Door: Lorna Wijma Hoe diep buikdansen in de Midden-Oosterse cultuur geworteld is, zag ik toen ik op bezoek was bij een Syrisch gezin. Hoewel buikdans voor velen vanzelfsprekend is, blijft de origine van deze dans is niet helemaal zeker.

Het was een traditioneel tafereel: we genoten van moeders zelfgemaakte lekkernijen, terwijl de sfeervolle klanken van Arabische muziek de kamer vulden. Het eenjarige jongetje was druk aan het spelen, maar toen hij de muziek hoorde, liet hij zijn speelgoed meteen uit zijn handen vallen. Zijn armpjes gingen omhoog en hij schudde met zijn buikje. De familie klapte mee en er verscheen een grote lach op zijn gezicht. Mijn glimlach verhulde wel een vraagteken; waar komt buikdans toch vandaan?

De Ouled Nail danseressen

De exotische Ouled Nail danseressen bieden een antwoord met een vroege en erg opmerkelijke vorm van buikdans. Veel danseressen van de Berberstam Ouled Nail leefden en werkten in Bou Saaba, een oase in de Saharawoestijn.  In deze stam waren de vrouwen traditioneel het hoofd van het gezin. Vrouwen leerden de danskunst al in hun kindertijd en verlieten hun dorp voor tien tot vijftien jaar om geld te verdienen in een marktstad. Ze kwamen terug als ze genoeg hadden gespaard om te kunnen trouwen. De Ouled Nail danseressen zijn bekend geworden dankzij de schilderijen van schilders als Etienne Dinet, die in de late 19e eeuw in Bou Saaba woonde en net zoals vele anderen gefascineerd werd door deze unieke dames.

Danskostuums toonbeeld van hoge reputatie

De vrouwen waren vrij en zelfstandig. Ze droegen geen traditionele moslimsluier, liepen zonder mannelijke escort over straat én werkten als danseres. Dans werd gerespecteerd als beroep en de vrouwen genoten een hoge reputatie. Hun danskostuums waren gemaakt van felgekleurde satijn en hun middel werd gedefinieerd door een gouden riem. De danseressen droegen zware make-up en ze waren behangen met kettingen en armbanden. Deze armbanden waren niet alleen voor de sier; ze hadden scherpe uitsteeksels die ertoe dienden lustende klanten te weren. 

Natuurlijke dans

De meisjes dansten voornamelijk in paren. De dansstijl werd als ‘natuurlijk’ omschreven, aangezien de danseressen niet veel aan de verbeelding overlieten. Tijdens de voorstelling gingen de kostuums vaak uit en dan dansten de dames naakt verder. Deze stijl van dans blijft uniek en lijkt niet veel op de buikdans die we nu kennen. Al zijn de armen van buikdanseressen nog steeds gedecoreerd met talloze armbanden. Ter zelfverdediging, weten we nu.