Succes komt niet aanwaaien in de danswereld. Talent, ambitie en doorzettingsvermogen zijn natuurlijk vereist. Hiernaast heb je nog iets extra's nodig: in een instabiele industrie is het belangrijk om vertrouwen in jezelf te hebben. Dansen is een intensief beroep. Hoe weet je wanneer je té veel van jezelf eist en wat kun je hieraan doen?

Het is een grote uitdaging om je te ontwikkelen als een danser van hoog niveau en met een hoge mate aan creativiteit. Docenten en choreografen moeten toegewijde en capabele leiders zijn om hun toekomstige dansers te helpen een indruk achter te laten in een veeleisende industrie. Het gevaar is dat dansers onder te grote druk komen te staan en een burn-out krijgen. Je hebt een burn-out wanneer je te maken krijgt met onverklaarbare vermoeidheid, slechte prestaties na normale training, negatieve gedachten en toegenomen ziektes of blessures. Om een burn-out te voorkomen, moeten dansers een schema hebben dat hen genoeg tijd biedt om te rusten en bij te komen.

Waardoor wordt een burn-out veroorzaakt?

Factoren die bijdragen aan een burn-out zijn complex, met elkaar verbonden en voor elk individu anders. Vaak voorkomende oorzaken zijn onder andere; emotionele en fysieke stress, slecht eetpatroon, slechte conditie en onvoldoende rust of herstel. Drukke lessen, repetities en optredens kunnen ook leiden tot vermoeidheid en blessures. Dansers hebben hier meestal niks over te zeggen, maar het is belangrijk voor hen om te begrijpen hoe deze drukke schema’s hun prestaties, gezondheid en welzijn kunnen beïnvloeden.

De symptomen van een burn-out

Door het negeren van vroege waarschuwingssignalen riskeren dansers serieuze en langdurige gevolgen van een burn-out. Het is echter lastig om te bepalen wanneer er sprake is van een burn-out, aangezien er geen simpele tests of specifieke symptomen zijn. De symptomen kunnen variëren per danser. Symptomen van een burn-out zijn onder andere:

• Een constant gevoel van vermoeidheid
• Overmatig zweten
• Niet volledig kunnen bijkomen na een intensieve dans-sessie
• Verlies van enthousiasme voor dans (gevoel van hulpeloosheid)
• Achteruitgang van techniek
• Slechte concentratie
• Verlies van eetlust en gewichtsverlies
• Verstoorde slaap met veel nachtmerries of levendige dromen
• Toename van nachtelijk toiletbezoek
• Vatbaarder voor blessures
• Vatbaarder voor ziektes als verkoudheden en longinfecties
• Verhoogde angstigheid en irritaties
• Tekenen van depressie

Preventie

Preventie is effectiever dan behandeling en voorlichting is een belangrijke preventiestrategie. Docenten, choreografen en de dansers zelf moeten op de hoogte zijn van de risico’s verbonden aan een burn-out en moeten vroege signalen kunnen identificeren. Effectieve tijdsindeling is een belangrijke manier om een burn-out te voorkomen. Choreografen kunnen de tijd van dansers bijvoorbeeld efficiënter gebruiken door hen bij repetities te laten gaan wanneer ze niet nodig zijn of videofeedback te geven in plaats het inplannen van een extra les. Een schema waarin plaats is voor voldoende rust is ook cruciaal.

Behandeling

Rust, minder trainen en ‘actief rusten’ (denk hierbij aan meditatie of yoga) zijn de effectiefste behandelingen. Andere technieken als therapie, slaap, sauna’s, massage, aromatherapie, hydrotherapie en goede voeding kunnen ook behulpzaam zijn.

Rust

Rust is niet alleen een belangrijk fysiologisch proces dat herstel bevordert en vermoeidheid vermindert, maar vormt ook de tijd waarin de hersenen bewegingspatronen opslaan. Rust verbetert niet alleen bewegingsgeheugen, maar ook het uitvoeren van de bewegingen. Tijd maken voor gestructureerde rust als meditatie of Yoga Nidra (diepe ontspanningsoefeningen) kunnen dansers helpen om om te gaan met hun fysieke en mentale stress. Elke dag schematisch ontspannen creëert een patroon voor de danser om bij te komen.

Tips om een burn-out te identificeren en te voorkomen:

• Rust goed uit!
• Eet goed!
• Vergeet niet dat eten ook leuk moet zijn! Geniet van een lekkere lunch met je vrienden.
• Houd hoge verwachtingen en onnodige druk in toom door toepasselijke en realistische doelen te stellen
• Ga pas weer dansen als je lichaam er klaar voor is
• Praat met een psycholoog als je in je privéleven te maken hebt met stress
• Geloof niet dat je pijn moet leiden om te presteren
• Let op de kwaliteit van een training en niet de kwantiteit
• Leer ontspanningstechnieken!
• Oefen je choreografieën ook mentaal, alleen fysiek is niet genoeg
• Zorg ervoor dat je ook een leven hebt buiten de dansstudio
• Houd als docent bij hoe de dansers zich voelen

En onthoud: iedereen reageert anders op stress. Wat voor de één makkelijk is, is voor de ander enorm vermoeiend.