Door Nadia Tan

Wat is het wezenlijke verschil tussen (urban) tribal fusion buikdans en traditionele oriëntaalse dans? Nadia Tan zocht het uit tijdens het Shimmy Shake Festival dat van 13 tot en met 15 november 2015 werd gehouden in Maaspodium te Rotterdam. Niet doordrenkt van liefde of liefdesverdriet, maar juist stoer, gestileerd en krachtig. Dat is (urban) tribal fusion buikdans.

Het driedaagse fusion buikdansfestival bestaat uit dansworkshops, voorstellingen, nafeesten, een nationale netwerkvergadering, een lezing en een bazaar. Fusion buikdans is een vernieuwend dansgenre, waarbij traditionele buikdans wordt vertaald naar de hedendaagse tijd. Zoals gezegd ligt in deze tweede editie de nadruk op (urban) fusion buikdans, waarbij oriëntaalse dans gemixt wordt met hip hop, breakdance, popping en house.

Vanwege mijn oriëntaalse dansachtergrond vroeg Dans Magazine mij te schrijven over Shimmy Shake. Maar (urban) tribal fusion buikdans is nieuw terrein. Openstaande voor nieuwe ervaringen, reis ik nieuwsgierig af naar Rotterdam.

Isolaties, typisch fusion buikdans

De eerste beginners dansworkshop tribal fusion van de Franse Haza (artiestennaam) verwart me. Een gevoel overmant me dat ik totaal iets anders doe dan oriëntaalse dans. Toch voer ik typische buikdansbewegingen uit, zoals mijn heup die ik omhoog duw.

Wellicht komt mijn verbijstering doordat we meerdere lichaamsdelen tegelijk bewegen. Zo houd ik mijn rechterarm horizontaal rechts van mijn lichaam. Op één tel klap ik mijn rechteronderarm om mijn lichaam. Daarbij stap ik van mijn rechtervoet op mijn linkervoet en draai ik een halve cirkel. Alsof dat nog niet genoeg is, maken we tegelijkertijd een kleine heupcirkel.

Traditionele buikdanseressen voeren minder bewegingen gelijktijdig uit en voelt daardoor natuurlijker. De combinatie van deze tribal fusion bewegingen zijn geforceerder en ingewikkelder. Een nieuwe uitdaging! Achteraf vertelt Haza dat deze vele isolaties typerend voor fusion buikdans zijn.

Unmata-stijl: buikdans en hiphop

De Amerikaanse Kari Vanderzwaag leert mij de unmata-stijl. Deze dansstijl bevat invloeden uit buikdans, hip hop en Hawaiiaans. 'Unmata' is Sanskriet voor doornappel, een kruid die in de oudheid gebruikt werd om via beweging een goddelijke staat van dronkenschap te openbaren.

Op hiphopmuziek tekenen we het cijfer acht met onze rechterschouder. De linkerschouder beweegt gelijktijdig maar dan in tegengestelde richting. Vervolgens schokken we de rechterschouder naar voren. Het draaien met de schouders herinnert me aan buikdans, maar de strakke beweging voelt aan als stoere hip hop. Het lukt me niet om de dansstijl in een hokje te plaatsen. Dat hoeft ook niet, dit is unmata-stijl!

Shimmy Shake's kwaadaardige heksen

Tijdens de galashow zie ik veelal zwarte of donkergekleurde kostuums die me aan de gothic scène doen denken. De gezichten kijken strak en serieus en de lippen zijn vaak zwart of blauw gestift. In de ene dans wordt zo snel en strak gedanst als bij hiphop. Bij een volgend nummer zwieren danseressen superlangzaam als trotse godinnen over het podium. Ik bevind me in een sprookjeswereld, zoals in de film Maleficent. Hier  overheersen trots, mysterie en stoerheid.

Spastisch schot door de liefde       

De dans van The Amano Project raakt me het meest. Het licht schijnt in een dunne horizontale lijn achter over het podium. Op die lijn wiegen zes danseressen heen en weer. De gezichten zijn verborgen tussen hun opgetrokken knieën. Af en toe schokt er een arm, been of hoofd naar een willekeurige richting. Na zes keer acht tellen kruipen de danseressen met opengesperde ogen en spastische bewegingen gestaag naar voren. Elke danseres draagt een grijze overgooier. Hun lange gevlochten paardenstaarten vliegen alle kant op tijdens de abrupte bewegingen.

Ik kijk naar een gekkenhuis in beweging, zoals men vroeger over psychiatrische patiënten dacht. Het herinnert me aan de film Twelve Monkeys. Aan de scène waarbij Brad Pitt in een gesticht zit en zijn hoofd spastisch naar rechts schokt. De dans doet mijn hart sneller kloppen en mijn spieren aanspannen. Ik wil meedoen in deze bizarre dans!

Overigens is deze dans totaal iets anders dan wat ik traditiegetrouw ervaar. Traditionele buikdans is juist doordrenkt van liefde of liefdesverdriet. Ook zijn de buikdansbewegingen in deze moderne dans van The Amano Project op één hand te tellen. Niettemin geniet ik net zoveel van deze mallemolen als van een ode aan de liefde.

Het verschil tussen (urban) tribal fusion buikdans en traditionele buikdans:

• Traditionele buikdanseressen dansen vanuit een ontspannen lichaam. Dansbewegingen zijn natuurlijker. (Urban) tribal fusion buikdanseressen spannen juist hun spieren aan waardoor bewegingen gestileerder zijn. Ook voeren fusion danseressen meerdere bewegingen tegelijk uit.
• Traditionele buikdansen gaan over verleiden, verliefd zijn en liefdesverdriet. (Urban) fusion buikdans is stoer, serieus en krachtig.
• Traditionele buikdanseressen dragen glinsterende kostuums. (Urban) fusion buikdanskostuums zijn donker en ontdaan van glitter.