Stalen balken, een wirwar aan buizen en een betonnen vloer, dat is het decor van Het Zwanenmeer: Siegfried en Odette van Lonneke van Leth Producties. In dit stuk geen lyrische klassieke dans, maar een geheel nieuwe interpretatie van het beroemde en bijna 150 jaar oude ballet van Petipa en Ivanov. Het is een voorstelling vol contrasten geworden. In de dans zijn onmiskenbaar de ‘zwanenarmen’ te herkennen en dansen de geliefden Siegfried en Odette gevoelige duetten. Op andere momenten echter is het stuk dreigend en militaristisch wanneer stoere zwanen je stampend op legerkistjes toeschreeuwen.

Interessantste scènes

De voorstelling vindt plaats in de Kromhouthal in Amsterdam, een voormalige fabriekshal. Tijdens één van de repetities sprak ik choreografe Lonneke van Leth. Zij vormde samen met componist (tevens trompettist) Eef van Breen en beeldend kunstenaar Vincent de Kooker het klassieke stuk om tot een eigentijdse 2.0 versie. Inclusief videoprojecties, live begeleiding en een 35 stemmen tellend koor. “We willen bekende klassiekers graag in een nieuw jasje steken,” aldus Lonneke.

“Het Zwanenmeer heb ik altijd heel mooi gevonden, maar niet alle scènes vind ik even interessant en de rol van de zwanen zie ik graag anders, stoerder. Voor dit stuk hebben we daarom de scènes geselecteerd die we graag wilden gebruiken en zijn van daaruit verder gaan werken. Soms gebruikten we de muziek als vertrekpunt, soms was de dans leidend in het proces. Scènes die je terug ziet zijn bijvoorbeeld de herkomst van het meer, dat ontstaan is uit de tranen van de moeder van Odette wanneer ze hoort dat haar dochter in een zwaan is omgetoverd. Ook de transformatie tot zwaan zelf zien we terug en natuurlijk de zelfmoord van beide hoofpersonen.”
 

Door de ogen van Siegfried en Odette

In het originele verhaal plegen beide geliefden zelfmoord als ze zich realiseren dat de betovering van Odette nooit meer verbroken kan worden. Siegfried is namelijk misleid en heeft Odette per ongeluk bedrogen. Het creatieve team nam deze gebeurtenis als uitgangspunt. Lonneke: “Het stuk vertelt het verhaal door de ogen van de hoofdpersonen. Zo zie je aan het begin jeugdherinneringen van Siegfried en Odette en flitst hun leven als het ware aan je voorbij.”

Verhalend en stoer

De choreografe heeft een klassieke achtergrond en beschrijft haar bewegingstaal normaal gesproken als vloeiend en vrouwelijk. Voor Het Zwanenmeer: Siegfried en Odette verlaat ze deze stijl hier en daar: “De dans is verhalend en mooi, maar ook stoer en krachtig, dat zie je bijvoorbeeld aan die schreeuwende zwanen.” De voorstelling wordt gedanst door een mix van professionele dansers, dansers die een vakopleiding volgen en dansers die op amateurniveau dans beoefenen. “Zo’n samenwerking tilt alle betrokkenen naar een hoger niveau: de amateurdansers leren vanzelfsprekend veel maar ook de professionals zie je veranderen, zij nemen een meer leidende rol op zich. Dat is heel mooi om te zien.”

Meisjesdroom

Danseres Michele Morfouace (24) had nog nooit op een podium gestaan of auditie gedaan. In haar jeugd heeft ze klassieke lessen gevolgd en heeft die een paar jaar geleden weer opgepakt. “Toen ik het Zwanenmeer voor het eerst zag was ik 10 of 11 jaar oud en ik vond het betoverend, echt een meisjesdroom. Als je dan de kans krijgt om aan een productie als deze mee te werken, dan is dat natuurlijk top! Het leukste deel om te dansen vind ik het legerdeel, als dat echt strak is ziet het er heel vet uit, met hele sterke en krachtige zwanen.”

Michele heeft veel geleerd, vooral het dansen met een groep. “We zijn met veel en velen van ons zijn onervaren, maar dit moet samen en het moet scherp! Je moet eraan wennen dat stukken vaak opnieuw moeten, je maakt lange dagen en het vergt veel concentratie. Maar het is heel fijn werken met Lonneke, ze is geduldig en lost alles in goede sfeer op.”

Voor iedereen

Lonneke wil graag een breed publiek aanspreken met deze productie. “Het is mooi om van het publiek te horen wanneer de voorstelling blijft hangen en mensen echt raakt. Ik hoop op een breed publiek en hoop dat de voorstelling aantrekkelijk is voor zowel de balletkenner als voor kinderen maar ook bijvoorbeeld voor de steigerbouwer die bij de opbouw van het decor heeft geholpen.”

Het Zwanenmeer: Siegfried en Odette is van 10 t/m 21 juli te zien in de Kromhouthal in Amsterdam.

Door: Patricia van der Linden