Koosje Schouten is danseres bij Rapalje, een Keltische folkband uit Nederland met veel Schotse en Ierse invloeden. De band toert al jaren met diverse theatervoorstellingen door alle hoeken van ons land en ook de Ierse dans speelt daarin een grote rol. Omdat Dans Magazine zich in alle dansvormen interesseert, kon een interview met Koosje niet lang achterwege blijven.

Wie ben je en wat doe je in het dagelijks leven?

Ik werk als freelance danseres en kostuumontwerpster, ik varieer graag tussen beide werelden. Ik heb in veel landen gedanst, zoals Hongarije (bij het ‘Bartók Ensemble’ in Boedapest) en Canada (bij ‘Les Sortilèges’ in Montréal), en ik maak kostuums voor bijvoorbeeld De Nederlandse Opera en Het Nationale Ballet. Al jaren dans ik in de winterperiode voor Rapalje. Tussendoor ben ik natuurlijk wel eens ‘vreemdgegaan’, want bij Rapalje dansen we twee tot vier voorstellingen per week, dus is er genoeg ruimte voor andere projecten. Ik heb ook grotere dingen gedaan, zoals in Amerika of Europa, en dan dans ik maandenlang zes tot acht shows per week, bijvoorbeeld bij ‘The Magic of Ireland’.

Hoe ben je in de danswereld terechtgekomen?

Op 10-jarige leeftijd ben ik begonnen met folkdansen bij Margreet Enequist in Friesland en op de vooropleiding in Groningen volgde ik dagelijks lessen in klassiek ballet en moderne dans. Wat was ik blij en trots toen ik op mijn 16e werd aangenomen voor de havo voor Muziek en Dans in Rotterdam! Ik heb ook aan de Dansacademie gestudeerd in Rotterdam bij de Hogeschool Codarts, met als specialisatie modern-folklore. Van docente Ivon Despotovic leerde ik veel dansen uit voormalig Joegoslavië en Oost Europa. Naast mijn studie danste ik ook nog in een Hongaarse dansgroep ‘Buzavirág, en een Bulgaarse dansgroep ‘Praznik’ onder leiding van Eddy Thijssen.

Daarna ben ik naar Hongarije gegaan waar ik met professionele gezelschappen heb meegetraind, en ik had er bijna een baan aan overgehouden bij het Staats Ensemble in Boedapest. Eenmaal terug in Nederland ging ik naar de Mode Academie en begon met Ierse danslessen, want die stijl boeide me uitermate en dat had ik nog niet geleerd op de Dansacademie.

Waarom koos je na de Oost-Europese dans ineens voor Iers?

Omdat ik Riverdance had gezien. Toen dacht ik: dit ziet er hartstikke leuk en moeilijk uit, dit wil ik ook leren! Ik vond het een mooie uitdaging. Gelukkig vond ik iemand die Ierse dansles in Nederland gaf, namelijk Wilmar Remmelts  in Den Haag. Zij heeft dezelfde opleiding gedaan als ik en is daarna naar Schotland en Ierland gegaan om zich te specialiseren in deze dansstijlen.

Met Wilmar traden we elke zomer op bij de Elf Fantasy Fair. Daar kwam Rapalje dus ook vaak. Zij zagen ons dansen en hebben Wilmar gevraagd of er twee van haar dansers mochten optreden bij hun theatertournee. Wat een luxe om niet eens auditie te hoeven doen!

Wat voor dans beoefen je bij Rapalje?

Wij dansen Ierse dans. Daarin heb je twee vormen: de groepsdansen op feesten, de zogeheten céilí dansen. Dat wordt met paren of met z’n vieren, zessen of achten gedaan en de pasjes zijn vaak eenvoudig. Wij hebben meestal één two-hand in de show. De andere vorm zijn de solodansen, ook wel stepdance genaamd. Hierin dans je op zachte schoentjes, de ‘soft shoes’, en de ‘hard shoes’ gebruik je om ritmes mee te ‘tappen’. Die zie je ook bij Riverdance en zijn technisch moeilijker.

Ik ben samen met Noor begonnen bij Rapalje en we maakten zelf dansen voor de voorstellingen. Later kwam ook Jarno erbij. Die heeft nieuwe choreografieën gemaakt voor Rapalje. Sinds Jarno weg is maakt Rosalie de dansen, dat doet ze nu al voor het vijfde seizoen. Zij is erg muzikaal en ze heeft echt oog voor wat leuk is om te zien voor het publiek. Daar wordt Rapalje heel blij van en wij ook! Er zijn altijd twee danseressen bij elke theatershow - we rouleren met een team van vier danseressen; Annika danst nu voor het derde seizoen bij Rapalje en Madelief is onze nieuwste aanwinst!

Heeft Rapalje veel invloed op wat jullie tijdens de show dansen?

Jazeker - en dat is door de jaren een steeds betere samenwerking geworden. Omdat je bij Ierse dans alleen afhankelijk bent van het ritme, kun je alle pasjes van bijvoorbeeld een Reel (vierkwarts) dansen op het ritme dat daarbij past. Hetzelfde geldt voor de Slip jig (9/8), de Single jig (6/8), enz. Rosalie vraagt dus aan de jongens op welke liedjes ze een dans willen hebben, en daar maakt zij dan nieuwe passen op. En omdat zij zo muzikaal is (ze zingt en bespeelt verschillende instrumenten), passen de dansen die ze creëert heel goed op de muziek, en dat is echt heerlijk om te dansen.

Hoe zou jij het verschil tussen moderne dans en de folkdans die jij voor Rapalje beoefent omschrijven?

Folkdans is heel vaak ritmisch en je danst voornamelijk met je benen. Bij moderne dans gebruik je juist je hele lichaam en spelen lijnen een grote rol. Verder draagt de folkdans een geschiedenis met zich mee die verbonden is met tradities uit de streken waar ze vandaan komt – dat spreekt mij erg aan. Lang geleden zijn die dansen ontstaan, vaak doordat mensen samen kwamen om te feesten, of te rouwen, en dat vind ik heel bijzonder. Mijn nieuwsgierigheid en reislust zijn onuitputtelijk!

Wat ik ook zo leuk vind aan folkdansen is dat het van nature samenvalt met muziek. Je danst altijd op het ritme, je wordt erdoor gedragen - en dat mis ik soms bij andere vormen zoals tango of modern. Misschien komt het door mijn muzikale voorouders dat ritme mij altijd heeft aangetrokken. Het is een soort liefde; als het ritme me aanspreekt doet het er niet toe uit welk land de dans afkomstig is. Ik wil mijn lijf ervaren, ontdekken wat er binnenin mij zit en van waaruit ik dans. Dat vind ik ook het fijne van optreden, dan is het net alsof de dans letterlijk vanuit mijn hart de zaal instroomt.

Rapalje toert tot en met 27 april 2013 met de theatervoorstelling Hearts of Steel. Kijk op de website van de band voor meer informatie over aankomende voorstellingen. Dans Magazine is aanwezig bij de slotvoorstelling van Hearts of Steel op 27 april in Zeist, dus verwacht kort daarna een recensie, natuurlijk met een focus op de dans!

Door: Reinoud Schaatsbergen

Beeld

• Pasfoto Koosje Schouten door Ron van der Reijden
• Foto's Rapalje door Detlef Letzner, zie ook zijn website