Het dansende brein: wat gebeurt er precies in je hersenen wanneer je danst?
Je kent het vast wel: je staat in de dansles en hebt eindelijk de dansoefening onder de knie. Dan roept de dansdocent ‘LINKERKANT!’. Je moet je hersenen kraken en voltooid met moeite de oefening. Waarom is de linkerkant soms toch zo’n uitdaging? Naast fysiek kan dansen ons ook mentaal uitputten. Maar leidt dit mentale werk ook tot verandering in de hersenen op de lange termijn? Neurowetenschapper Agnieszka Burzynska van de Colorado State University stelde zichzelf deze vraag en ging op onderzoek uit.
Dansers vs. niet-dansers
In een recent onderzoek, gepubliceerd bij The National Center For Biotechnology Information (NCBI) in 2017, keken Burzynska en haar team naar veertig vrouwelijke studenten. De helft van de groep waren getrainde moderne dansers, de ander helft waren niet-dansers. De studenten voerden verschillende opdrachten uit: van het bekijken van dansvideo’s tot het onthouden van de locatie van stippen op een scherm. Burzynska en haar team bekeken vervolgens de hersenstructuur en activiteit door middel van een MRI-scan. Zij concludeerden diverse uitkomsten.
Dansen maakt je niet intelligenter in het algemeen
De hersenen van dansers zijn beter in het verwerken van dans gerelateerde taken, maar niet noodzakelijkerwijs beter in de dagelijkse cognitieve prestaties, zoals dingen onthouden of het verwerken van algemene informatie. Met andere woorden, ook al ben je nog zo goed in het oppikken en onthouden van danspassen, het maakt je geen slimmer mens in het algemeen. Zoals Burzynska zegt: ‘’Als je ergens specifiek voor traint, word je in dat specifieke ding beter. Dat betekent niet dat je in het algemeen intelligenter zult worden."
Een sterk ‘’actiewaarnemingsnetwerk’’
Uit het onderzoek komt echter wél dat dansers zich beter kunnen concentreren op dans. Bij het bekijken van een dansvideo komt het brein van een danser zo in actie, dat het lijkt alsof ze zelf het stuk dansen. Er is dan eenzelfde hoeveelheid activiteit te zien in bepaalde hersendelen, die je normaal gesproken ziet bij een danser in (fysieke) actie. Burzynska en het team toonden aan dat dit door prestatie getriggerde ‘’actiewaarnemingsnetwerk’’ sterker is bij dansers dan niet-dansers. "Dit stelt hen in staat om een choreografie te bekijken, zich hier enorm op te focussen en om de choreografie mogelijk zelfs te onthouden.’’
Een normaal formaat hersenen
Eerdere onderzoeken onder golfers en jongleurs laten zien dat het brein groter wordt op relevante gebieden. Maar Burzynska en het team vonden hierin weinig verschil tussen de dansers en niet-dansers. Gebruiken dansers dan minderen hersenen dan golfers of jongleurs? ‘’Nee zeker niet, dit is te verklaren!’’ aldus Burzynska. ‘’Dansers trainen multidimensionaal, wat betekent dat de toename van de hersengrootte zich over meerdere regio’s in de hersenen verspreid. Je zult dus niet op één gebied groei zien.’’ Daarbij voegt ze wel toe: ’Onze hersenen kunnen natuurlijk niet blijven groeien, we hebben een beperkte ruimte in onze schedel.’’
Snelle(re) verbindingen
De onderzoekers keken ook naar hoe de hersencellen verbonden zijn. Ze vonden enkele verschillen tussen dansers en niet-dansers in hoe informatie van onze hersenen naar ons lichaam wordt getransporteerd. Burzynska beweert dat deze verbindingen bij dansers dikker zijn. Hoe dikker deze verbindingen, hoe sneller ze de signalen kunnen geleiden. Dit zorgt voor een betere lichaamscoördinatie. Toch blijven dit speculaties. Om definitief te weten of deze verbindingen dikker zijn, zou er daadwerkelijk in de hersenen gekeken moeten worden.
Een optimistische uitkomst
Over het algemeen gezien zijn er hele subtiele verschillen geconstateerd. ‘’Dit is een positieve uitkomst!’’ zegt Burzynska. ‘’Als de hersenen heel anders waren, denk ik dat we ons een beetje zorgen zouden maken.’’ Dit omdat het brein zo ontworpen is dat het continue in evenwicht blijft. "Als er enorme verschillen geconstateerd zouden worden in mogelijkheden op een bepaald gebied, zou dit ten koste (kunnen) gaan van andere vaardigheden.’’
Al met al maakt dansen je dus niet slimmer in het algemeen. Echter zal het je hersenen verbeteren waar nodig om van jou nóg een betere danser te maken!