Na een korte trailer van Liberation Route Europe om te wijzen op het belang van de strijd voor vrijheid, waarvan ik even denk dat het al bij de voorstelling hoort, bezetten zestien dansers van Introdans het podium. Gekleed in zwarte pakken vormen ze moeiteloos steeds wisselende formaties. Dezelfde bewegingsfrasen worden door de groepen op verschillende momenten gestart, als een soort canon, om vervolgens weer vloeiend in elkaar op te gaan.

In de choreografie No Longer Silent van Robert Battle zijn de zestien dansers voortdurend aanwezig op het toneel. De dansers zijn over het algemeen strak in het gelid, al ontstaat er meer chaos naarmate de choreografie vordert. Soms is er ruimte voor het individu, maar de groep blijft ondertussen de aandacht trekken. Het idee van canon is wellicht niet het meest origineel, maar het is consequent doorgevoerd  en zeer boeiend om naar te kijken. Een ingewikkeld lijnenspel in zeer hoog tempo op de veelal dreigend klinkende muziek van componist Erwin Schulhoff. Er gebeurt zoveel dat het bijna onmogelijk is alles te volgen. Slechts af en toe is er een moment van rust, net als in de muziek.

De Groene Tafel

Het tweede stuk van het programma OORLOG & VREDE is De Groene Tafel van Kurt Jooss, gecreëerd in 1932. Het wordt gezien als één van de belangrijkste werken van de twintigste eeuw. Ondanks dat het niet zozeer de intentie was van Jooss werd zijn productie al snel gezien als anti-oorlogsballet; tegen machtsmisbruik, de zinloosheid van oorlog en de verschrikkelijke gevolgen. De pianomuziek van Frederick A. Cohen, speciaal voor dit stuk gecomponeerd, wordt live uitgevoerd op twee vleugels.

De Groene Tafel is 75 jaar ‘ouder’ dan het eerste stuk, dat is gemaakt in 2007, en ook totaal anders. Dat komt echter niet alleen door het leeftijdsverschil. Jooss heeft destijds gekozen voor duidelijke personages en een achttal scènes. Het stuk begint en eindigt hetzelfde met ‘de heren in het zwart’ aan de bewuste groene tafel, die zich beraden over een oorlog. Maskers, pistooltjes en het gebruik van herhaling zorgen hierbij voor humor.

Hiertussen zien we soldaten, vrouwen, een oorlogsprofiteur en de dood, die trouwens een centrale rol vervult. In één van de laatste scènes voert hij zijn stoet van slachtoffers aan over het podium, herkenbaar in de houding waarin zij zijn gestorven. Jooss maakt in zijn choreografie gebruik van invloeden uit het klassiek ballet, maar daarnaast komt ook de Duitse Ausdruckstanz naar voren. Hierbij is emotie en gevoel heel belangrijk, aangezien de beweging daaruit ontstaat. 

Je ziet dat De Groene Tafel niet recent is gemaakt, zoals Roel Voorintholt, de artistiek directeur van Introdans, ook aangeeft: “(…) dans van nu is sneller, virtuozer”. Dat zie je ook in de choreografie van Battle. Toch is het stuk van Jooss nog altijd actueel, want helaas is oorlog ook tegenwoordig nog steeds aan de orde van de dag. Door het ‘oude meesterwerk’ van Jooss en de recente creatie van Battle te combineren in één programma biedt Introdans een diverse en bijzondere avond, met strijd en onderdrukking als centrale thema’s.

OORLOG & VREDE is nog tot eind januari 2014 in theaters door heel Nederland te zien. Kijk op de website van Introdans voor de speellijst.

Door: Annemarth Velds
Gezien:  7 november 2013 in Theater ’t Voorhuys, Emmeloord.