Theatergroep DOX maakt dynamische voorstellingen met dans en theater met en voor jongeren. De naam staat dan ook voor ‘dogs’, jonge honden met een X-factor. Artistiek leidster Hildegard Draaijer geeft tips over hoe je jongeren bij je producties en workshops betrekt.

Verdiep je in de drive van jongeren
Jongeren zijn de toekomst, zij moeten zichzelf nog ontdekken, maar wijzen ons tegelijkertijd op onze eigen houding en de wereld om ons heen. Het ontwikkelen van creativiteit, humor en actieve participatie zijn noodzakelijk. Want zonder creativiteit geen nieuwe activiteiten, zonder kritisch denken geen goede ideeën en zonder humor geen hoop.

De chemie die ontstaat wanneer je met jonge mensen werkt en het onvoorwaardelijke commitment die zij daarbij tonen, is de voedingsbron van waaruit ik werk. Ik zal en moet hiermee doorgaan. Niet alleen met op zoek te gaan naar nieuwe ontwikkelingen binnen het theater voor en door jongeren, maar ook met de ontwikkeling van jonge talentvolle makers. Om hen ervan te overtuigen dat dans en theater een mooi vak is waarin je absoluut verder kunt komen. Mits je er wat voor doet, er iets voor kunt laten.

Zet ze actief aan het werk
Hoe spreek je jongeren aan? Overtuigingen en de dingen die hen bezighouden zijn altijd ons uitgangspunt, zowel in de voorstellingen als in de talentontwikkeling, de trainingen en workshops. DOX werkt vanuit het persoonlijke verhaal en veel verhalen bevatten iets ontroerends of ontwapenends. Ze gaan over onzekerheden, dromen of idealen; thema’s waarmee inhoudelijk interessant theater kan worden gemaakt. DOX zet jongeren aan om hun verhaal vorm te geven en doet dat door ze actief aan het ‘werk’ te zetten. Deze directe manier – ‘leren door te doen’ – spreekt veel jongeren aan. Ook degenen die in eerste instantie wat huiverig of afwachtend zijn.

Houd de afstand tussen trainer en dansers klein
We werken bijna altijd naar een presentatie toe. Doordat de eigen inbreng groot is, is de betrokkenheid ook enorm. Daarnaast houden we de afstand tussen trainer en jongeren zo klein mogelijk. DOX werkt vaak met jonge trainers, die dicht bij de doelgroep staan. Zij hebben hetzelfde taalgebruik, kennen de diverse codes van subgroepen en zijn op de hoogte van de laatste gadgets, stijlen en hot items. De combinatie van dans en theater biedt meer ‘smaken’ voor jongeren; de een houdt meer van bewegen, de ander meer van praten. Toch is er geen vaste methode waarmee wordt gewerkt; iedere trainer of speler brengt zijn/haar eigen skills mee en daarmee krijg je nog meer crossovers. DOX droomt van een theatertaal die alle talen in zich heeft. Soms ontdekken jongeren tot hun eigen verbazing dat wat zij leuk vinden zomaar binnen een voorstelling past.

Richt je niet alleen op de eigen groep
Talent is niet voorbehouden aan een bepaalde groep of cultuur of een bepaald milieu. Onze spelers en trainers zijn vaak afkomstig uit gezinnen waar kunst niet gestimuleerd wordt. Bij het ontwikkelen van je talenten spelen je afkomst en milieu echter maar deels een rol. Ze vormen niet je hele persoonlijkheid. De verschillende persoonlijke verhalen, vormgegeven in een voorstelling of dans, zijn vaak voor meer mensen herkenbaar dan alleen de eigen groep. Aan de andere kant is het voor sommigen weer verrassend en stimulerend om te zien dat een speler of trainer uit hun eigen milieu talenten heeft ontwikkeld die ze nooit voor mogelijk hadden gehouden.

Wees niet bang voor ‘lastige’ onderwerpen?
DOX zoekt de moeilijke onderwerpen meestal op: eerwraak, uitzetting, afscheid,  seksualiteit, uitzondering, overperfectie. immigratie, globalisering, armoede, religieuze spanningen. DOX wil graag weten wat de jonge spelers en makers van een onderwerp vinden en wat hun ervaringen ermee zijn. En juist die verhalen zijn herkenbaar en boeiend voor andere jongeren, zeker als ze theatraal – soms zelfs absurd – worden gemaakt in dans en authentiek spel. Door in de voorstellingen de verschillende aspecten van ‘lastige’ thema’s te tonen, stappen scholieren en deelnemers van workshops gemakkelijker de drempel over om er ook iets van te vinden of over te zeggen.