Opening Tilburg Dansmaand eindigt in teleurstelling
Gezien: 29 september 2017 in de Tilburgse Schouwburg (première)
Het bijzondere werk Tanzen auf dem Maleranderweg van Jan Doms luidt dit jaar de Tilburgse oktober dansmaand in. Tanzen auf dem Malerwanderweg is niet zomaar een dansvoorstelling. Dit zogenoemde ‘’’Gesamtkunstwerk’’ is een multidisciplinaire voorstelling waar kunst en technologie samenkomen. Van dans tot beeldende kunst, van taal tot animatie en van soundscape tot live muziek. Alles passeert de revue, maar komt met veel toekijkende musici en dansers in het theater niet tot zijn recht.
Jan Doms is de schrijver van het libretto voor deze multidisciplinaire, Duits gesproken dansvoorstelling Tanzen auf dem Malerwanderweg. Daarbij is hij tevens de maker van het pronkstuk van deze dansvoorstelling: een bewegende glazen schijf met een diameter van 8 meter. Danseres Ulrike Doszmann speelt en danst op dit beweegbare podium-object (zie video onderaan recensie).
Een interessant toneelbeeld
Bij binnenkomst in de zaal van de Tilburge Schouwburg word ik direct geconfronteerd met een bijzonder kunstwerk. Een grote, glazen schijf domineert het podiumbeeld. Rondom deze glazen schijf zijn diverse installaties te zien. Deze installaties vormen samen projecties op de achterwand, een veranderend lichtbeeld en een opstelling voor de muzikanten. Dit toneelbeeld wekte bij mij als kijker interesse. Het maakte mij enthousiast en nieuwsgierig naar wat er komen gaat! Wel was het veel om in me op te nemen... ik had eigenlijk de behoefte om het podium te betreden en langs dit bijzondere maar ingewikkelde kunstwerk te lopen. Om zo écht te zien hoe deze in elkaar steekt. Van een afstand is namelijk niet goed te zien wat de diverse kunstenaars hebben gecreëerd.
Een veelbelovende start
Tanzen auf dem Malerwanderweg start veelbelovend met een instrumentale muzikale inleiding van drummer Ries Doms, gitarist Wout Kemkens en toetsenist Jarno van Es, direct gevolgd door een vocaal hoogstandje van Evelien van den Broek. Samen vormden zij bijzondere samensmelting die resulteerde in een ritmische soundscape. Het was fascinerend om te zien hoe ter plekke muziek werd opgenomen, gemixt, vervormd en herhaald. Daarbij kwam tevens het beeldende aspect van de dansvoorstelling, waarbij diverse kunstenaars met technologieën anno nu een continue wisselend achterdoek creëerden. Denk hierbij voornamelijk aan verschillende projecties en het vormen van schaduwen van de machine met een variatie aan lichtstanden. En dan zijn de creatieve kostuums van Juliane Schreiber nog niet eens aan bod gekomen.
Divers of afleidend?
Er was in Tanzen auf dem Malerwanderweg veel gaande, waardoor je als kijker de keuze had waar je je op wilde focussen. Dit kan heel fijn en open werken. Toch werkte dit alles voor mij persoonlijk niet. Het muzikale aspect was zo dominant dat dit voor mij afleidde van de andere disciplines in dit werk. Ook werd het op een gegeven moment vrij veel van hetzelfde. Daarbij kwam dat ik mezelf meerdere malen afvroeg ‘’Hoort dit erbij of niet?’’. Dit had met name te maken met de activiteiten rondom de installaties bij het achterdoek. Maak de crew óf onderdeel van de perfomance. Of zorg dat deze activiteiten onopvallend zijn verwerkt. Nu werd mijn oog als kijker relatief vaak (negatief) getrokken naar de commotie in en rondom de coulissen.
Dans voert de ondertoon
De dans van hoofdpersonage Elisabeth voerde de ondertoon in dit gesamtkunstwerk, in tegenstelling tot bijvoorbeeld de zang. Wat te zien was aan beweging vond ik vrij simpel en minimaal. Wat een bewuste keuze kan zijn. Maar in dit geval creeërde het zo’n contrast met de aanwezigheid van geluid en beeld, dat de dans wegviel. Op één moment in de voorstelling betreed danseres Ulrike Doszmann de grote, glazen schijf... maar na wat spelen met gewicht en heen en weer lopen blijft ook hier een echte danschoreografie uit. Ik had een wat grotere rol voor dans verwacht in Tanzen auf dem Malerwanderweg. Het was immers de de opening van de Tilburg Dansmaand.
Tanzen auf dem Malerwanderweg komt in het theater niet tot zijn recht
Tanzen auf dem Malerwanderweg had een spectaculaire opening van de Tilburg Dansmaand kunnen zijn. Een werk met veel potentie. Echter sloeg dit voor mij om in een onsamenhangende en ietwat langdradige voorstelling, waar zang de boventoon voerde en de andere disciplines (met name dans) naar de achtergrond vervaagden. In het theater kwam Tanzen auf dem Malerwanderweg voor mij niet goed tot recht. Als installatiewerk in een museum of op een kunst-festival zou dit Gesamtkunstwerk denk ik wél heel erg goed werken! Dit omdat het publiek het werk dan van dichtbij kan beschouwen en zelf beslist hoelang ernaar wordt gekeken.
