Nummer 10
10 maart 2012 - Jan Kooijman
Op verzoek van het populaire tvprogramma De Wereld Draait Door (DWDD) bracht ik half maart een dansode aan het adres van Lionel Messi: Nummer 10. Messi is de Argentijnse spits van voetbalclub FC Barcelona. Hij scoorde een avond eerder tijdens een Champions League wedstrijd vijf doelpunten. Een opmerkelijk verzoek, omdat DWDD nooit live dans uitzendt.
Een enkele keer is er een experiment met een live operafragment. Opera is veel statischer dan dans; het vraagt om minder ruimte. En ruimte is nu precies één van de belangrijkste voorwaarden voor een geslaagde choreografie. De studio van DWDD is beslist niet ruimtelijk. Sterker nog: afgezien van de presentatietafel, de tribunes en het podiumpje waarop een muziekband speelt, blijft er alleen een minuscule L-vormige betonvloer over.
Toch nam ik de uitdaging zonder aarzelen aan. Een krachtiger medium om mensen in contact te brengen met dans dan televisie is er eigenlijk niet. Een televisieprogramma dat elke dag ongeveer 1,3 miljoen kijkers trekt... ik zou wel gek zijn om een dergelijk podium te weigeren, ook al is dat niet groter dan een kinderslaapkamertje. Het bleek een stressvolle uitdaging, omdat ruimte natuurlijk niet het enige ingrediënt van een choreografie is. Er moest binnen een paar uur nog meer geregeld worden, zoals de danser die Messi moest vertolken, de muziek en het kostuum. Toch lukte het diezelfde avond om mijn op maat gemaakte choreografie Nummer 10 voor te schotelen aan de DWDD-kijkers.
Wat volgde, had ik niet voorzien. Met meer dan een miljoen mensen als publiek zijn er evenzoveel meningen. Sommige kijkers vonden het mooi, anderen lelijk. Het fragment uit de uitzending werd opgepakt door de internationale media. Op YouTube is het in een week tijd meer dan 40.000 keer bekeken. Dat er naar aanleiding van dans in een primetime talkshow reacties zouden komen, had ik verwacht. Maar dat het zo’n bereik zou hebben, verraste mij compleet.
Mooi en lelijk zijn waardeoordelen. Het zijn meningen, waar je, als ze goed zijn onderbouwd, als uitvoerend kunstenaar wat mee kunt. Een enkele criticus maakte mij via social media het verwijt van goedkoop scoren. Ik zou een commerciële choreografie hebben gemaakt die niets artistieks omvatte. Ik had een kans gemist om al die tv-kijkers eens van ‘echte’ theaterdans te laten proeven. Ik vind die mening voorbijgaan aan de doelgroep van DWDD.
Ik schat, met alle respect, de gemiddelde DWDD-kijker niet in als de meest fervente theaterdansbezoeker. Door stukje bij beetje wat dans te ‘voeren’, heeft hij de potentie dat wel te worden. Om dan (als eerste choreografie in het programma ooit!) te kiezen voor keiharde abstracte, moderne dans, werkt volgens mij contraproductief. Nog afgezien van het eerder vermelde ruimtelijke probleem. Ik blijf iedere kans aangrijpen om mensen te enthousiasmeren voor dans in de breedste zin van het woord.
Dus ook via DWDD, als me dat weer gevraagd wordt. Presentator Matthijs van Nieuwkerk en zijn redactie waren enthousiast. Hopelijk krijgt Nummer 10 een vervolg. De uitdaging is dán een volstrekt andere choreografie te leveren. Die uiteraard ook de tongen weer losmaakt.