Auteur: Mascha Bouma

Op zondag 17 januari ging de dansdocumentaire Jonge dansers, 10 jaar later in première in studio DeSmet in Amsterdam. En oh, wat voelde ik me gelukkig dat ik er bij mocht zijn! Te midden van documentairemakers, dansers, pers en familie mocht ik dit prachtige concept alvast aanschouwen. Ik had de hoop dat ik vervolgens zó onder de indruk zou zijn, dat ik niet kon wachten om hem op 28 januari nog een keer te mogen zien, maar dan op televisie.

Tien jaar geleden maakte ik in De avond van de jonge dansers al kennis met de zes ambitieuze dansers tussen de 16 en 20 jaar die streden om de titel "Beste jonge danser van Nederland". Hun dromen, hun angsten; ze werden allemaal duidelijk aan de hand van de prachtig gefilmde portretten. Ik kan me deze uitzending nog heel goed voor de geest halen, omdat winnares Milou Nuyens ook de eerste Nederlandse winnares werd van de internationale danscompetitie Eurovions Young Dancers in Warschau.

Voor altijd in zijn hart

Hoe is het de jonge dansers vergaan na hun deelname aan De avond van de jonge danser in 2005? NTR-programmamaker Dirk Jan Roeleven kon het niet loslaten. Hij vertelt me voorafgaand aan de première met warme stem dat hij in 2005 deze zes jonge dansers in zijn hart had gesloten en zich de afgelopen jaren vaak heeft afgevraagd hoe het met ze zou zijn. Het liet hem niet los. Hij legde het idee om ze op te zoeken en hier een documentaire van te maken voor aan zijn NTR baas en gelukkig aarzelde deze geen moment. Roeleven kreeg groen licht.

Ik verwachtte door mijn eigen opleiding aan de Fontys Hogeschool (dansdocent) veel raakvlakken. Ik vind niets leuker dan er achter te komen hoe de carrières van jonge, veelbelovende dansers verlopen. Welke keuzes worden er gemaakt, hoe vergaat het hen? Blijven ze in Nederland dansen, hebben ze er nog steeds plezier in? Vragen waar ik me óók mee bezig hou. Zelf ben ik de laatste jaren mijn lesgevende danscarrière anders gaan invullen en heb ik lang geworsteld met twijfels en verantwoordelijkheidsgevoel; dit is wat ik kan en dus moet ik er iets mee. Ik was dan ook reuze benieuwd welke keuzes deze talentvolle jonge mensen hebben gemaakt en vooral… hoe voelen ze zich erbij?

Intieme gesprekken

Ik word op mijn wenken bediend. Roeleven zet net als in 2005 de jonge mensen bij elkaar en er ontstaan prachtige, open gesprekken. Op een bepaald moment vertelt Milou Nuyens dat er volgens haar meer is dan dans alleen, familie staat óók hoog in het vaandel. Enkele andere dansers bevestigen dit. Ze merken op dat wanneer je binnen de danswereld praat over andere dingen dan dans, mensen soms vinden dat je minder betrokken zou zijn. Daar zijn ze het niet mee eens. Ik trouwens ook niet, maar herken wel de terughoudendheid daarin.

De dansers komen één voor één aan de beurt met een intiem portret en we zien dat Inge-Marije Lammertink na een danscarrière in Tel Aviv, vorig jaar is gestopt met dansen. Als ik naar haar zit te kijken, vraag ik me af of ze überhaupt nog danst. Dit was namelijk mijn eigen worsteling na de academie. Ik kon niet op hoog niveau blijven dansen en dan naar amateur niveau af te dalen, tsja, dat kon mijn dansers hart niet. Toen nog niet, tenminste. Ik vraag haar er na afloop naar. Ze vertelt me dat ze na haar moeilijke beslissing om te stoppen met dansen, een half jaar lang niks heeft gedaan. Ze gaf wel al een tijd les, verzekerde ze me en ik hoor iets van de verdediging in haar stem die ik herken. Als ik haar zeg dat ik iets soortgelijks heb meegemaakt, wordt haar stem zachter. Ze kijkt me onderzoekend aan en vertelt me dat ze nu één keer per week een les volgt. Gewoon, omdat het fijn is. Ze mistte het dansen toch enorm. Herkenbaar.

Wat is dat toch met dansers en hun verantwoordelijkheidsgevoel? Bastiaan Stoop, sinds 2010 danser bij het Nationale Ballet, vertelt dat hij die verantwoordelijkheid ook voelt; naar zijn recent overleden vader toe. Als hij zou stoppen met dans, dan ‘lijkt alles voor niets geweest’. Na afloop lijkt hij verwikkelt in een emotioneel gesprek met zijn moeder, anders had ik hem zeker nog willen vragen hoe het zit met zijn plezier. Is dit er nog? Of is er enkel nog dat gevoel van ‘moeten’, het ‘aan je stand verplicht zijn?’ 

De dansdocumentaire Jonge dansers, 10 jaar later heeft echt aan mijn verwachtingen voldaan. Het is een documentaire geworden die ontroert en inzicht geeft in het leven van zes jonge mensen die een passie delen. Het gegeven is echter universeel; over dromen, werkelijkheid, hoop en verlangen.

Zeker kijken dus, 28 januari om 23.00 u bij de NPO2!