Home » Reportage
Stemgebruik tijdens lesgeven

Effectief je stem gebruiken tijdens het dansles geven doe je zo!

Tijdens het lesgeven is je stem een belangrijk element. Het is dus belangrijk dat niet alleen je lichaam fit is, maar ook je stem. Daarom zijn hier een aantal tips om je stem zo effectief mogelijk te gebruiken en ook fit te houden.


1. Volume

Als dansdocent is het belangrijk dat je goed verstaanbaar bent en dat betekent dat je over het algemeen iets harder praat dan dat je 1 op 1 zou doen. Door je volume aan te passen tijdens de uitleg en bij bepaalde bewegingen harder of zachter te praten, help je je leerlingen eventueel beter onthouden.  Het gebruik van volume is bepalend voor je overtuigingskracht, dus ben hier bewust van. 

Als je een keer moet roepen (om boven de muziek uit te komen of bij kinderlessen), is het van belang dat je onthoudt dat je een laag stemvolume gebruikt. Dit is beter voor je stem.  Soms kan het zo zijn dat de leerlingen niet naar je luisteren omdat ze je niet verstaan en ligt het niet aan het volume. Probeer in plaats van je volume te vergroten beter te articuleren. Zo ben je beter verstaanbaar en heeft dit minder negatieve invloed op je stem. 

2. Tempo

Een voor de hand liggend punt, maar wel belangrijk als je voor een groep staat. Praat je te snel, ben je niet verstaanbaar. Praat je te langzaam, kan je uitleg saai worden en haken de leerlingen af. Probeer dus een goede balans te vinden die voor jouw stem en je leerlingen werkt. 

3. Toon

Te hoog spreken, wat vooral gebeurt door enthousiasme en bij kinderlessen, is niet goed voor je stem. Door op een te hoog stemniveau te praten kun je snel last krijgen van je stembanden en keel. Variëren van klemtoon is een ook aspect dat hierbij komt kijken. Een duidelijke toon zorgt voor een duidelijke boodschap. Variatie in klemtoon zorgt voor een interessantere uitleg. 

Er zijn verschillende manieren om je goed verstaanbaar te maken: door middel van klemtoon, volume, toon en tempo. Bekijk hier een aantal stemoefeningen en tips voor tijdens het lesgeven. 

4. Houding

Spieren in de schouders en de nek staan in verbinding met het strottenhoofd waar de stembanden zitten. Heb je daar dus veel spanning, dan heeft dat effect op je stem en kan deze sneller vermoeid raken of hees worden. Maak je nek lang als je praat. Vaak wordt er ook geneigd om de kin mee omhoog te nemen bij stemverheffing, maar dat is juist niet de bedoeling! Dit zorgt juist voor meer spanning in het strottenhoofd en kan de stem extra belasten. 

Als dansdocent sta je vrijvaak met je rug naar je leerlingen. Als je wat wilt uitleggen, draai dan om. Zo bespaar je je stem, omdat je niet extra hard hoeft te praten en is dit ook prettiger voor de leerlingen. Zo zien ze je gezicht niet alleen via de spiegel. 

5. Gebruik maken van andere manieren

Het kan wel eens voorkomen dat je tijdens je kinderlessen de kinderen alleen met je stem niet meer stil krijgt. Probeer dan een andere methode zoals 3x klappen. Dit geeft een duidelijk signaal af dat je verder wilt met de les. Een andere manier kan zijn dat je voor een lange periode niks zegt en wacht totdat zij zijn uitgeraasd. Doordat je zelf stil bent, zullen de leerlingen je blik proberen op te vangen en zullen ze vanzelf door hebben dat ze stil moeten zijn. 

Een aantal andere tips om je stem niet te beschadigen:

  • Drink veel water tijdens het lesgeven. Zo houd je je stembanden gehydrateerd en raken ze niet geïrriteerd. In thee en koffie zit vooral cafeïne wat irriteert, dus probeer dat te vermijden als je een lange middag of avond tegemoet gaat. Ook suikers zijn niet aan te raden, omdat deze zorgen voor slijmvorming. 
  • Heb je last van keelpijn? Probeer dan veel te slikken (door middel van water te drinken) of op snoepjes te zuigen. Hierdoor blijft de keelwand soepel en de spieren warm. Menthol is niet aan te raden, omdat deze de pijn verdoofd en je dan je stem té veel kunt gaan gebruiken en achteraf nog meer last kan hebben. 
Meer inspiratie