T.r.a.s.h. zegt 'Auf Wiedersehen' tegen traditionele dans
Het kan niet vreemd of duister genoeg bij dansgezelschap T.ra.s.h. Dit was ook weer merkbaar in de nieuwe dansvoorstelling Auf Wiedersehen, die op vrijdag 9 oktober in première ging. Dit in het kader van de Oktober Dansmaand in Tilburg. Dit was voor mij de eerste keer dat ik een stuk van T.r.a.s.h. zag, maar zeker niet de laatste keer!
De interdisciplinaire dansvoorstellingen van T.r.a.s.h. zijn compromisloos en gaan grenzen over. T.r.a.s.h. breekt met de traditionele dans- en theaterstijl. De artistiek leider Kristel van Issum vindt het belangrijk om de mens en zijn worsteling, lot en cultuur naar voren te laten komen in voorstellingen. T.r.a.s.h. toont mensen in hun uitersten: emotionele spanning ten top. Ook wordt er veel aandacht besteed aan de relatie met de buitenwereld.
T.r.a.s.h. slaat een nieuwe weg in met DAAU
Voor deze voorstelling heeft T.r.a.s.h. voor het eerst samengewerkt met de Antwerpse band Die Anarchistische Abendunterhaltung (DAAU). De titel Auf Wiedersehen verwijst dan ook naar een nieuwe tijd die voor het gezelschap is aangebroken: zij werken nu voor het eerst samen met deze experimentele band. DAAU is een muziekgroep die constant in transitie is. De muzikanten improviseren naar aanleiding van wat ze zien. De bezetting voor deze voorstelling bestond uit Han Stubbe op klarinet, Roel van Camp op de accordeon en de contrabas werd bespeeld door Hannes d’Hoine. De muziek is er experimenteel; ik zou het eerder geluid noemen. Er werd bijvoorbeeld gebruik gemaakt van de ruis die een microfoon kan maken, maar ook van het melodische van de accordeon. De combinatie van live muziek en experimentele dans geeft de voorstelling een intens en ruw gevoel.
Samen alleen zijn in Auf Wiedersehen
Het eerste wat mij opvalt als ik plaatsneem in de zaal, is het decor. Er is sprake van een houten constructie met drie wanden. De vierde wand is weggelaten, zodat het publiek kan zien wat er zich afspeelt binnen deze wanden. De vloer is ook van hout en verspreid over de vloer zitten verhogingen en traptreden. Binnen het decor liggen bladeren. De houten constructie staat heel dicht bij het publiek, waardoor het voor mij voelt alsof ik ook binnen die constructie zit. De muzikanten zitten links voor het speelvlak.
Het stuk begint met vier dansers op het podium in een rij naast elkaar. Het licht flitst even aan, waardoor het publiek de meiden ziet staan. Ze dragen jurkjes in groentinten, met daaronder een gekleurde onderbroek. Drie van de vier meiden hebben lang, donker haar en de vierde heeft een afro.
Na de lichtflits verschijnt er één danseres op het podium. Haar lichaam is gespannen, haar schouders zijn opgetrokken en ze heeft een angstige blik in haar ogen. Het doet mij denken aan een meisje dat mishandeld wordt en dat wil ontsnappen aan haar situatie.
Na verloop van tijd komt er een tweede danseres bij, later en derde en uiteindelijk zijn ze alle vier op het podium. Er ontstaan soms duetten, dan weer vier solo’s en ook trio’s zijn zichtbaar. De dansers zijn allemaal alleen in hun pijn en angst, maar toch bevinden ze zich alle vier binnen de wanden. Ze zijn dus verbonden met elkaar.
Dansers T.r.a.s.h. snakken naar adem in de chaos
De bewegingstaal van de dansers is heel rauw en fysiek. In Auf Wiedersehen lijkt het alsof de dansers beheerst worden door een bepaalde kracht die ze zelf niet in de hand hebben. Hun lichaam wordt alle kanten op gegooid en gesmeten. Als alle vier de danseressen schokkerige, dynamische en rauwe bewegingen maken, weet ik niet meer waar ik moet kijken. Ik word helemaal meegezogen in hun bewegingen en emoties. De bewegingstaal doet mij denken aan het naar adem snakken: hoge schouders, heftige bewegingen en onrust. Soms komt dit heel duidelijk naar voren: er is één passage waar een danseres met heel haar romp letterlijk naar adem snakt. Dit wordt ondersteund door een hijgend geluid, geproduceerd door de muzikanten.
T.r.a.s.h. maakt aangrijpend danstheater
Voor mijn gevoel bestaat de voorstelling uit twee delen. In het eerste deel voelen de dansers pure angst en worden ze als marionetten in het decor gegooid. Ze lijken bang te zijn en aan hun angst te willen ontsnappen. Ze willen weg, maar hun emotie houdt ze gevangen. Mijn hart zit in mijn keel als de dansers zichzelf vol overgave van een trapje naar beneden storten. Dan begint een danseres te praten. Ze zegt een tekst in het Duits, waarbij ik de woorden ‘Auf Wiedersehen’ opvang. Ze heeft het over emoties en dat ze haar emoties in bedwang moet houden. Dat was heel goed zichtbaar in het eerste deel. Na deze monoloog is de chaos minder intens. Er is nog wel rumoer en lichte chaos, maar ik merk dat het minder fysiek is.
De danseres die de monoloog vertelde, gaat nu ook zingen en de andere dansers gaan ook praten. Daarbij valt het mij op dat ze heel veel aan hun jurkjes frunniken. Die jurkjes lijken hun masker te zijn, die ze diep van binnen wel willen afzetten, maar er het lef niet voor hebben. De jurkjes geven het geheel een schattig effect op een lugubere manier. De danseressen bewegen namelijk totaal niet schattig, maar dat frunniken staat daar weer haaks op.
Tegen het eind van het stuk komt er een danseres op met een jas gevuld met bladeren. Zij begint met die jas te dansen, om hem daarna heel hard op de grond te smijten. Toen kreeg ik een idee waar de voorstelling over ging. Ik heb het idee dat de vier danseressen meisjes van plezier zijn en dat de jas staat voor hun pooier. De meisjes willen stoppen met hun werk, maar de pooier laat dat niet toe. De meisjes moeten hun emoties dus maar in bedwang zien te houden.
Aan het eind van de voorstelling beginnen de danseressen door de twee intercoms te praten in hun eigen taal. Ze willen zo graag weg dat ze zichzelf tegen de wanden smijten en schreeuwen, opdat iemand ze hoort. Dit stuk vind ik heel aangrijpend, omdat de emotie echt uit hun ziel komt. Uiteindelijk verdwijnen ze allemaal langzaam uit het decor, maar ik heb toch het idee dat dit niet het einde is van hun verschrikkelijke bestaan.
Auf Wiedersehen toert nu door het land. Kijk voor meer informatie op de website van T.r.a.s.h.