Boma, de nieuwe dansvoorstelling van het Internationaal Danstheater, ging op 26 juni in première in de Doelenzaal in Amsterdam. De dansvoorstelling is een coproductie met Dansgroep Amsterdam, dansgezelschap Sarakasi uit Nairobi, Kenia en het ITS festival. In Boma is er een ontmoeting tussen moderne dans en Keniaanse dans en lijkt het alsof er naar één dansstijl gekeken wordt. Toch blijven beide dansstijlen behouden.

Internationaal Danstheater danst Boma

‘Boma’ is Swahili voor een gesloten hoeve. Veel verschillende Bomas vertegenwoordigen grote etnische groepen in Kenia. Volgens het programmaboekje verwijst Boma naar de open benadering van deze culturele dansproductie. Choreograaf Corneliu Ganea (Roemeen wonend in Amsterdam) onderzocht wat de oorsprong is van de Keniaanse dans, hoe de Keniaanse dansers reageren op onze academische moderne dans en wat onze westerse dansers kunnen integreren. Daarbij staat de kennismaking met elkaar en elkaars cultuur centraal.

Keniaanse dans ontmoet moderne dans

Zes Keniaanse dansers en vier Westerse dansers komen via de zaalingang oplopen. De dansers staan als een groep dicht op elkaar en stappen rustig in een ritme van vier passen, waarbij de derde stap uit twee stappen bestaat met dezelfde voet. Hun lichaam swingt licht heen en weer. Dit is duidelijk een Keniaanse dansbeweging.

De dansers zijn allemaal in het zwart gekleed. De ene draagt een broek met een lange open jas en de ander een jurk tot aan de knie. De dansers met een laag uitgesneden shirt dragen een donkerrode of -paarse ketting van kralen. Deze kleuren dragen de Masaї, een nomadenstam uit Kenia, ook. De kostuums zijn een combinatie van Westerse kleding met Keniaanse sieraden.

Verdeeld over het podium hangen zwarte lange gordijnen. Als groep stappen de dansers tussen de doeken door, alsof ze een reis over het podium maken. De groep verdwijnt achter een doek midden achter op het podium. De voorste danseres - een Keniaanse met rood lang stijl haar - kijkt vanachter het doek de zaal in en verdwijnt weer. Dan kijkt een blanke danser aan de andere van het doek naar het publiek. Deze frase gaat langzaam, waardoor ik het idee heb dat ik naar moderne dans kijk. In mijn beleving kijk ik naar één groot dier, dat nieuwsgierig en bang is voor de dansvoorstelling die komen gaat. Wellicht wil choreograaf Ganea ermee aangeven dat het verkennen van nieuwe culturen leuk en spannend tegelijk is.

Aan het eind van deze dans schuiven de dansers de gordijnen naar de zijkanten. Nu zie ik de gele achtergrond met ervoor muzikanten en diverse muziekinstrumenten, zoals houten drums, een xylofoon en een viool. Ik word vrolijk van de zonnige achtergrond. Ik krijg het idee dat het zonnig en warm is in Kenia.

Boma toont Keniaanse begroeting

In een andere dans staat een Keniaanse danseres tegenover een Westerse danser. Ze buigen naar elkaar toe en het lijkt alsof ze elkaar twee kussen op beide wangen geven. Ze kussen niet echt, want er blijft ruimte tussen de wangen. Daarna leggen ze hun voorhoofden tegen elkaar en schudden nee. Naar mijn gevoel is dit de manier hoe Kenianen elkaar begroeten.

Keniaanse dans wisselt moderne dans af

Kenmerkend voor het werk van Corneliu Ganea is het gebruik van tekst, muziek en andere elementen in zijn choreografieën. Zo zingt één van de Keniaanse danseressen een aantal nummers terwijl andere dansers erop bewegen.

Terwijl een Keniaanse danseres op verdrietige vioolmuziek zingt, danst de enige blanke danseres met een Westerse en een Keniaanse danser. Het lijkt net of ze moet kiezen tussen de twee mannen. Op de Keniaanse manier begroet de danseres de blanke danser. Daarna zet ze een stap naar rechts en doet precies hetzelfde met de Keniaanse danser. Later tilt de Westerse danser haar op in een vloeiende gedraaide lift op zijn schouders. En draait de Keniaan rustig onder de armen van de danseres door. Dit zijn duidelijk moderne dansbewegingen. De twee mannelijke dansers wisselen elkaar harmonieus af. Ik word geraakt door de dans, omdat dit lijkt op een liefdesverhaal.

Corneliu Ganea toont acceptatie

Een andere scène van dansvoorstelling Boma is me ook bijgebleven. Een Keniaanse danseres zingt traag jelee lee, ajooo. Verder is er geen muziek. Hoewel de vertaling van de liederen in het programmaboekje staan, kan ik de zin niet identificeren. Het maakt mij niet uit, want ik geniet van haar prachtige stem tijdens dit rustige nummer.

Op jelee lee, ajoo staan een Westerse- en Keniaanse danser tegenover elkaar, allebei met een ontbloot bovenlijf. Een Keniaanse danseres brengt een houten bowl met rode en witte verf erin. De twee dansers dompelen om de beurt hun handen in de verf en verven elkaars gezicht en hals. Ze doen dit zo traag, explorerend en liefdevol, dat ik kippenvel krijg. Volgens mij tonen de dansers dat ze elkaars cultuur volkomen accepteren. Het rood en wit verwijst naar de Masaї die hun gezichten ook in die kleuren verven. Dit terwijl de trage bewegingen naar moderne dans refereren.

Dansvoorstelling Boma wordt energieker

Naar het einde van dansvoorstelling Boma toe, wordt de muziek steeds energieker. De drum krijgt de overhand in de muziek. Alle dansers springen en rennen door elkaar heen en buigen levendig hun bovenlichaam van voor naar achter waarbij ze hun armen energiek meenemen. De Kenianen lachen en schreeuwen af en toe. Dit is duidelijk hun ding. Ik moet denken aan een Afrikaans dansfeestje waar ik ooit was. Ik weet nog hoe een Afrikaanse oudere vrouw me lachend aanmoedigde om nog wilder te dansen. Ik werd er toen vrolijk van. En nu weer.

Internationaal Danstheater brengt culturen samen

Choreograaf Ganea wil met dansvoorstelling Boma mensen samenbrengen, ongeacht de verschillen in cultuur, geloofsovertuiging, ras of huidskleur. Dit is gelukt, want Ganea wisselt in iedere dans vloeiende moderne dansbewegingen af met opzwepende staccato Keniaanse dansbewegingen. Beide dansstijlen blijven behouden, want individuele dansbewegingen zijn duidelijk modern of Keniaans. Doordat de bewegingen naadloos op elkaar aansluiten, heb ik gevoel dat ik naar één dansstijl kijk.

Dansvoorstelling Boma speelt nog tot en met zondag 12 juli op de Parade in Den Haag. Bekijk hier de speellijst.

Trailer Boma - Internationaal Danstheater