voorstelling. #toughtheatre is volgens SPRING “spannend theater voorbij de mainstream” en dat zijn deze voorstellingen ook. Hoewel het woord ‘tough’ niet ‘spannend’ betekent, maar meer neigt naar iets wat intens is, moeilijk of zwaar, verwacht ik dansante voorstellingen die mijn zintuigen prikkelen en me op het puntje van mijn stoel laat zitten.

Geumhyung Jeong houdt aandacht vast in CPR Practice

De Zuid-Koreaanse theatermaker Geumhyung Jeong toont met CPR Practice een gefaalde reddingsactie op een levensgrote EHBO pop. Vanaf het moment dat ze de krakende deur in de oude gymzaal van de gevangenis Wolvenplein opent heeft ze de aandacht van het publiek. Jeong loopt gestaag van de ene kant van de zaal naar de andere. We horen een regelmatige mechanische ademhaling, wat de adem van de pop illustreert. Wanneer Jeong dichtbij de pop arriveert trekt ze langzaam haar schoenen uit, haar sokken, dan haar broek, haar onderbroek en uiteindelijk haar trui. Ze gaat poedelnaakt onder een dekentje naast de pop liggen en legt haar hoofd op zijn borst.

Jeong start een sensueel spel van aanraking. Ze plaatst de hand van de pop op haar lichaam en beweegt ontzettend langzaam en op zo een manier dat het lijkt alsof de pop haar aanraakt en het initiatief neemt – in plaats van andersom. ‘Hij’ komt tot leven. Jeong maakt zodoende van een solovoorstelling een duet. De manier waarop ze haar handelingen met complete overtuiging en intensiteit uitvoert is intrigerend.

CPR reddingsactie van Zuid-Koreaanse performer 

De ademhaling stopt. De hand valt een paar keer van Jeongs lichaam en ze vraagt de pop of hij het niet fijn vindt, of hij niet verder wil en of hij oké is. Nadat ze heeft geconstateerd dat hij “no pulse” heeft, besluit Jeong  dat de ‘man’ gereanimeerd moet worden. De ziekenhuisgeluidjes van beademingsapparatuur starten. Ze rent naakt de zaal door om apparatuur te pakken om haar ‘geliefde’ te redden. De vloer naast het matras ligt bezaaid met slangetjes, een infuus, een luchtpomp en meer medische attributen. Ik vraag me af waar deze voorstelling naartoe gaat.

Geumhyung Jeongs bizarre einde in gevangenis Wolvenplein

Jeong lijkt na een lange en hectische reanimatie periode te stoppen en trekt haar kleding aan. Ze begint langzaam buisjes op te rollen en attributen op te ruimen. Alsof ze bijna was vergeten dat er publiek om haar heen zit, staat ze op en neemt een buiging. Daarna gaat ze weer ongestoord en op serieuze wijze verder met opruimen. Haar manier van in ontvangst nemen van applaus is nonchalant en het inspireert me, juist omdat het zo ongewoon is.

Ik vind het jammer dat de voorstelling niet tot een hoogtepunt komt. Jeongs begin zet een seksueel getinte toon, maar in het merendeel van de voorstelling zien we de naakte performer reanimerend boven de pop hangen. Graag had ik meer ontwikkeling gezien in waarom de pop reanimatie nodig had. De kracht van Jeong ligt in dat zij zeer minimale handelingen kan verrichten, terwijl ze de complete aandacht vasthoudt.

Trailer CPR Practice van Geumhyung Jeong

Pieter Ampe en Benjamin Verdonck in eerste gezamenlijke voorstelling

Nooit eerder hebben de befaamde Vlaamse artiesten Pieter Ampe en Benjamin Verdonck samen een voorstelling gemaakt - ook al kennen ze elkaar al jaren - vertelt het programmaboekje. Ampe heeft een dansachtergrond en Verdonck werkt als acteur, tekstschrijver en theatermaker. Ze delen een liefde voor slapstick. De hashtag #youmaylaugh wekt bij mij de verwachting dat ik een komische danstheatervoorstelling ga bezoeken.

Hilariteit in We don’t speak to be understood

Niemand heeft een idee waar de voorstelling We don’t speak to be understood over zal gaan. Verdonck komt op en zegt gefragmenteerd “Waarom… heeft in afwachting…van sneeuw…het bosje…zich al uitgekleed.” Mensen in het publiek lachen. Deze zin lijkt te refereren aan de slotscène—in mijn optiek het meest komische stuk in de voorstelling—wanneer we een slecht gedecoreerde kerstboom zien met sneeuw dat van boven komt dwarrelen en waar van de zijkant een ventilator wind op blaast en de twee heren op de schuin op de grond gelegde koelkast balanceren.

Ampe probeert eerder, al zittend naast zijn performance partner, de sneeuw te eten. Hij trekt al gauw een vies gezicht en het is alsof het publiek het moment herkent van wanneer het sneeuwt en we de sneeuwvlokken willen opeten of in onze mond laten smelten. Ampe stikt er integendeel bijna in, want deze ‘sneeuw’ is gemaakt van synthetische velletjes die uit een ronddraaiende buis uit het ‘grid’ van boven komen dwarrelen. Het is een uiterst geestig moment.

Slapstick met klassieke muziek en honing

Aan het begin van de voorstelling zet Verdonck een langspeelplaat op en horen we, wat klinkt als Tchaikovsky, muziek die hij gebruikt ter ondersteuning van zijn handelingen—gedurende de hele voorstelling, behalve tijdens de kerstboom scène. Verdonck brengt langzaam een flesje honing boven zich, kijkt omhoog en opent zijn mond. Op het juiste moment in de muziek komt de honing uit het flesje en zien we een straaltje zijn mond ingaan. Dit doet hij twee keer, waarna hij op de stoel achter Ampe gaat staan die zijn hoofd achterover legt en zijn mond opent. Langzaam laat Verdonck vanuit zijn mond de honing in die van Ampes vallen. Daarna sijpelt de honing uit Ampes mond door zijn baard wat dan weer op de tafel druppelt. In dit segment denk ik, waar gaat dit over?

Komisch duo Ampe en Verdonck komt tot hoogtepunt

De voorstelling is een abstracte theatrale collage van absurde handelingen zonder rode draad. De relatie tussen de twee mannen wordt niet duidelijk. De voorstelling voelt een beetje aan als ouwe-jongens-krentenbrood van twee kameraden die de studio zijn ingedoken en een loopje nemen met het publiek.

Ik kan niet zeggen dat ik dit een echt ‘spannende’ voorstelling vind, zoals de hashtag aangeeft. Ik heb wel een paar keer smakelijk gelachen, dus de hashtag #youmaylaugh is wat mij betreft waargemaakt. Ook het publiek schoot vaak in de lach. Alhoewel ik gematigd enthousiast ben, wist het duo de voorstelling wel tot een hoogtepunt te drijven door de hilarische kerstboom scène, waardoor ik de voorstelling wel meer apprecieer.  

Het ‘spannende’ theater toch niet zo spannend

Onbevredigde verwachtingen doen me niet met grote geestdrift terugdenken aan deze double bill. Twee aspecten die ik grotendeels miste zijn de dans en meeslepende spanning. Jeongs begin in CPR Practice maakte me enthousiast, maar de hoge inzet werd niet volgehouden. De mannen van We don’t speak to be understood kwamen wel tot een hoogtepunt, maar toonden een enigszins inhoudsarme hapsnap voorstelling met een aantal hilarische momenten. #toughtheatre, misschien de verkeerde #.  

Trailer We don’t speak to be understood van Pieter Ampe en Benjamin Verdonck