Meeke Mutter ging 4,5 jaar geleden weer balletlessen volgen, na jaren niet meer gedanst te hebben. Op haar 38e vertrok ze naar New York om daar les te nemen, in eerste instantie voor een half jaar. Nu danst ze er nog steeds en heeft ze al aan diverse scholen haar dans en techniek verbeterd. Sinds anderhalf jaar studeert Meeke aan de balletschool Ballet Arts. Daarvoor danste ze bij de Martha Graham School en Dance New Amsterdam. Daarnaast schildert, zingt en schrijft Meeke Mutter.

Op je 38e ben je in Nederland 'oud' als je (weer) gaat dansen. Wat deed u besluiten om naar New York te gaan?

De Grahamtechniek. Ik deed een workshop in deze techniek bij de Rotterdamse Dansacademie toen ik 37 was en dacht: "Dat is zo mooi, hier wil ik meer van leren." Ik dacht ergens in Nederland wel een uitgebreide cursus te kunnen doen, maar dat bleek alleen te bestaan in New York. Ik heb toen in één maand een kamer gezocht op Craigslist, me ingeschreven bij de Graham School voor hun Winter Intensive van een aantal weken, heb zelfs subsidie aangevraagd en gekregen en ben toen vertrokken. Ik voelde, "Ik moet dit doen" en wilde er ook niet teveel over nadenken want dan werd ik bang.
Vervolgens ging het stap voor stap. In NYC ontdekte ik het bestaan van visumprogramma's voor internationale studenten van zes maanden. Bijna elke dansschool heeft zoiets. Die kans heb ik gegrepen en heb me ingeschreven bij Dance New Amsterdam (DNA).
Ik had niet gedacht hier nu nog te zijn, het hele visumproces is intens en een half jaar was het idee, voorheen was ik werkzaam als communicatie-adviseur, maar het ging zo goed, ik kreeg bij DNA zelfs een jaar work-study scholarship zodat ik minder maandelijkse contributie hoefde te betalen.
Ik ben op mijn dertigste weer met enige moderne en balletlessen begonnen. Ik deed ballet van mijn 8ste tot en met mijn 17de en ben toen tijdens mijn studiejaren aan de HEAO en universiteit heel intens atletiek gaan trainen op de korte afstanden. Veel wedstrijden gedaan ook. Op mijn 34ste heb ik geprobeerd auditie te doen bij de Rotterdamse Dansacademie voor de lerarenopleiding maar werd geweigerd.

Merkt u wel iets van het verschil met toen u jonger was? Zowel het technische als het artistieke deel van ballet?

Als je wat ouder bent, ben je veel bewuster en ik denk ook geduldiger. Twee kwaliteiten die veel progressie opleveren, is mijn ervaring. Ik denk veel na over wat ik doe, hoe dingen anders kunnen en ik focus om dat te creëren. Met mijn mind probeer ik veel invloed op mijn lichaam te hebben, op een zachte, maar consistente manier. Ook ben ik dichter bij mijn gevoel gekomen door de jaren heen en ik denk dat ik daardoor mooier dans. Er is meer echtheid en persoonlijkheid.
Als ik in de les sta met jongeren voel ik helemaal geen verschil, daar ben ik helemaal niet mee bezig. Ik streef niet naar de prima ballerina, maar naar het verleggen van mijn grenzen. Het lichaam maakt natuurlijk langzamer veranderingen, maar ze maakt het wel. En dat geeft veel voldoening en motivatie.

Wat wilt u andere zogenaamd 'oudere' dansers meegeven?

Jong of oud, ik geloof daar niet meer zo in. Ik denk dat het heel erg van de persoon afhangt of die een bepaalde schoonheid en energie kan overbrengen in het dansen. Een bepaalde innerlijke kracht of vreugde die je uit als je danst. Ik heb zelf altijd gevoeld,"Ik kan het nog doen, mijn lichaam is sterk genoeg," en dat gaf me veel vertrouwen om deze keuze te maken. Het komt vanuit het innerlijke gevoel. En ik denk: gewoon dansen, gewoon doen, niks van anderen aantrekken, en als je blij bent met wat je doet, dat is wat mensen graag zien en wat je aantrekkelijk maakt. Omdat het echt is. En als je een danser bent, dan wil je gewoon dansen.
Ook is elk lichaam anders. Soms ben je op jonge leeftijd al uitgeblust, sommigen kunnen veel langer mee. Ik denk dat je goed moet luisteren naar je lichaam, maar ik kan geen advies geven als bijvoorbeeld: "Doe minder grote sprongen in het midden, dat is beter voor je lichaam nu je ouder bent," omdat voor mij persoonlijk jumps ongeveer het makkelijkste is van het dansen. We zijn allemaal anders en dat is iets wat misschien meer benadrukt kan worden in opleidingen.

Toen u net naar New York vertrok, kreeg u regelmatig opmerkingen van anderen over deze ommezwaai. Hoe kijkt men nu, 4,5 jaar later, tegen deze stap aan om op uw 38ste te gaan dansen?

Ik heb veel negatieve reacties gehad. "Je bent gek, waarom doe je dit, doe normaal, je hebt al een goede opleiding."Zelfs de doaunebeambte zei tegen me toen ik vertrok: "Wel mevrouw, bent u niet een beetje te oud voor die studie?" Dat was niet altijd even makkelijk. Wat heeft geholpen is dat in NYC echt niemand naar mijn leeftijd vraagt, en oudere dansers ook meer optreden heb ik het idee. Het lijkt allemaal wat makkelijker en soepeler te gaan. Er wordt meer gekeken naar wat je kan en wil. In het algemeen beginnen mensen hier ook op latere leeftijd met allerlei studies.
Nu krijg ik steeds meer positieve reacties, bewondering en aanmoediging dat ik toch ondanks alles mijn hart heb gevolgd en heb volgehouden, ondanks tegenwind. Maar het belangrijkste is dat ik oprecht naar mezelf ben gebleven. De jaren dat ik niet danste, voelde ik altijd: "Het klopt niet, ik heb meer te bieden dan dit." Ik droomde over dansen. En hoe dit verder ook verloopt, dat steek ik in mijn zak. De voldoening als ik technische dingen opeens kan, een attitude turn bijvoorbeeld, is niet te omschrijven.

Wat is er anders aan de balletopleidingen in New York?

Daar kan ik niet precies antwoord op geven omdat ik nooit in Nederland een balletopleiding heb gedaan. Ik heb bij diverse scholen in Nederland les gevolgd. Ik denk dat het mooie van NYC is dat er veel leraren zijn die over de hele wereld hebben gedanst en zoveel kennis kunnen overgeven. Het is een heel inspirerende omgeving. Ballet Arts heeft een kei van een lerarenteam. Ook het feit dat er zoveel scholen zijn is motiverend. Je hebt zoveel keuze, mis je een les, iets later is er weer een. En veel lessen zijn twee uur, een goede training. Ik kan me van de lessen van vroeger herinneren dat ze meestal één uur waren.
Wat mij wel opviel bij met name DNA is dat er veel moderne dansers zijn met bijna geen balletondergrond. Ze dansen echt mooi, maar in de balletles is het niks. Ik heb me daar over verbaasd, omdat voor mijn gevoel ballet de basis is van alles, maar hier is dat zeker niet zo.
Wat mij ook is opgevallen is dat er in zijn algemeenheid weinig wordt gestrecht. De progressie die ik de afgelopen jaren heb gemaakt is enkel en alleen omdat ik heel veel stretch en in het begin van mijn tijd bij DNA was dat bijna het enige wat ik deed. Mijn spierharnas was door atletiek zo veranderd op de verkeerde manier, ik was ook heel mijn turn-out kwijt, dat ik met heel veel aandacht en geduld in de juiste spieren lengte ben gaan creëren. Hierdoor ben ik steeds meer recht op mijn benen komen te staan, in plaats van mijn bekken wat naar achter en hebben mijn botten de ruimte gekregen om te gaan bewegen. Hier wordt veel benadrukt dat je moet dansen vanuit the bones, en niet zozeer vanuit de spieren. Dat vind ik een mooie en ware gedachte.
Tot slot kan ik me van vroeger herinneren dat ik meer werd aangeraakt in de les. Mijn lichaam reageert heel goed op die correcties, maar veel scholen hebben hier een no-touch policy uit angst voor processen. Je moet een leraar gewoon duidelijk maken dat aanraking oké is.

Haalt u de inspiratie uit uw dansopleiding, omdat u vooral dansschilderijen maakt?

Leuke vraag. Ik maakte in eerste instantie abstracte werken, maar toen ik weer in de dans terecht kwam, was ik op zoek naar een mooie dansposter en kon er geen vinden. Toen dacht ik: "Mutter, dan maak je zelf toch wat?" En zo is het begonnen dat ik dansfiguren in mijn werk ben gaan brengen en een eigen stijl heb ontwikkeld. Ik schilder nooit met een foto of een voorbeeld voor ogen dat ik probeer na te maken. Als ik ga bepalen hoe ik het wel, dan ontstaat er niks moois. Nee, het is eerder dat het voelt dat ik wat doorgeef. "Ik dans met mijn hand," zeg ik dan. Ik denk dat er onbewust heel veel structuren en posities in mijn hoofd zitten waardoor ik verhoudingen goed schilder en beweging in mijn werk kan brengen. Kleuren, natuur en abstracte kalligrafie vormen ook inspiratiebronnen.

Waagt u zich eigenlijk ook wel eens een andere stijl dan ballet?

Zeker weten. Theatre dance, modern, contemporary. Ik heb aan diverse projecten meegedanst. Partnering vind ik prachtig. Ik houd erg van lange lijnen, elegantie, fluidity maar ook van dramatiek, rollen over grond, atletische kunsten, expressie met gevoel en zeker ook van sexy bewegingen, het liefst op jazz muziek. Maar ballet blijft voor mij de basis van alles. It is just so beautiful! 

Wil je meer weten over de danschilderijen van Meeke Mutter en haar column in De telegraaf, bezoek dan haar website.