raven wilkinson misty copeland ballet russe het nationale ballet

Balletwereld herdenkt Raven Wilkinson

De balletwereld is lang een zeer homogene, witte wereld geweest. Raven Wilkinson was dan ook bijzonder als één van de eerste Afro-Amerikaanse dansers die met grote balletgezelschappen optrad. Ze maakte in de jaren ’50 deel uit van het Ballet Russe de Monte Carlo, en danste later bij Het Nationale Ballet. Op 17 december is ze op 83-jarige leeftijd overleden.

Wilkinson weigerde altijd om haar Afro-Amerikaanse achtergrond te ontkennen. Zelfs als dat betekende dat ze in het gesegregeerde Zuiden van de Verenigde Staten in een ander hotel dan de rest van haar gezelschap moest verblijven. Ze wilde echter nooit als pionier beschouwd worden. ´Ze zei altijd dat ras er niet toe deed,´ vertelt haar broer naar aanleiding van haar dood, ´behalve dan dat het haar werd opgelegd. Alles wat ze wilde, was dansen.´

Betoverd door Coppelia

In 1940 bezocht de vijf-jarige Raven Wilkinson haar eerste dansvoorstelling: Coppelia van het Ballet Russe de Monte Carlo. Ze was zo onder de indruk van het ballet dat ze begon te huilen. Al snel begon ze met balletlessen bij de Russische Maria Swoboda. Wilkinson’s droom was om bij het Ballet Russe de Monte Carlo te dansen en deed in totaal vier keer auditie. In 1955 lukte het dan eindelijk: ze werd deel van het Ballet Russe, en danste er in producties zoals Les Sylphides en de Notenkraker.

Van Ballet Russe naar Het Nationale Ballet

Uiteindelijk stelde racisme Wilkinson echter voor een moeilijke keuze. Het Ballets Russe de Monte Carlo toerde regelmatig door het Zuiden van de Verenigde Staten, en werd daar steeds vaker geconfronteerd met dreigementen van de Ku Klux Klan. Tijdens een van hun voorstellingen kwamen er mannen het podium op, terwijl ze schreeuwden: ‘Waar is die neger?’ Dit leidde er toe dat Wilkinson niet meer mee ging naar het Zuiden, omdat ze de andere dansers niet in gevaar wilde brengen. Uiteindelijk verliet de ballerina haar geliefde Ballet Russe in 1961.

Pas vijf jaar later danste Wilkinson weer voor een balletgezelschap: Het Nationale Ballet. Wilkinson was door een andere Afro-Amerikaanse danser, Sylvester Campbell, overgehaald om naar Nederland te komen door een andere Afro-Amerikaanse danser, Sylvester Campbell. Wilkinson zou uiteindelijk zeven jaar bij Het Nationale Ballet dansen. In 1973 keerde ze terug naar Amerika, waar ze tot 2011 zou dansen en acteren voor de New York City Opera. 

Inspiratie voor Misty Copeland

In de afgelopen jaren toonde de Amerikaanse media hernieuwde interesse in het verhaal van Raven Wilkinson. Zo verscheen ze bijvoorbeeld in de documentaire Ballets Russes (2005). Ook was Wilkinson een grote inspiratiebron en mentor voor Misty Copeland, de eerste Afro-Amerikaanse prima ballerina bij het gerenommeerde American Ballet Theatre. Wilkinson’s verhaal moedigde Copeland aan om door te gaan in een wereld waar donkere balletdansers nog steeds zeldzaam zijn.