Onstuitbaar van Danstheater AYA ging op dinsdag 22 april in première in jeugdtheater de Krakeling in Amsterdam. De choreografie van Erik Kaiel is net zoals pubers veelbelovend, maar nog niet rijp. De dansers zijn daarentegen wel indrukwekkend.

Onstuitbaar

Op het podium ligt een enorme koptelefoon op zijn kant, in de kleuren grijs en fel oranje. De oorstukken vlakbij het publiek terwijl de hoofdband de achterzijde van het toneel omhelst. Bovenop het middenstuk zit een meisje met wild kroeshaar in grijze broek en oranje trui. Kijkt ze ons aan of staart ze nietsziend naar het publiek? Is ze onzeker of arrogant? Ze verroert zich niet. Uit de speakers komt muziek met een stevige beat, maar de kletspraat van het publiek is luider. Plotseling springt het meisje de toneelvloer op en rent ze ons voorbij en verdwijnt.

Uit het linker oorstuk verschijnen dansende handen van Jefta Tanate. De twee mannelijke dansers blijken verstopt te zitten. Een voor een komen ze uit hun holletje gekropen. Alsof ze verdwaald zijn zetten ze hun eerste passen op het toneel en dansen ze de eerste moves. Meerdere keren proberen ze terug te kruipen in de beschutting van de koptelefoon. De jongens verkennen de ‘wereld’ en proberen met elkaar te communiceren door elkaars bewegingen over te nemen. Ook spelen ze samen een denkbeeldige videogame. Wie een leven verliest laat zich van de koptelefoon glijden en sterft op het toneel, om vervolgens er weer bovenop te klimmen voor de volgende ronde.

Hippe Fusion

Geleidelijk ontstaat er een vriendschap tussen de twee jongens en wordt er steeds meer gedanst – in de openingsscènes zit namelijk veel acteerwerk - want samen sta je sterker dan alleen. De dans in Onstuitbaar is een waanzinnige mix van vette moves, trucs en humor; een fusion van urban, contact improvisatie, acrobatiek en hedendaagse dans. De dansers tonen zowel kracht als souplesse, attitude als gevoel en zijn zeker aan elkaar gewaagd. Van Jefta Tanate en Kim-Jomi Fischer wil ik nog heel veel meer zien!

Meisjes zijn onbegrijpelijk

Het meisje diende aan het begin van de voorstelling vooral als afleidingsmanoeuvre. Aan het einde van de voorstelling komt ze even terug, maar haar personage is niet zo dynamische en complex als dat van de jongens. Net zoals in Jeuk van Project Sally wordt het meisje in Onstuitbaar neergezet als onbegrijpelijk voor jongens en vervalt ook hier haar personage in ouderwetse en achterhaalde clichés. Als de bewegingen van de jongens te agressief worden stopt ze hen en laat ze zien hoe zij danst; lyrischer, vloeiender, zachter – zelfs de muziek klinkt liever.

Van Project Sally kon ik zo’n stereotype van vrouwelijkheid nog begrijpen omdat Jeuk gebaseerd was op een kinderboek uit 1960 – nog voor de tweede feministische golf – maar van Danstheater AYA vindt ik het onbegrijpelijk dat in een dansvoorstelling voor en over jongeren van nu, de helft van de populatie vrijwel niet vertegenwoordigd wordt en ook nog eens foutief gepresenteerd. Danseres Nicole Geertruida zou overduidelijk wel onstuitbaar kunnen zijn, maar mag van de choreograaf blijkbaar niet uitpakken.

Niet onstuitbaar

Na de voorstelling is het applaus matig. Ik overhoor een tienermeisje zeggen dat ze een bepaald stuk niet begreep. Twee mannen naast mij verklaren dat ze de voorstelling ronduit slecht vinden, “maar de dansers zijn goed hoor.” Zelf ben ik enthousiaster, maar ik moet wel nog even verteren wat ik net beleefd heb. Want wat heb ik eigenlijk gezien?

Dat de dansvoorstelling niet zo onstuitbaar is als gehoopt, komt volgens mij vooral doordat er emoties van onzekerheid en twijfel bovendrijven. In een solo van Kim-Jomi Fischer zitten bijvoorbeeld gebaren en bewegingen verwerkt die geweerschoten en mitrailleurs indiceren, waarschijnlijk refererend naar de Arabische lente. Wat doet die beeldenstroom van geweld met jongeren? Internet en sociale media geven invloed en macht, maar zorgen ook van een overvloed aan kruimels van informatie waarbij de relevantie zoek is.

Onstuitbaar zou gaan over de nieuwe generatie van nu, over hoe ze elke dag willen stralen van binnenuit, een generatie die niet tegen te houden is, maar die puberale opstandigheid zie ik niet in de dansvoorstelling terug. Wat ik wel er wel in zie is een spiegelbeeld van de onderwerpen en emoties die tijdens de puberteit de overhand hebben, van vriendschap en onmacht, van de wens om deel te nemen aan een hele grote wereld waar je eigenlijk nog te jong voor bent.

Onstuitbaar zit vol mooie dans, maar is helaas geen overwinningskreet.