Synergie dans en popmuziek
1 februari 2012 - Jan Kooijman
Het moment van de waarheid komt steeds dichterbij. De meeste gesubsidieerde dansgezelschappen zijn niet zeker van hun (voort)bestaan. De oorzaak van dit tijdelijke limbo is de zware bezuiniging op de podiumkunsten die staatssecretaris van cultuur Halbe Zijlstra anderhalf jaar geleden afkondigde.
Het Nationale Ballet, het Nederlands Dans Theater en Introdans zijn inmiddels wel verzekerd van subsidie.
Medio 2012 zal blijken welk gezelschap als vierde kan rekenen op structurele subsidie van de staat. De overgebleven gezelschappen zullen na die bekendmaking hun heil moeten zoeken bij de fondsen. Die fondsen zullen veel meer aanvragen krijgen dan in het verleden. Maar ook hun budget is beperkt. Met andere woorden: er gaan gezelschappen sneuvelen. Een van de subsidiecriteria van de fondsen is zaalbezetting. Nog nooit was het zo belangrijk om meer (nieuw) publiek aan te boren.
Als ik een dansgezelschap had, zou ik het glas halfvol zien. Er liggen zeker kansen om meer bezoekers richting de theaters te brengen om mooie dans te zien. Om nieuw en jonger publiek te enthousiasmeren voor dansvoorstellingen, moet meer ‘out of the box’ gedacht worden. Theaterdans en commercie gaan moeilijk samen. De zoektocht naar vernieuwing en experiment voert bij de meeste choreografen en artistieke leiders de boventoon. Dat is logisch. Het is een van de redenen waarom dans wordt beschouwd als kunstvorm en niet als commercieel entertainment.
Maar wegens subsidieperikelen enigszins noodgedwongen, zou ik de tijd rijper dan ooit vinden om het schemergebied tussen de commercie en de kunst op te zoeken. Er zijn immers best raakvlakken. Radio 3 is de best beluisterde radiozender van Nederland en heeft een opmerkelijk jonge doelgroep. Ik vind popmuziek een onderschatte en te weinig gebruikte muziekvorm binnen de theaterdans. Slechts een aantal choreografen is de afgelopen jaren de samenwerking aangegaan met popmuzikanten.
Zo maakte Conny Janssen vorig jaar Zout met singer/songwriter Anne Soldaat, de vaste gitarist van Tim Knol. Knol is ook singer/songwriter. Eentje die momenteel behoorlijk aan de weg timmert. Ik kwam hem vorig jaar tegen bij De Wereld Draait Door. Hij was bijzonder enthousiast over de synergie tussen Janssen en Soldaat. Ook was hij verrast over de mogelijkheden die het opleverde voor zowel choreograaf als muzikant. Er zijn meer Nederlandse artiesten zoals Tim Knol. Laura Janssen bijvoorbeeld, of Dotan. Jonge popartiesten wiens muziek uiterst geschikt is om moderne dans op te choreograferen. Ik zou zeker proberen de samenwerking aan te gaan. De artiesten lijken er open voor te staan. Nieuw publiek is volgens mij eenvoudiger te benaderen met behulp van popmuziek dan met ingewikkelde soundscapes.
Zout en ook Twools 2011 van Scapino Ballet Rotterdam (met medewerking van Ellen ten Damme) tonen aan dat de dans niet hoeft in te boeten aan artisticiteit als er een samenwerking wordt aangegaan met een popartiest. Natuurlijk: popmuziek is geen magisch redmiddel. Maar in mijn optiek kan het de theaterdans weer iets dichter bij het publiek brengen en dus mede zorgen voor meer zaalbezetting. In de huidige subsidiestress is dat beslist geen overbodige luxe.