"I'm Lost!" klinkt er radeloos uit de mond van de danser op het podium. De woorden zijn typerend voor de voorstelling Land Research die afgelopen zondag te zien was in het Bellevue theater in Amsterdam. Een aangrijpend dansspektakel over de beleving van 'de gewone man' in de complexe strijd om land in Israël. De strijd om vruchtbaar land is van oudsher een wereldwijde bron van conflict, zoals ook nu weer blijkt uit het geschil om land tussen de Palestijnen en de Israëli.

De vorige choreografie van Arkadi Zaides Quiet ging over het onbegrip tussen Arabieren en Joden in Gaza. Deze elementen zitten ook verweven in zijn nieuwe voorstelling Land Research die fysiek, intens en persoonlijk is, met 'land' als breed thema. De voorstelling is zwaar en aangrijpend en dat was ook het doel van de choreograaf: "Om mensen aan het denken te zetten over land". Zaides ziet kunst als een communicatiemiddel om veranderingen te bewerkstelligen en om verschillende gemeenschappen te verbinden. De sociale en culturele problemen in de lokale realiteit probeert hij door middel van danstechnieken over te brengen op zijn publiek: "als een nieuwe taal van het hier en nu".

Land Research

In het stuk dansen drie mannen en twee vrouwen van Arabische en Israëlische afkomst na elkaar. Zaides heeft in een 'één op één relatie met iedere danser' gedurende een intensieve voorbereidingsperiode van acht maanden alle expressie uit zijn dansers weten te trekken. Als een psycholoog in gesprek met zijn patiënt. Door de mix van zware ademhalingen, snikken, hysterisch gelach, expressionistische gelaatstrekken en intense, haast spastische, bewegingen verweven in dans, tekst, fotografie en muziek word je meegesleurd in de belevingswereld van zijn vijf dansers. Zij gebruiken hun lichaam als kleine landen die gevormd worden door hun omgeving.

History is not a story, history is true

Door die persoonlijke band van danser en choreograaf zijn het stuk voor stuk unieke en zeer eigen dansen geworden. In alle, vrijwel tot op de minuut geregisseerde, composities wordt een proces uitgediept, door stilte, gestamp, gesnik en hysterisch gelach. Of juist door een ademhaling die per minuut intenser wordt, en zodoende de toeschouwer meesleurt naar een staat van on- en overmacht. Opmerkelijk is ook de kinderlijke onschuld. Dit wordt gesymboliseerd door een Arabisch kinderliedje, dat uitmondt in angst voor geluiden van strijd uit de omgeving. Die omgeving komt in een andere dans tot uitdrukking door de woorden die de complexiteit van de politieke situatie in het land weergeven: "This is my left hand, this is my right hand", "History is not a story, history is true" en "there's no nationality in me, there's no nationality in my passport".

Beeld en dans

Het decor wordt gesierd door een grote foto aan de achterzijde van het podium. Tussen de dansen door verandert de foto van een betonnen muur naar een verlaten vlakte met prikkeldraad, en van een schuilkelder weer terug naar de muur. De heftige geluiden, het zwart-wit beeld van de foto's en de bewegingen zijn prachtig met elkaar verweven, waardoor je gedurende het uur dat de voorstelling duurt de beklemming, de overmacht en de intensiteit die de personen in hun land beleven, meemaakt.

Arkadi Zaides

Choreograaf Arkadi Zaides werd in 1979 geboren in Wit-Rusland en verhuisde op 11-jarige leeftijd naar Israël. Toen hij veertien jaar oud was begon hij met dansen, waarna hij in 2004 debuteerde als choreograaf. Aanvankelijk was hij nauwelijks bezig met het politieke klimaat in Israël. Daar kwam verandering in toen hij een tijdje werkzaam was in de Golan Hoogvlakte en in contact kwam met kinderen die het conflict tussen de verschillende bevolkingsgroepen intens meemaakten. Zodoende begon hij aan het schrijven van zijn choreografieën, waarvan Land Research zijn nieuwste voorstelling is. Zaides won verscheidene prijzen en beurzen in Israël en daarbuiten.

De première was in mei van dit jaar en de komende maanden reist het gezelschap door Israël, Frankrijk, Japan en Canada. Kijk hier voor meer informatie.

Dit artikel verscheen tevens op IsGeschiedenis. Een website die dagelijks historische achtergronden bij het nieuws biedt.