Favela Funk: de danscultuur van de Braziliaanse sloppenwijken
Presentatrice Geraldine Kemper reist voor Trippers van NPO3 af naar Rio de Janeiro om de danscultuur van de Braziliaanse sloppenwijken te onderzoeken. Blote lijven, vette beats en hitsige dansmoves zijn de kernwoorden waarmee deze Favela Funk het best te omschrijven is. Razend populair en niet meer alleen in de sloppenwijken. Hoe komt het dat Brazilië in de ban is van deze heftige muziekstroming?
Waarom Favela Funk?
In de favela’s wonen miljoenen mensen, het is een samenleving op zich. Voor velen een hardhandig leven. De politie treedt namelijk hard op tegen de illegale drugshandel. Dit eindigt vaak in schietpartijen waarbij ook onschuldige slachtoffers vallen. In de documentaire vertellen een groep jongens en meisjes allemaal wel een familielid of vriend verloren te hebbenaan dat geweld.
Maar tussen de geweren, drugs en armoede in de favela's is daar de Funk. De muziek en de bijbehorende dans is voor veel Brazilianen een vorm van ontspanning, om even uit hun normale leven te stappen en lekker los te gaan met vrienden. Op deze manier vergeten ze even hun armoedige en uitzichtloze bestaan.
Favela Funk als protest
Favela Funk is razend populair en niet meer alleen in de sloppenwijken waar het ooit begon. In de jaren ‘80 ontstonden zogeheten funkfeesten, bail funk. De overheid was minder gediend van dit muziekgenre en trad hardhandig op tegen deze funkfeesten. Eind jaren 80 kwamen de krachtige bewegingen steeds meer in het teken te staan van protest en het aankaarten van taboe. Het eerste thema dat grote aandacht kreeg was de drugshandel.
Toch gingen de teksten vooral om bezittingen en wat je deed. En nu vooral om pornografie en seks. Hoe bizarder de tekst, hoe beter. De meest expliciete teksten scoren het best. Maar nog steeds om te choqueren en taboes te doorbreken.
Putaria: pompende beats en trillende billen Van alle soorten funk, is Putaria de meest uitgesproken variant. De overheid keurt deze met name af en het is verboden om uit te zenden op radio en televisie. Putaria gaat voornamelijk over seks en is vaak puur pornografisch. Criticasters noemen het vulgair en seksistisch, maar daar trekken ze zich in de favela’s niets van aan, de funkfeesten gaan door. Ook de Braziliaanse vrouwen maakt het niet zo veel uit, die gooien hun meest sensuele moves in de strijd.
Anders dan dat je misschien zou denken, zijn de vrouwen op de dansvloer de baas. Want hoe dichtbij het soms ook komt, echte seks zit er niet in. Anders worden ze binnen de heersende machocultuur hoerig bevonden.
Maar wat begon als een underground-cultuur mainstream, is nu plezier voor heel Brazilië en ver daarbuiten. Toch zijn de inwoners van de favela’s er niet gerust op. De meiden die Kemper interviewt vrezen altijd de dood. “Wij zitten als gijzelaars tussen twee vuren. Tussen de politie of de criminelen.” Maar ze hebben geen keus, ze kunnen voor hun (weinige) plezier nergens anders heen.
Wil je deze uitzending bekijken? Klik hier.