De Olympische winterspelen zijn in aantocht en vind dit jaar plaats in PyeonChang, Zuid-Korea, van 9 tot en met 25 februari 2018. Een onderdeel van de winterspelen is het ijsdansen. Hierbij voeren de schaatsers dansante combinaties uit… op het ijs!

Van zomer naar winter

Het kunstschaatsen, ook wel kunstrijden op de schaats genoemd, was de eerste Olympische wintersport ooit. Het maakte deel uit van het Olympisch programma bij de Zomerspelen in Londen in 1908. De eerste plek werd destijds gewonnen door de Zweedse Ulrich Salchow. Salchow is later vooral bekend geworden om zijn speciale sprong, de Salchow sprong, die vandaag de dag nog steeds gebruikt wordt in het kunstschaatsen.

Vanaf 1924 staat het kunstschaatsen op het programma van de Olympische Winterspelen. In de loop der jaren is het Olympisch programma zo gegroeid dat er sinds 2014 vijf onderdelen kunstrijden zijn, waarin gestreden wordt om het felbegeerde Olympische goud.

Tijdens de Winterspelen van 2018 vind dit olympische spektakel plaats in het speciaal gebouwde Gangneung Ice Arena. Er is maar liefst plek voor 12.000 toeschouwers die de wedstrijden kunstschaatsen en shorttrack hier kunnen bekijken.

IJsdansen in een notendop

IJsdansen valt onder kunstrijden, waarin paren rotaties, sprongen en andere bewegingen op het ijs maken, altijd op muziek. Bij ijsdansen schaats je niet alleen, maar met een partner. Het vergt veel geduld, vertrouwen en samenwerking. Creativiteit en artisticiteit zijn namelijk van groter belang, wat deze stijl heel dansant maakt. Daarom mogen de partners elkaar niet langer dan vijf seconden loslaten en is de tijdsduur van de lifts gelimiteerd. Zodoende onderscheidt ijsdansen zich van het technische spektakel (moeilijke elementen zo synchroon mogelijk uitvoeren) dat paarrijden heet. IJsdansen zijn meer gebaseerd op klassieke dans, wat terug te zien is in de techniek en de uitvoering.

IJsdansen bestaat van oorsprong uit drie onderdelen:

• De verplichte dans. Dit is een standaarddans, waarvoor het patroon is voorgeschreven.
• De originele dans. Het wedstrijdpaar maakt zelf een danspatroon op een verplicht ritme.
• De vrije dans: Hierbij is de muziekkeuze vrij.

De Internationale Schaatsbond heeft in 2010 dit programma echter ingekort naar twee onderdelen, de korte en de vrije dans. De korte dans is een samensmelting van de verplichte en de originele dans. In deze twee onderdelen tonen de dansers de moeilijkste en prachtigste choreografieën op het ijs.

Van vermaak tot Olympische sport

Wanneer het kunstrijden precies is ontstaan is niet bekend. Vermoedelijk is het drie eeuwen geleden opgekomen als manier van vermaak. Aan het einde van de 19e eeuw werd het kunstrijden enorm populair, voornamelijk in Wenen, Oostenrijk. In 1896 werden de eerste wereldkampioenschappen kunstrijden gehouden in St. Petersburg, Rusland, alleen voor mannen. Vrouwen mochten pas deelnemen aan deze kampioenschappen in 1906. En zo ontstond het schaatsen in paren. Het ijsdansen, dat zich onderscheidt van een ‘gewone’ parendans door de meer dansante invulling , is pas terug te zien op de Olympische spelen sinds 1952.

De dans in ijsdans

In ijsdansen zit natuurlijk niet voor niets het woord dansen: er worden uitgebreide choreografieën gedanst op het ijs, waarin verschillende iconische dansbewegingen terug zien uit de dansvocabulaire. Hoge arabesques, prachtige développés en driedubbele pirouettes maken de ijsdansen spectaculair. Maar ijsdansen gaat verder dan puur de techniek. De dansers zijn zeer expressief, tonen emoties in de dans en vertellen echt een verhaal op muziek.

Bekende ijsdansers

Regerend wereldkampioenen Canadese duo Tessa Virtue en Scott Moir stootten in 2017 het Franse duo Papadakins en Cizeron van de troon, die naar huis gingen met zilver. Dit was tevens de eerste keer dat zij weer actief waren op het WK sinds 2013. Het brons ging naar het (getrouwde) Amerikaanse koppel Shibutani. Deze bekende ijsdansers zijn zeker de moeite waard om in de gaten te houden. Zij zijn namelijk niet voor niets de beste van de wereld!

Het programma voor de Olympische winterspelen 2018, onderdeel kunstschaatsen, vind je hier.

Kijk tip! Zie hier de winnende routine van vorige jaar.